Full text of "De vero anno, quo æternvs Dei filius hvmanam natvram in vtero Benedictæ virginis Mariæ assumsit, commentatiuncula recocta, privs tevtoneca lingva edita, nvnc ad exterorum petitionem in latinam linguam translata; & responsionibus ad obiecta Sethi Caluisii Chronologi nuperrima locupletata ..., Ioannis Keppleri"

See other formats

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



i 



DET KONGELIGE BIBLIOTEK 
UA /ES 59 4° 



1 2 059 0 00228 7 







Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



DE FERO JNNO 

QVO ^TERNVS 

D £ I FILIVS H V M A- 

NAM NATVRAM IN VTERO 

BENEDICTi VIRGINIS MARI£ AS- 

S V M P S I T 

IOANNIS KEPPLERI 

IMPE. CJESAK. M A T T H I y£ , M A- 

THEMATICI 

Commentatitmcnlx recocia 
PRIVS TEVTONICA LINGVA EDITA, NVNC A0 
exterorumpetitionem inlatinam iinguam translata; &refpon(ionibus ad ob- 
ic&a Scthi Caluifii Chronoiogi nupcrrima locupletata. 

THEOLOGIS, CHROHOLOGIS, HISTORICIS , O M N I- 
bufy antiquitatit Jiudiefis ItUu iucundijjima & vtilifiima. 

Cum priuilcgio ad annos XV. 




FRANCOFVRTI, 

Typis ac famptibus Ioannis Brinceri, 
M. DC. XIV. 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



REVERENDISSIMO 

PRINCIPI ET DOMI- 

N O, D. MELCHIORI EPISCOPO 
VIENNEN S I ET NEOSTADIENSI, 
S. C. M. a Confilns iecretioribus, eiufdemque 
Confiftorij Di reclori,Dominonieo 
gratiofillimo. 

Euerendtjfime Trtfiuljominegratwfifitme. 
^utbus de caufis commentattuncula meam 
I deanno Natalitio firuatom Dominino- 
^firt I e s v Chrifif,fiiperwn anno vemaada 
hngua m pubhcum emtffum S£M dedica- 
uertm: exipfadedicatwnelibellid ' prxfatione ad leciorem 
mamfefium es~l. Cum autem M. S. tn pubhcts negettis tot 
Regnorum £r Trouinctarum gubernatwnem attmentibw 
fileat R t D. T. confihum reauirere:<-verifimilemihierat 
eodem ettam hums hterart* caufic, qu<e mterme tf aduer- 
fartum meum uerfiatur.cogmtwnem reteSlum tri. Ea mthi 
inter caufia-s practpuafutt , hbellum e njernar.ulalmguatn 
latinumfermonem transfrendt.fithcet yt ex tdwmate dtf 
putattombm htfce ex anttquitate petitis acccmmodattfi- 

):( mo 3 u- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



I 



PR^EFATIO. 

mo , tibi^familmnjfimo, tanto expeditttis perctperes argu- 

^enta.quibusytrinq.controuerfi^ftatmtnmtitur.Accipe 
tgttur translationem & recogmttonem hanc Nomtmtuo 
per orbem celeberrimo tnfcrtptam fereno isultu : & tnter- 
dum ex itto immenfopublicorum negocwrum Oceano elutta- 
tuspoB exiguam hanc velut tnfulam fuccedetucundx qute- 
tts captend* & antmt refiaendi caufa: quin etiam in ter- 
ram exfcenfione faSia ad dtiudtcandum confide : nuUum 
in hocfeceffupenculum, nulla temporis tatturafitts te ma- 
ture quamuts latttantem.quamuisnon aduocati deprehen- 
dentabrtpientquenegottorumfluEiu-s. Demquerubtfide- 
lem operam a me nauatam antiquitati co^noueris :pofibac 
tanto impenfimmemeaquefiudiacontracalummas 3 Ko- 
uatwms &tgnorantue fobolesjuera meque S, CM. -vt be- 
neuolentiffme cepifti , commendare perge. Vale Uncij 
VllL Calend. Apnl. anno Chriftianorum occtdentaltum> 
JU.DC.X1K 



Keu.D.T. 



Studiofifi. venerans 
drcolens 



S.C.M. &c. Mathemat. 



loan.Kepkrus 

ANNO 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




N N O xrx Chriftianorum occidcnta- 
liummillefimo fexcentefimo quarto, die 
i o. O&obris ftylo Gregoriano , Nouum fi 
dicseffulfiteximixclaritudinis&pulchri- 
tudinis: quodnontam oculoshominum 
corufci luminis amamitate,quam mentes 
doftorum virorum, temporis circumftantia in fe conuer- 
tit. Illo namque tempore Planetx fuperiores congrclli 
funt primum in Sagittario , figno Trigoni ignei, quod ini- 
tium erat Noua; periodi annorum Ottingentorum: a- 
deoq; illoipfodie Odobrisdecimo,PlanetaMars, velo- 
cior fuperioribus , cum pofteriori fuperiorum paulo an te 
coniun6torum,fcilicetcumIoue eratcongreflus: deniq; 
ftella quam dico,illo ipfo in loco,vbi ftabant coniun&i Iu- 
piter &: Mars,fcilicet in 1 8 . Sagittarii primum vifa eft, tan- 
to fere altior Marte , quantum Mars a Ioue, quod erat per 
cxiguum, diftabat. 

Quifquis es, qui portcntum ftupendum oculis tuis 
nonadfpexiftij facem imaginaretibiflagrantiflimamlu- 
minis puriflimi , ventis validiflimis agitatam & quafla- 
tam: taliserat vibratioluminis, talis flammarumebulli- 
tio,talis fcintillatio igniuoma rapidiflima. 

Cum igitur Imp.Carf Rudolphi I L qui tunc rerum po- 
tiebatur, ftipendiamereremnomine Mathematici auli- 
ci : cum muneris mei contemplatione , tum vero maxime 
Monarchaumperiisada&us, primumlub finem annifu- 

A 2 pradi- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




* ^De Anno Natali Chrifli, 

pradi&i,quarti libellum idiomate Teutonico ; pofteaple* 
num tra&atum nundinis autumnalibus Francofordienfi- 
bus anni fexti in lucern dcdi: quo magnitudinemmira- 
culidiuinitusexhibiti, percircumftantiasredeuntis Tri- 
goni ignei pro modulo mgeniiaDeo mihi concefli illu- 
ftraui commendauiqj. Cumauteminter coeterosetiam 
Hehfxus Roslinus Mcdicina? dodtor & Phyficus Haga- 
nonenfium dehac matcrianonnihil fcripfiffet, idq^fcri- 
ptum fato quodam hbello meo Teutonico fubiundtum 
circumferretur:hinc anfam ego arripui in libello meo lati 
na,in rationesP v oslinihbertatephilofophicainquirendi 5 
eafq-, veiuiiandi. 

Non ccnfuit Roslinus hoc intactum prxtermittcn- 
dum: ac oblata occafione anno 1605;. cum de Cometa 
anni 1607. fcriberct potiifimam hbripartem rcfellendo 
meo tra&arude ftella noua confumpfit. 

Fecerem autem llli meo libello &: appendicem deChri- 
fti fcruatoris anno Natalitio^rnotus hac re^quodvidercm, 
fi conftaret Iefum Chriftum natum 4. aut j, annis ante 
principium xvx noftrx quamablncarnationecenfemus 
perperam,ftellx noua? de quacommentabar cum llla ftel- 
la qux Magis apparuit,commune lioc futurum,quod vtra 
que cum coniun&ione magna fuperiorumPlanetarum, 
tali quidem, qux principium faceret noux periodi anno- 
rum O&ingentorum aTrigono igneo.coincideret, 

Motus igiturexemplo Cenfonni, quiolim gratulatu- 
rus fuo Q^Carrellio de die natali,materiam cenfuiilet ldo- 
neam, quaomnesomniumgcntium y£ras vno quafi fa- 
fciculo colligaras ob oculos exhiberet,eoq-, labore cogni- 
tioncm temporum adiuuaret; non alicnum a meo pro- 
pofito fore iudicaui : fi &:ipfe Nataiem Noui fidcris , & 
qiue cum 1II0 coincidens tunc reucrtebatur^ Triplicitatis 

ignex : 



im 
po 
ixcu 
mor 
ftf 

hfo 
peon 
cjiien 
Oc 
ratior 

lcm G 

% 
Thcoloi 

contat 

tum an 

ftnr 

ncur 

no rep 

risili 

toma 
cog 
Nom 
Ita 
riquo 
tlum 
Hinot 
nus ] 
publ 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



n?rocemiutn. f 
igne^; quageminatacclebritateDeus Opt.Max. quen- 
dam quafi clauum in fupremo codo fixerat, Luftro ma- 
gno O&ingentorum annorum condito, Ludofq; veluti 
ixculares & fpe&acula in circo ccelefti feu Planetadro- 
momagno Gentihuman c xper orbem terrarumdifperfic 
cumprimis vero iis, quibus ius eft e prima Cauea fpe&are, 
cogni tionc fiderum nobilitatis , per integrum annum ex- 
hibuerat:iihancinquamfi?cularemcelebritatemEgore- 
petitione&emaculationeChriftianoruma:ra:totiusOc- 
cidentis vfu confirmata? paulodiligentius exornarerru^ \ 

Occafio vero , qux me inuitauit vt noui quid de nume- 
ratione annorum mentc conciperem, fuit ifta. Cumin 
Styriam veniflem duranteftella, libellumrepperi vena- 
lem Gretii excufum, nomen authoris erat Laurentius 
Suslyga Polonus, eiuiq-, Pr#fidis,Ioannes DekeriusS.L 
Theologus ; quolibelloexplicabanturargumenta,quibus 
eonficiebatur, Chriftum non vno folo , nec duobus tan- 
tum annis vt Scaligero vifum, anteprincipiumarra^no- 
ftrar natum efle,fed quatuor folidis annis. Qux argumen- 
ta cum ego ex fuis fundamentis examinaflem : vera omni- 
no repperi : adeo quidem vt etiam ad quintum annum 
visillorum porrigeretur. 

Qiixtantofortiusanimum meum occuparunt,quan- 
to maior &fublimiorperhancfententiam, eiq-, innixam 
cognationcm cum ftelJaMagorum , euafit contemplatio 
NouifiJcris* 

Itaq^ non ram rrecefii tate meae matcrix , quam peculia- 
riquodam veritatis ftudioimpulfus > id opcrxmihidan- 
d um putaui ; vt iententk per fe vera & certa etiam per me 
mnotefceret. Vidi namq-, multa obftare authori,quo mi- 
nus lllc genus humanumin fuas partcs pertrahcret, nifi 
publiceadiuuaretur. Ex vnanamq;parteChnftianorum 

A 3 ofiv- 



6 De Anno Diatdi Chrifti, 

officiebat llli authoritas magnorum virorum, qui caufam 
hanc nuper admodum praeiudicauerant : ex altera > par- 
tium quas fequitur , deipe&us, qui pluriinos fafcinare fo- 
let,vt res etiam bonas, propter odium perfona: repudient 
& abiiciant* Denique & genus fcriptionis tale eft , vt m 
paucorum , eorumq* fere mathematicorum manus deue- 
nirefoleat; ctfterarum Profeflionumhomines plerumq; 
lateat : & nouitas ipfa remorari folet aflenfum , folitudoq; 
authoris : difficulter hominum animis euelluntur vfu tu- 
tamultorumq-, confenfuftabilita. Quodfi fententiam 
hanc in meum libellum de ftella noua tranfcripfiflem: 
hac ratione communiorem illam me fa&urum fperaui; 
quod materiadenouo fiderc curiofaeft, inq; multorum 
manus ventura cenfcretur. 

Hancigiturappendicemcuminueniflct Roslinusad- 
uerfariusmeus, enetqj &ipfeiamamultisannis priuato 
ftudioChronologus,primuminlibrofuodeCometa,quo 
de fupra, deinde anno i 6io.in alio libello de Nauigatione 
feptentrionis,tertioanno 1611+ in pagellis latinis de ea- 
dem materia , & denique anno 16 1 z. in libello fatidico ad 
Imp. CxC Matthiam edixit, fe fententiam illam mcam 
de anno Chrifti Natalitio vt a vero alieniflimam refuta 
tumire : quodq-, edixerat, nundinis Autumnalibusanni 
\6\i< quantum labore ftudio diligentiaque enitipotuit, 
praeftitit ; editolibello Germanico, quofi nonaliis, fibi 
certe fitisfecitegregie. 

Quod fi,qu^ contra me depromfit aduerfarius di&o li- 
bello,veritatis fpeciem habuiflent : non tantum nihil ego 
contradi&urus , fed etiam vltro ipfum publice fuiflem 
adiuturus. At nunc contra accidit; omnibus enim co- 
piis veritatem manifeftiflimamoppugnauit, pugna? ge- 
iiereimperitiffimo. Quidageremipfe? Veritatemiilen- 

tio 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Trooemium. 7 
tfo proderem? Patereripfumfidentiffimfs fuisadfeuera- 
tionibus & triumphali cumpxane in animos imperito- 
rum & fimpliciumirrepere? Nihilequidem minus mihi 
committcndum fuit. Refpondi igitur Aduerfario,libello 
&ipfeGermanico anno 16^3. Argentinximpreffo. Quo 
refponfo quidapud ipfumeffecerim,tempusdocebit>a- 
pudle&ores certe, quibus vernacula eftlingua Germani- 
ca, tantumme profeciflefpero, vrveritati fubfidium vt 
par eft a me praebitum effe cenfituri fint. 

Ecce autem^o^v^fe7r , c^v^^^aovt s7n^Ao). Quis mihiin- 
fenfus Genius bella ex bellis ferit ? Libello pnefcripferam 
in fronte Thema ipfum quod defendi/ecutus exem plum 
meiaduerfariu Sicigitur fonant verba , Natumeffele- 
fum Chriftuni feruatorem &c Dominum noft rum, n©n v- 
no tantum anno ante initium xvx noftrae hodiernae, vt D. 
D.Helifaeus Roslinuscum HenricoBuntingo,aliifque; 
nec duobus tantum annis> vt Scaliger &: Caluifius cum 
plurimis fcriptoribus Ecclefiafticisftatuunt: fed quinq; 
folidis annis. Legit titulum Caluifius & exarfit; Epifto- 
lam ad me fcnpfit , fed typis publicis , qua mihi violatam 
authoritatem Euangelii in ipfa fronte exprobrat > fenten- 
riam vero a medefenfamrationibus nonnullis aliispne- 
ter di&am eneruare > adque fui biennii confinia adducere 
nititur: RefpondihominideCrimineprophanatiEuan- 
gelii,viaeadem,typisnempepublicisadrationesreliquas 
profeffus fum mehacfuaratione vellerefpondere, vt li- 
bellum Germanicum in latinam linguam transferam,ex- 
tritifque Roslinianarum ratiuncularum retutationibus, 
Caluifii nomenrationefq, fuislocis inferam. Promiflio- 
nem igitur quam mihi extorfitimprouifa Caluifii Epifto- 
la; hac viceimpleoj quxq; deNataliannoferuatorisite- 
ratacurafciipfi, latinisnuncliteris exhibeo:quolibello> 

multa 1 




& DeAn&oNataliChrifti, 
multa loca, qua» in appendice mea ante annos 8. paulo 
obfcurius taclrafunt, clariusexplicantur,qu#dam&:cor- 
riguntur inq; melius mutantur. Itaq; fperomegratamle- 
dori pra*ftitifte operam adornata plena difputatione & 
ventilatione quxftionis, explicatifque fundamentis, qui- 
bus veritas innititur. 

Quareomiflalongioriprxfatione adrem ipfamacce- 
damus : quam diftnbui in CapitaX V, quorum haxfunt 
argumenta. 

Cap. I. Dev.tilitatibusj-quajadnoshodieredundant 
ex cognitione anni Natalitii Chrifti,errorifq; noftra:a:ne 
vfualis. 

Cap. II. An£eripomt,vthodie exadiorem cogni- 
tionem habeamus Anni veriNatalitii Chrifti,quaman- 
teceffores noftri } 

Cap. III. QuibuscircumftantiistemporisEuange- 
liftaidefcripferint Natiuitatem Chrifti, & curD.Lucas 
non addiderit certum annum Imperii Herodis. 

Cap. IV. ^ram Chriftianorum Occidentis, qua 
vtimur hodie communitcr, certo non attingere natiuita- 
tem Chrifti; idque nec abfurdum effe nec nouum di&u 
audituq;. 

Cap. V. Decertitudine^rxlulianasquavtemurin 
hoc libello; & cuiusannus 4^. eft nobis ierauioftrx pri- 
mus* 

Cap. VI. De Hiftoricis, quorum teftimoniisinni- 
tendumininquiutioneveri anninatalitiiChrifti. 

Cap. VII. De diuerns anni Principiis apud diuer- 
fas & praxipuas gentcs hiftoricofq; , quorum teftimoniis 
opus habemus. 

r ?*£n. VI11 ; Demonflratur P Iuri t>"sargumentis,To- 
tephi niitonci hanc omnino men tem fuiife j quod Hero- 

dcs 



drsf 



m 



dietn 
C 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen 
59, 69 





iunt 
tidant 

lcognv- 
UQ. 



i«bas 



»90 
ari* 
idiftu 

emuritt 
ixpri- 



jiiner- 




Trocemium. 9 
dcsRexmortuusfitanno Iulianxxrx 4J.cuma:ranoftra 
hodieina incipiat abeiusanno $6. vbi fitnul fidcs hifto- 
rix lofcphi de Herodis regno examinacur ex collationc 
HiftorixRomana:. 

Cap. I X. Argumenta aftronomica quibus rraec 10- 
fephi traditio conrlrmatur , & mors Herodis ad annum 
lulianx xra:4^.affigitur. 

Cap. X. Argumenca dufta ex hiftorns Romanis il- 

lorumcemporum^qu.bus confencaneumefhcunus , Iofe- 

phum in anno Morcis Herodis,qui eft lulianx xxx *2.ne- 

quaquamerralTe. 

Cap. XI. Exadior inquificioanni Chnfti Natahcu 

ner circumftanciam defcriptionis cocius Orbis , & quod 

cenfumillumin quem Chriftusinfansvenic,Sacurninus 

Syrix prsefes peregenc longe ance Qumnium prshdem ; 

quodqi hoc verbis LucxEuangeliftx grxcis exprefledi- 

catuT. , . c 

Cap. X I L Qua: deaduentu Magorum & de mran- 
ticidio tradic Euangelifta Matcharus, planeconionaefte 
its qu« Iofephus aliiq? hiftonci Romani circa annum xvx 
lul.^i.referunc. 

Cap. XI II. ExaetateChrifti.quamEuangehltaLu- 
caseicribuicad Bapcifmum accedenci annoasra: Iulianx 
y3 finience vel 74. ineunce,non pofte accurace inueftiga- 
riannumChriftiNacalicium; fuffragante nobisEuange- 

liftaetextugraxo. 

Cap XIV. Quxcauf*vetcribuspatnbus,curNa- 
tiuitatem Chnfti reponerenc ad finemanni xxxlvXxznx 
4 + vel inicium anni 4 \. biennio folo ance micium xix ho- 
diernx : alii criennio, alii anno vno. 

Cap. XV. Quo cempore, quibus occafionibus & 
quo auchore inuenta, quo icem in vfum r^cepta fit a Chn- 



1 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



/o 



De Anno V^attti Chrifti, 



ftianis occidentfs «faerronea, quahodieq; vtimur : vbi & 
dedieNataji. 

". . C A P V T I. 

De ~jt ditatc huvtu inueftivationis. 

TUCndiffiteor, ledbr Chriftiane,nonnullosEcclefiar 
£ ^patres mimmc neceflariumcenfuifle, vcin circum- 
ttantusexternis Natiuitatis Chriftiomnesminutiasper- 
iequerentur. Viderimrenim,fiqui(piamEcclcfijEAnti- 
ftitum, lftmlmodi rebus curiofius mquirendis vfque ad 
contentionum ftudia prouehatur,iamillumcenfuramin 
curnfle increpantis Apoftoli v qui Timotheo & Tito 
quxftionibus harum fimilibus, qua? quidem rixas exci- 
rant , qiue bonos mores , quas pietatem dcftruunt vterant 
legales,& Genealogicae,ferio interdicir. 

Verumenimuero, nonomnc quod Epifcopusconte- 
mnerepoteft; propterea & fimpliciter contemnendum 
eft; necnquidonerat& impedit dodtoremEcclefixma- 
lonbus curis intentum , id propterea etiamab aliarum 
profelkonumhominibuseftabiicicndum : &multa:funt 
quxftiones qua:,fi rixas auferas, ornant Religionem Chri 
ftianam reftc explicatx, aut aludibriis illam vindicant eo 
rumquifuntextra Ecclefiam: quo nomincfinon neceil 
laria:,optabiles tamenomninofunt. 

Viderunt hoc difcrimen ex latinis Hicronymus ex 
Grarcis Eufcbius &anteillos Clcmens Theophilus,Afri 
canus , Caftor , Tatianusalhquenonnulli; qui quamuis 
Cnnftiana profeffio totum orbemterrarum occupaflet, 
quamuisEcclcfiamiraculis,vitxianctitate,Graduumin- 
ter Antiftitesordine&dignitate,corufcaret,martyrum- 
que mnumerabilium fimguine promptiffime quotidie ri- 

gare- 



dcmde 
Wttfc 




Eorly Europeon Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



1P 






Caput 7. Vtilita*. II 

garetur&confirmaretur, vtnon videreturopus efledif- 
cuflione qu&ftionum Chronologicarum adridemChri- 
fti fidelium ("urTulciendam : quia tamen erat certumge- 
nus hominum,philofbphi dicti , qui Chriftianam religio- 
nem autpalamoppugnabant , auttacitefufpe&amred- 
dehant ventilatione Chronicarum quxftionum : vt igi- 
tur etiam his confulererur, vt Chriftianis ipfisfcrupuli, 
quos illiiniecerant,eximerentur j di&i patres Chronolo- 
gica funt aggrefli ex profeflb , bonamq-, operam alius poft 
aliumprarftiterunt. Et ratumhocipforumiudiciumfuit 
apud Patrescarteros-, qui pleiumq; Eufebiumab Hiero- 
nymoverfum, autEufebiumipium Gracum fuisbiblio- 
thecis intulerunt; &adhos authores in laboribus fuis Ec- 
cleliafticis,quoties vfus ita ferret,recurrerunt,eorumque 
tcftimoniis innixi funt. Ingens numerus eft eorum qui 
Patrum iam di&orum aetatem confecuti funt, & maior il- 
lorum,qui hoc vltimo fxculo,quam qui decem fuperiori- 
bus floruerunt; quibus cmnibus idemiudicium,idemin 
temporum emendatione ftudium fuit. Sed ne huius tem- 
poris fcribendi Cacoethes pro autoramento ftatuam : in 
primaiila feculateledor oculos vnice volo conuertere, 
Patrumq; quos allegaui exemplum intueri : ex quo difces, 
noncuriofitati fuperflux tribuendum; fi, quiChnftofi- 
dem dedit , omni ftudio , omni mentis acie i n id elaborat, 
vtex hiftoriis certum annum eliciat, quonatus ieruator 
hominumlefusChnftus, quoitidem facratiflimumcor- 
pusfuum vi&imam dederitexpiatoriamprototmsmun- 
dipeccatis fanguinemq; fuum profuderit. 

Neq; tamen ld folis veterum exemplis cerni velim.-quin 
fuppetunt nobis rationes domeft ; c;E ponderofiflima:. 
Vides MatthjEum &Lucam Euangeliftas circumftanti- 
amhuius temporis nequaquam inta&am reliquiflejnec 

B z fas 



I 



I 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



DeAnno Xatali Chrfii, 
fascftdubirare, quin& hoc ipfum quantumuis tenue& 
non neceiTarium viderialicuipoifir exlingulariinftincru 
Spincus San&i profcftum fir. illi igiturconfenfuomni- 
modo teftatum fecerunt leftm Maru filmm ttattm ejje tn 
Bethpkm lud&x. temfofihm Herodls, (nonTetrarcha?, fed ) 
Regis fuper totam Iudacam,&: circumiacentes aliquotpro- 
uincias: Lucas veroadhucdiftincttus,illoipfotempore, 
quo \exierat edtchm a Cafire Augufto , vt deferibereturvmuerfm 
quandoilludEdidum AuguftiCaefaris etiaminiu- 
daea: oppidum Bethlchem valuit : Adduntur & plurcs cir- 
cumftantia:, de quibus infra. 

Quorfum exiftimas pertinere hanc Euangelifta. 
rum diligentiam in percenfendis remporum circum. 

ftantiis l 

Quorfum cnim > nifi quia perpenderunt, Deo con- 
diton & cuftodigenenshumanivariaefle hominum ge- 
nera, .multiplicemque inter illos ingeniorum diflimili- 
tudmem: necomnibus, quide Chriftidodnnaaudiunr, 
lanftitate& dulcedinedotfrina:, per Chnftum promul- 
gata: & ab Euangeliftisdcfcriprsiatisfaftumiri; vreafo- 
lamoti, fidem hiftoriaedehoclefu Nazarcno perhibcre 
velint: 

Quin potius in immenfa gentis humana,' mulriru- 
dine, magnam elfe veri ignorantiam , alias ex ahis exi- 
Jtereopiniones, errores, pcrfuafiones, fabulasartincio- 
fas & veniimiies , qux vel totum genus humanum vel 
magnos eius ccetus , vt qui quo inter fc commerciis & vi- 
ix neceifiratibus maxrnie mifccntur, peruidereproque 
yens recipi &credi ioleant: inter has eriam non nullas 
a viris foliertibus ad morum emendationem dataopera, 
comi&as, dottrmifque falutaribus refertas &m tantum 

cxor- 



vbjfl 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



:mpore ; 

■minlu. 
>Iurcs cir* 

circum. 
)eocon- 



I. Vtilitaf. 



audiHiit, 
Lupromiil- 

erhibcre 




quic- 



exomatas > vt Iouem hpidem iures,vero venus eflfe ; 
quidinfe continetingeniofafabula. 

Quarciam nuncdum fupereflent, profpiciendum 
ne fucccllu temporis homines ingcniofi curiofi&: fcrupu- 
lofl, vcritatem hiftori;^ Euangelicx tndubium vocare 
poflint; fi videant deftitutam neceflariis circumftantiis 
locorum&temporum; quibusillam veluti manibuspal- 
pent s & omnino ne hifloria de Chnfto tandem inter 
fabulas aniles & fuperftitiofas vetuftatis nube fultas , qua- 
rum tanta inter homines copia fit, referatur, neue pro 
dramate poetico viri fapientis vitx informandx caufa 
compofito olimhabeatur* 

Necopuseft, conieduris indagare mentemEuan- 
geliftarum; audi Lucam ipiums Quomamy inquit, multi 
conatt Jtmty ordinare narrattones rerum, de qtdhminnobis fin- 
ternosChrifti difcipulos. ) plenafidey&cxtraomnemdubi- 
tationls velincertitudmis aleam , liquido con(lat ificut tradidertint 
nobisy qui ab initio ipfi viderunt cr miniftri fuerunt fermonisx 
Vifurn eH & rmht ajfecuto omnia a principio diligenterex ordine 
tibtfiribcre y optimeJheophile:vt ( ipfe quoquc tecumin cor- 
de tuo ) femwnum dcqnibm ( tantum ab aliis extraneis inftr- 
tutus & ) eruditut es 3 verttatem & tutam certitudinem cogno- 
fias. 

Vides quorfum Euangclifta refpexerit inaccuratadi- 
geftione bc compofitionehiftorixdeChnfto: vtfcilicet 
Theophilus fuus non tantum narrationibus innitatur 
promifcuis, feddeveritate reifeeum lpfotantofiatcon- 
firmatior. Nihil itaque dubites omncm circumftantkr 
temporis enodationem, quantumuis non femper noa 
vbiq,non vnicuiqueneccflariafit,adeundcm tamenica>- 
pum>qui£uangeliftxpropofitus erat 3 collimare, 

B 3 Nanv 



I 



I 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



'4 DeJnnotUtaliChriftiy 

Nametfihac Domini & Dei noftripaternaplanefol- 
licitudine,hacinquam delcriptione circumftantiarum 
loci & tempons tantum efte&um eft ; vt primitiua Eccle- 
fia,omnefq; adeo temporis illius homines,extra etiam Ec 
clefiam quantumuis do&iflimi & ingeniofiflimi,de h fto- 
rica Euangelii veritate eflent certiflimi & confirmatifli- 
mi : adeo vt Tertullianus antiquiflimus Ecclefia fcriptor 
Marcionemhajreticum,quiveritatemcarnis Chriftine- 
gabat, confidentiflimeablegare potuent ad tabulas cen- 
fuum Romanorum ad explorandam fidem Eaangelica: 
hiftoria? : fadum tamen eft longa aetatum fucceflione, 
poftquam memoria rerum illarum geftarum formxque 
Rerumpub. qua: tuncerantpaulatim obliterata^fuerunt 
maximepoft euerfionemimperii RomanifubquoIuda?a 
fuerat vt occafionehuiusipfius Euangeliftarumdiligen- 
tix, quamadhibuerunt in confignandis circumftantiis 
NatiuitatisChrifti,noui errores exifterent,inquos velut 
infcopulos aliquos lmpingunt iuuenilia ingenia quibus 
ignorantia rerum varias iufpiciones , acumen rationis, 
fiduciam fui plenam temeritatis fuppeditat; quibus illi 
dudoribus pcflimisin pra?cipitia periculofiflimadubita- 
tionum de veritate hiftona: Euangelica? feducuntur: Qua 
in dubitatione,contemptuq; cum rerum creditarum tum 
credentium illi tanto magis confirmantur; fividerint 
quofdamqui prefunt Ecclefizbonos magis, quam pro- 
uido$& circumfpedos, fiepeetiam imbecillitate iudicii 
laborantes zeloquodam pio prouedos refifterecircum- 
ftantiarum harum inquifitioni ; ne fcilicet dignitas hifto- 
ria: facra: ventilationehac, vtilli putant, prophanetur 
aut ludibrio exponatur. Hoc ipfum enim fufpiciofi iM 
cauflantur , hoc intcr caufas efle clamitan t confirmat* & 

lnvulgusChnftianorumreceptarperfuaflonisdehiftoria 

Euan- 



10 

palb 
nira,v 

fySA 

quicc 

u 

10 

Co 

iufiju 

pcrao 
tedjm 
homo 
excula 
taem 
fircum 
concilu 
(juidim 
dation 
<mk 

gladiari: 
conflichi 
nimom 
patcre 

vetim 
£«op 
a ^rra; 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




iubulasccn- 
h Eiangeli C2 

fucceflionc, 
lum formzquc 

::rcumftantiis 
:,inquosvclut 
npiaquibus 
pantiiBfo 
ats qaibus ilii 
lifimadubita- 
KuanQn 
'Jirarumtum 

,quamp- 
icacc iudicii 
ccircum- 
ishifto- 
pbanctur, 
tulpicioli Uli 

0& 



[Caput L Vtilttas. , I/ 

Euangelica. Sunt alii hiscontrariinonomnino quidem 
mali, fufpiciofitamen&ipfi^quippe quorum hxceft na- 
tura,vt fi in hiftoria Euangelica iam inde a principio Chri 
ftianifmi omnia omnibus exa&iflime refponderent,nec 
quicquam vnquam difputatum eflet > totam rei feriem fu- 
fpe&am habiturifuiflent, adeoq;excompofito,mutuaq; 
Euangeliftarum confpiratione defcriptam. 

Cum itaq-, certum habeamus > non dele&ari Deum cu- 
iufquamhominum mterituaut errore: quin potiusido- 
pcra dare, vt contra vnumquemqj hurrtani ingenii vel de- 
Fedum vel vitium , quoin agnofcendaveritateimpediri 
homo poflit,neceflaria procuret remedia, ficq; reddat in- 
excufabiles quidubitationes fuasperniciofas pertinacia 
tuentur: nihil dubito, quin inhosipfos vfus comparata 
fitcumapparens Antilogia quarundamrerum,tuminiis 
conciliandis Chronologorum hodiernorum induftriaj 
qui diuino quodam inftin&u certatim pro fe quifq; in eno 
dationes controuerfarum detemporibusquasftionumin 
cumbwnt. Nec moror,illoshacoccafioneincontentio- 
nes &: rixas pertrahi,fuperq; hac materia varie inter fe di- 
gladiari: Nam vtex attrituferri& Pyritisfcintilhe,ficex 
confli&u fententiarum veritas elicitun Difputantes e- 
nim omnia etiam reconditiflima mouent , nihilinta&um 
prxtereunt : Itaq;filisdeniq;componatur,fipartiaiteri 
abalterafatisfiatj fi nonpudeat ignorantiamprioremfa- 
teri , errorem deponere , vincenti rationibus concedere : 
tumdemum&partes &qui pugnsefpedlatores hiere, de 
mota qu^ftione vnanimeslxtantur, deq^erutainrucem 
veritate fibi gratulantur. Idadeonobishodietantoma- 
gis opcradandaeft, quamveteribus; quanto remotiores 
ab a:tate Chrifti fumus, quam ipfi. Vanefcit enim fenfim 
mmentibus noftris antiquitatis Idea genuina; labiturq; 

tem-- 



i6 De Anno V^atali Chrifti y 

tempus ; agglomerancur faxula ; nec cerci fumus hoc ipCo 
fxculo nouifllmuminftarediem,cuiusignorantiamnon 
puduit filiumipfum Dei prxtendere; quia voluntasDei 
nonerat,vtillumfcircmus. iiuigilandum igitureftnobis 
c mille annorum veterno , connitendum adaccuratam 
difquifitionem rerum bonarum cura pofteritatis , ac Ci 
nunquam illa defitura fit,nobis eft fuicipicnda,occurren- 
dum calamitati lu&uofillima? , quam mtentat monumen- 
tisantiquis hodiernuscontemptus &conuale(cens quo- 
tidie nouationum ftudium. 

Ad eundem itaq-, finem le&or amice comparatam 
cfiecenfeto ventilationem hancquarftionis nobihffima: 
editam prius anno 1606. iam vero recens reui/am &: in 
commodiorem ordinem redadtam quippe qux opponen 
dafuitexpltcationi mtricatifiimx DodorisHeIi(a:iRos- 
lini > & oppofitionibus SethiCaluifii Chronologi non- 
nullis j ne ns oftcndereris,aut defertum a me patrocinium 
veritatis conqueri poffes* Qui quidem hbellus prxter 
vtilitates ha&enus explicatas etkmhanctibiexhjbebit, 
vthabeas quod prophanis Chriftianifmi irrifonbus ex 
Epicuri Scholaargutantibus, ( quorum hodie mrer ludx- 
ospotiffimum, fed&in Chriftianorum principumcclc- 
brioribus aulis,in Emporiis, in populofis vrbibus non par 
uaeftfrequenriaj vbi errores ^rxnoftrx,unquamcon- 
ciamatamcaufam, &ruens Uium tibiobiecerint,oppo- 
nas,quoqs nonipfis tantumos obtures: fed etiamtuum 
ipfius animum obfirmes exemplo huiusobieclionis tan- 
demfoeliciter difcuflje, quo minus ille vacillet , fietiam 
incaetcra Chriftianar religionis pun&a Sycophantx illj 
fpeciofas quafdam obie&iones quarum foluuio tibi non 
ftatimoccurrat,velutarietesauttormentadirexcrint. 

CAPVT 



s: 

» 
pol 
anar 
bus ' 
cum 
i«i 
roei 
rcfi 
roc. 

ui 

nmt 

% 

f 
viron 

tod 

tinei 

potc 

rumc 

y 



no 
aur 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



oci p f 0 

'«eftnobij 
■ccutatatn 

'Occurren- 

■iccas quo- 

obihflinijt 
fiiiiifn&ifl 
yozoppm 
HeliHihi- 
or.oiogi noti- 

bWkpmcr 

irri/onbus t\ 
[icmrerludi- 
mcipuracdc- 
^ihus nonpar 
nquamcon- 
ac,oppo 

iionis tan- 



II» Tojfibilitas 



C A P V T 



II. 



nenodatiotteqt 
n/sno/Ir&quampraJtiterenoJfriJntccetforestotretrofr^ 

SVntautem, quibus abfurdum effevidetur, allquidho- 
diedemumin lucem proferri,dccircum{tantiis naci- 
uitatis Chrifti quod per fedecim fecula Chriftianos la- 
ruerit. Quibus vtrefpondeam,initio quidcmnegare non 
poffum: totmutationib. Regnorumorbisterrarum mde 
a nato Chrifto; tot nouis in fingula pene faxula exorien tt- 
busNationibus,linguis,&: monbus,efteaum eife,vt & cvr 
cumftantias temporum nati Chrifti minusliodie vulgo 
intelligamus,& noua quotidie fed abfurda fundamenta e- 
ruendJveritatis,nouafqjperfuafionesafreramus,quibiis 
res illius fa*culi perperam metiamur : quibus de cauiis in- 
tricatior hodie fada eft hax quxftio quam crat olim. Sed 
& illud facile conceffetim, fupcnoribus fcculisplurima 
cxtittffe documenta , quibus in cognitionem huius rci ve- 
nin potuiflet,qua; hodie magnaex patte intenerunt. 

At non idco perdita res eft : quin potius extant hodieq, 
finzulari Deiprouidentia monumentatamEccleiiaftica 
quam prophana fucceffione fxculorum & cura dodorum 
virorum ad nos vfq, conferuata, qua: fufficerc poffunt no- 
ftra? diligcntiae ad eruendam veritatem. Quod vero at- 
tinet veterum ignorantiam ; primum de ea nihil affirmaii 
poteft.Qui.n.rebus ipfi interfuerunt,eos conftat nihil eo- 
rum qua: fierent.ignoraffe.Qui vero ipfis rerum geftarum 
fpedatorib. proxime fuccefferunr, ii quod non accuratif- 
fime inquifiuerunt,non ideo bc ignoraffe dici poffunt.Po- 
fito vero quod accurate fubduttam annorum fummam 
ignorauerint, id nonideofactum, quodinuenireverum 
non potuerint, fed quia de inquirendo noncogitarunt, 
aut in eo laborandum non confuerunt. 

C *Exem- 




I 



I 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




l * Dt Anno Natali Chrifti, 

[* Exemphtm cAftfMliwis P*trm y i» admittenda bifioria 
hmngeltca cttrafirupulum. Lucas mitia Minifterii CbriJIi confert 
^nnumis.TtLxrit.qttiannt^Uiefucceftonkputatm 
Jtertore&potioremonfrrat confdes RnbeUtum & Rttfnm Geminos 
Terttthtantts tgittsr Cbrijhtm hts Cojfi & hoc anno ettampajfttm \ 

dtcerent:cjuostnterettam Pro/per & CUarccUtntts. Atverofecol- 

^^6jmn^ 

verti anno X 1 1. Stdpuitts vero Seu erus iifitem Cojf. cttm\TertitUiano 
fajjum dtctt,[eda»mm Ttbeni iX.afirtbtt: Vtclor deni»Capua- 
nt^bapttfimttmGemtntsCojJ. afirtbtt, & an»no atatis. if.faLt, 
*"J>ajtonemretineretin\annoio.] J 

lia Apoftohcis; non>g,turcaufaillis erat dubitandi dere 
quapiam quam hodiefortc &miramur ob noftroru tem- 

porumdiflimilitudinemcumtemporibusillis^vt^ncre- 
dibilemmdubmm vocareincipimusautinfolentia fafci- 
nati non iatis nos expedimus : eoq-, nt vt fortioribus cauds 

incitemutadin q uirendashuiufmodiresvetuftas,crefcen 
teapudChronologoscum ipfaquatfionum difficultate 
fcicnd. cupid.tate. Qui fi arrogantia: pertinacixd fco 
pulos dechnent; fi certiora docentibus cedant,verita em 
ampledanturoblatam ; equidem profciolis v tilitSa^ 

emnlumh UCenm ; i0nrUnt - ^»*" 

emp um hic quadam tenus imitantur : vt enim ille e tene 

bns lucem admirabilemproduxit,exmalo vero jV tcun q ; 
velis malo, femper boni quid elicit ; fic hi ex humaniS 

neriserroribusexhtibus&: contentionibus veritatenfin 
apertum proferunt. »«wn m 

Accedit fuperioribus hodierna Ty poeraohia: com 
moditas , qua fit vt hodic multa felici^ S p 0m nt 

qux 



tmpo 
km 

mtu 

fic,vrqu 

dlClO ; 
fKtl 
c:rp?r, 
dandi c 

taiic 
JimO 
tuext 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



fmfr 

ciwaflti iferc 
loftrorucem- 
cvimcrc- 
nuififci- 

:5,crei"cen 

(bfan 
aciiiplco- 
:,venrjtra 
rigaco- 
iconsex- 
'ieerene- 
o,vtcunq> 
nanige- 
itcmin 

tijrcom- 
i poiCnr 



Cty/tf l Topbthtas. 



10 



quxolimintenebris latuerunt. Ltiienimoiiniquoq;bi- 
bliothccx fuerunt inftru&iflima: , librorumq, copia innu- 
mcrabilis,quorummaximaparsinteriit: defuit tamenil- 
Hs iufta exemplarium copia-, quare faftum vt pleriquc, 
quamuis ingenio mftru&iffimi, ab inueftigandd camen 
abftinucrint : contenti paucorum aliquorum mduftria, 
qui in materiasChronologicas omni ftudioincubuerunt; 
quorumpronunciatavtcertareceperunt, & fiduciafretii 
imitati funt, inquefuos vfusintericribendumconuerte- 
runt. Sic Eupolemum, ficPanodorum,Tatianum>Ca- 
ftorcmallegantThcophilus^Africanus^ClcmenSjVCrofqi 
Eufebius, & illius translator Hieronymus, Chronologi 
quidcm omnes & aliusalium, mterim corrigentes; At 
Eufebium & Hieronymum, veluti caufaiudicata, turba 
Patrumtam Gra^corumquam latinorum fequunrur fine 
exccptione. 

Athitampauci,quiferiumin Chronologiam ftudi- 
um pofuerunt , gemino labori lmpares fuifle videntur, vt 
&infinitam librorum multitudincm euoluerent,monu- 
mentaadremfacientiacolligerent; & fimuifingula cxa- 
diusexaminarent, inq;ordinem redigerent. Fereenim 
fit,vt qui durat ad ledtionem laboriofam,minus polleat iu- 
dicio; & qui tempus terit penficulando , difponcndo- 
que, eidefittempus ad le&ionem multiplicem adq, ex- 
cerpendum 5 nec ferat iuxta fc paticntiam le&ionis , eno- 
dandi cupiditas. Equidem affirmareaufim,literatuma- 
liquem hodie fpacio menftruo ex Csefaris Baronii Cardi- 
nalis & Iofcphi Scaligeri libris plura & certiora documcn 
ta ad quxftionem pertinentia excerpere pofle; quamo- 
lim Clementem & Eufebium longiflimo annorum circui- 
tu ex tot inftrudiflimis bibliothecis. Ncc mirum \ quem 
enimhauferunt antiquiillilaborem,ciusfruaumperce- 

C 2 perunt 



I 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



■Mi ^ ^De AnnoDiataltChrifli^ 

perunchi qucs dixi - i erni, cibumqj veluti prsmanfum 
&hauferuntab illis&poirufuis lcdoribus ingc- runt. Ac 
cum exemplarium libri tam vtilis hodie extent aliquoc 
millia beneficio typographi* rmirum nequaquam eft,in- 
tertotleccores quosinueniunt totexemplaria, vnum vd 
alterum exiftere, qui diligentius expendat monumenta 
rem attinentia,quarn feceruntauthores ipfi e quorum li- 
bris illafuntcxcerpta, expcnfifquc vtaturrecrius. Vnde 
hocdeniqjconficitur, hodie aliquid interdum nos afle- 
qUi coniccturafa:lic:poire,quodfupramilleautduoma- 
haannorum ve! ignoratum,vclnonneceiTario habitum, 
eoq; &. ncglectum fuic. 

Nonitaq; Lec"toriIIos impoffibilia tencare pucacoqui 
hodiem Anni Natalitii Chriftiinucftigationemexadio- 
cem quam fuicilla veterum, incumbunt : neq; laborem ir« 

ntumtelumpturumexiftimato,queminlectionemhuius 
hbelh impendens : quem vtiq; hbcllum totum commo. 
distuisdcftinaui. 

C A P V T III. 

T>e circumfantus Nattuttatis Chrtftt , quas Euan- 
geltftx ueiprodtderunt uel omtferunt. 
Tgitur ad rem ipfam accedamus,& circumftantias expen. 
*damus,qmbus inniti dcbet cognitio veti anni Natalitii 

V ulgatuhmus mos gen tium pene omnium totius orbis 
hiftonasrerum geftarum cncumicn bendi aumcro anno- 
rum,quos haberent imperia Regum aut Prarfidum aut Sa- 

crorumAntiftitum,valuitetiamapudIudxos,noninter- 
ruptaconfuetudincindeaprimo Regniapud illos exor 
cu: fiuefu;egentis Regibus parcrenthueexteris 

SicvIurpanturauniSalomonis;&poftdiuifioneniR e 
gni,alternisanni Regum Iuda&IfracJis,v%adcxtin^ 
regnumlftaclis,& deniq; anniRegum Iudafoli vfq; adca- 

ptiuiJ 



f 

niero 
iami 
chie 
byloi 
M 

lafcu 
Bibvi( 
bylon 
quosi 

Cvnii 
occup 
noer 
tkoi 
letuic 
fficrar 
xerut, 

ufe 

mann; 

wrib.i 
tiode 
V.:.c 
batotu 

aiic 
aoa 

pc 





Eorly Europeon Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Caput III. CcrcumfiantW. 21 

ptiuitatem Babylonicaniv Ex eo qui priores Babylonem 
veneruncannosnumeraruntNabuchodonoforis,&Euil- 

merodaci \ quem Danicl Bakhafarem vocat, Quidam et- 
iamannos captiuitatis Cax numerarunt quos inter Eze- 
chiel. Indedmifo imperioamphflimo inter Priacioes Ba- 
byloniosLaborofoardachu eiufq; tuto:emNirigliflbrofo- 
rum^&interAftvagemjfDameli^DariumjMedum^Cya- 
xaris ( feu Danieh Atfueri ) filium : ilh ludaei qui Babylone 
habitarunt, annos proculdubio numeraruntprincipum 
Babylonis,quorumvltimusNabonnidus;vcaftrologiBa- 

bylonii folebant : qui veto in Media & Perfia funt verfati, 
quosinter Daniel SatrapasSufarum,annosnumerarunt 
Daru feu Aftyagis, & illo capro,annos Cy ri,eo vfq; donec 
Cyrus fubiugato Xabonnido Babylonem impern caput 
occupauit , a quo repore nouo initio capto ludaei vniuerli 
numerarunt annos impcrii Cyri Baby lonci,quippe quod 
finemimpofueratcaptiuitatilwa:.Q3*averonihilominus 
ferui erant Iudai Perfarum ; ideoeciampoft redicumnu- 
merarunt perannosDarii Pei-f#,AfmenieuXerxis,Arta- 
xerxis,vt in libris Efdra St Nehemiar: quod idem & dc an- 
nisDariiNothi,Artaxcrxisaltcrius,&dcniqiDaniCodo- 

manni,datur intelligi : deq; Maccdonib. qui fucccflerunt 
pcrfis in poflcfllonc Iud^x,dc Alcxandro fc.eiufq; taccef- 
forib.inSyria&yEgyptcquosintereratdiuturnacontep.. 

tio de Phcenicia, Palaeftina, luda?a,tocaq; adeo Syria,iam 
Scleucidis dominantib.iamPcolemaus. italibn Maccha- 
ba?oruvtantur*raGraecorumaucSeleueidaTum,vitand« 
confulionis caufa continuantes annorum numerum a pn 
ma Regniconfirmationepenlla familiarumdillidia vfq>. 
ad impcrium Hofmonaeorum. Iefus vero Svracides vtitur 
annis Prolemaei Euergecis : Erat enim ^Egypti incola,pe- 
ncsquamgentcm Ptolemxi non interrupta fcae rerumj 
potitiluntviqjadCaefares. C 3 Jnce- 



12 DeAnnoNataltCbrtfti, 

Interim languefcente potcntiaMacedonum in Syria 
mutuifq; armis attrita, cum coartumefretnouuminPa- 
ixftina regnum Macchabarorum : Iudari Palatftini ad mo- 
remredieruntnumcrandi pcrannosprimum Simonisvt 
in Macchabxis,deinde Ioannis Hyrcani, regumq; fucce- 
dentium exhacfamiha, vfq; ad Antigonum huiusflimi- 
\ix Iudaics vltimum, & qui hunc regno fimul & vita , Ro- 
manorum opcfpoliauit, Herodemldum.xum. cuius, vt 
& ante didorum numerus annorum regniin crebrovfu 
eftapudlofephum ludaicarumrerum fcriptorcm. 
- Idem mos apud ludaros tenuitctiam tempora fequen- 
tia Romanorum imperatorum , dinumeratis enim Ar- 

chelaifiliiHerodisannisdecemvtEthnarch2,poftquam 
illo m cxihum eie&o IudxaSyrixcontributa fuit, cx eo 
tempore Auguftus procuratorem in ludxam mifir,qui Ic 
rofolymis prefiderentlocoRegum.xonfentancum igitur 
eft inceptum tunc morem numcrandi per annos Augu- 

fti:NamAuguftomortuo,perTibcriifucceirorisannofin 
Iudzanumeratum efle, cx Luca & Iofepho plus quam ma 
nifeftumeft vt infrac A pite/ ? . fufius dicetur. Hocvcro 
Natiuitatis Chnftitemporc Iudara adhuccratvniusHe 
rodis imperio fubdita. 

Huncigiturvulgatiffimummorcmobferuansetiam 
MatthzusEuangehfta, fic fcribit: Cum mtm efTet j e fa m 

rodes, Herodis Regis filius,cuipoftmortempatr,s,qux 
natiuitatem Chnftifecutacftprox.me, obuenit Galilxa 
& Pera>a,pars regni patrii , non Regis fcd Tetrarchz titu- 
lo. Neitaqueerror /cinfinuarctintempore, obconfini* 
fiicceffionis , addidit Matthxus ^ucI^ZhZ 
^,rnontetrarcha:fed;^/>. r ^nerth 

SicLucasEuangclifta, Hiftoriamconccpnonis Ioan- 

nis 



4 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



q;fucc C . 

cuius )Vt 
crebrovfu 

1 fequcn. 
^nim Ar. 

^ creo 

igitur 
■M kln. 

?i Jiquamma 
r. Hocvcro 
racvnituHe- 

cruansetiam 



Caput III. CircuwJIantia. 2} 

annis Baptifta?, quas natiuitatemChrifti quiquindecim 
menfibus praeceflit, fic exorditur ; J 7 //// indiebwHerodisRe- 
gis Iuda* , facerdos cjmdam,crc. Herodis inquit,Iudaea: Regis 
nonTetrarchae Galil^x & Pcrzx. 

Moremvulgatum obferuaruntEuangelift£,vtdixi, 
dcfchbendi remfa&am percircumftantiam imperiiHe- 
rodis : non obferuarunt vero hic,exprimendo certum an- 
norumimperii numerum: neq$ cnimaddiderunt, quoto 
annoimperiieius,natusfit Chnftus. Caufa vtid emife- 
rintharc fuifle videtur : quod dflcipuIorumChriftiilli, a 
quibus fufcitatus eft D. Lucas,quin & mater Chrifti,Bea- 
tiflima virgo, ( nam & cum illa locutus cft D. Lucas,quip- 
pe quam depinxifle fertur ) vel nunquam impreflerint 
memoria?, velnonconferuauerint ineacertum&prxcr- 
fumannum Imperii Herodis, velcertcnonindicauerint 
Euangeliftx, vt rem non admodum neceflariam, conten- 
tiindicafle extrematempora Herodis Regis. Namverx- 
fimile eft,Lucam Euangeliftam non omifliirum fuifle nu- 
merumannorumRegniHcrodis, fi illum ex idoneis au- 
thoribusdidiciflet; prasferrim eo ipfoioco, quodecon- 
ceptione & natiuitate Chnfti &c pracurforis eius Ioannis 
agit. Nam in defcriptione baptifmi Ioannis vt infra co- 
piofius explieabitur cap. 1 3 . curam harum rerum demon- 
itrauit, expreflo certo anno imperii Tiberii,fcilicet quin- 
todecimo : tunc enimtempons Iud<Eapr£ter Tiberium 
Cxfarem Romanum ; regem non habebat. Erat autcm 
facile D. Lucx percontando ex Chrifti difcipulis,certurn 
Tiberii annum addifcere quippe recenti rei memoria$ 
quod Chriftus ftatim aBaptifmo ; toti genti Iudaeorum, &C 
nationibus circumiacentibus ftupendis miraculis inno- 
tuiflet: cum e contrario fi natiuitatem Chrifti confide- 
res,non fit verifitmile , pra^cer matrem Chrifti, quenquam 

poft 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



1 4 DeAnno Xatali Chrtfti, 

poft annosio. &pluresextitifle, quimemoriamnumeri 
annorum, quo natus Chriftus, eo vfque conferuauerit. 
Adeoq; & ipfa Chrifti domininoftriMater,quafuitmo- 
deftia & hiimilitatemorum fenfuumq;, nc-n videturcu- 
ramhabuifle numeriannorumHerodisRegis. Sicenim 
&hodie fierividemus, vtfexus infirmioris matronadau- 
datx, fimplicitatefuacontentar, literas vulgo nonattin- 
gant, autparce vfurpent,nec ftylomanuq^polleantpras- 
lertim fi paupertate oppreflsenon abundent ad id ocio: 
adeoq^ nihil penfi habeant,quoto anno xrx vfualis quem 
iibetliberorumpepererint: Cura harcPatrummagispro 
pria eft,qui ne ipfi quidem omnes minimcq; fabri & opifi- 
cesadhuiufmodi attendunn fed fereliterati tantumaut 
notarii, aut commentarienfes > aut alia Reipublicas nego- 
ciacurantes. 

Eft&alia conie£tura , qu# verifimile facit, defuiffe Eu- 
angelifbe Lucx exa&am cognitionem anni Regni Hero- 
dis, quonatusfueritChriftus.-quod idemEuangeliftain 
defcriptione baptifmi Ioannis,(.qu£ in annum quindeci- 
mumTiberiiincidit. ) hacorationis formavtitur. Etfpfi 
erat lefm quaft annorum triginta,incipiens fc. prardicare. Con- 
ftat vero,fi quis dicit fe efle annorum circiter vel quafi tri- 
ginta, eundem interim dum hoc dicit , autnon habere in 
memoria certum xtx vfualis annum, quo natus fuerit,aut 
deeohac vicenon cogitare. 

Qux vero alia Matnbus inhxrere folentinmemoria, 
fcilicet qux in natiuitatem cuiusq; fuorum liberorum m- 
ciderint: dcqux fueritpuerperii fortuna,omniaillaMa- 
thzus & Lucasexore Benedi&ae VirginisMatris,eiufue 
cognatorum diligenter exceperunt,&litcris confignata 
poftcritati tranfmiferunt, Edtttum Ctfaris Augtt/ltyVtdeftri- 
faretnr vmuerfut Qrbi< } Adi«iMumMagorumex Oricnte, quodq; 

lndc 



uau ctlti 

poileantprj. 
'•tad idocio: 
vfualisquem 

^mmagispro 
.-tibtiScopifi- 
tantunuut 

D 

fiSsh. 
ftttao- 
uanie\\ftain 



quindcci- 
dnt ftjjt 
ft Con- 
.•elouaiitn- 
mhaoerein 

nnfflcmoni, 
: ; #rorumin- 
mmaiHaMa- 
,fams,eiuiuc 
iconlignata 



Cafut III. Ctrcumftantae. 29 
fnde occafionem inuenic lnfmticidium Bethkhemitkum. 
Iftx vero non tantum fcipiis maximi momcntiresiunt, 
plenxhoiToris,ftupons&adnm-ationis,totaiquevrbes, 

territona , Gentes , quinimo totum terrarum orbematti- 
nentestfedquxpecuhariter ParentesChriftitamprope 
tctigerunt, vtimpoiribilcpenefuent, lllosvnquamtota 
vita niemoriam natiuitatis filii fuiIefureco!ere,quinha: 
circumitantixiumma:euidentia:(imulincidcrcnt. Non 
mirum lgitur, annotatas eife has circumrtantias,omiiium 
vero annorum Regninumerum,in tantaquippevtnuiq; 
rei diuerfitate. Credo equidem tanti momenti rcs coin- 
cidentes penitusoccupaifementcs &: calamumEuangc- 
liftarum, adeo quidem, vt fuperfluum ccniuermt,ip(um 
etiam numerum Annorum Herodis annotare 5 quis enim 
eorumquituncvixerunt, audiens dcEdido Auguftiper 
totum fcre tcrrarum orbc promulgato,non ftatim & tem- 
pus eccertum annum reifamofillima:tenuit,abeoq;ter- 
mino ad vfqs prcefentem fuumannu temporis intenccci ra 
tiones vfu poftulante de facili (ecum ipio exigere potuit ? 

Hi igitur omnino funt characteres,ha:c documcnta a 
duobusEuangeliftisnobisfuppeditata ; exquibu.sgenui- 

nus annus Natiuitatis Chrifti internofci,temponiq; ab il- 
lo ad nos vfque lapfi ratio fubduci debet,i. Imperium He- 

ro dis,2.Edi6lum Cxfaris Augufti* Aduentus Magorum 
& infanticidium Bethleemiticum, 4. Dcmque xtas Um- 
fti propc vera quando baptifmate a loanne (u(cepto,pnv 
dicationis fuae fecit lnitium^. 

C A P V T IV. 
JEram nofiram yfualem certo non attingere annum 

NattuitatisChnjlti d argumentum operts. 
Ouod fi erffo certumannum NatiuitatisChriftidefi 



gnarc 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




*- 6 De Anno Natali Chnfii, 

gnare temporifque ab illo ad iios vfque lapfi fummam ad- 
difcerecupimus, idopera: dandumeft: vtquatuordi&is 
monumentis,fc;principio& finiRegniHerodis,vtEdi- 
ftoCaefaris Augufti, vtaduentui Magorum & infantici- 
dio, vtdeniq;quintodecimoTibeni annofuasfedescer- 
tas afligncmus m aliqua gra verbi caufa in a:ra noftra v- 
fuali, cuiushicfupra milleiimum fexcentefimumnume- 
ratur quartusdecimus. 

Dixcrithicaliquis, nihilopuseffecalculo vel locatio- 
he: numerarenosvtihosi<s"i4. AnnosaChnftinatiuita- 
tc : tenere ergo natiuitatem iftam Chrifti Caput huius a% 
rx,hancfedemeius,&:hancannorumfummam efle? 

Nequaquam vero itahabet : lfta namq; annorum fum- 
ma, lic^treceptiirjma&: publicovfu ftabditaiit, breuior 
tameneft, quamvtanatiuitate Chriftidefcendat: uefe- 
aamfatenturpleriqjomnesexhodiernorum Chronolo- 
gorumturba, quidam vnumannum, quidam bienmum 

d-udcrantes.-vtdehsiamnihildicam,quiadquartum&: 
quintum vfque progrediuntur , quorum hic proprie cau- 
fam ago. Erii cnim error ifte tacito vulgi confenfu fen- 
fiminualuit: non funt tamen illius caufe communeso- 
mnibus ex a:quo Chriftianis: fed extiteruntpaffim , qui 
errorem detegerent. quod vt appareat>vtq; magis m pro- 
patulo iit , quid potimmum m qiurftione verfetur, &: quo 
cum aduerfario mihi res fit: qusdamhicexfequentica- 
pitei* anticipanda, perq; fcnptores omniumfeculorum 
eundum eft. 

Quamquamfecerimus operarcompendiuvniusEufc 
bu citatione: qaimcanoneChroncWooicocitans patres 
Ecclefiafticos anteccdcntes , quos inter TcrtuHianus, 
Clemens Alexandrinus Iercmcus &rc.ex eorum fenten 
tia natiuitatem Chnfti collocatad 4 r. vei 4 i. Augufti: 

cum 



0 

M 

lebiu 
otnm 

?, 

vero 
ciusS 
raw 
uitit 
btnt 
Sco 



pa 
hinc c 
bus e 

CjUOS" 

forcn 
1 

ciimt 



vcten 
mnib 
antiqu 

W 

rjurr 
tc/n 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




inofttiv. 
inumc. 

locatio. 
mitimta. 
uthuiusi. 
itfc 

'Ubicuor 
: .t; dete- 
htonolo- 
oienraum 

?ropnc«u. 
ocienllilh- 



muneso- 
ajrim, qui 

ucnna- 
ecuJorura 

;usEufe- 
nsparres 
nilhanuJ» 
icnrcn- 

cum 



Caput IV. Error ruulgi 27 
cum tamen acra noftra hodierna mcipiat demum a 44. 
Aueufti Anno: ltaq; ieries Annorum Chnfti incanone 
Eulebii eft vnitate au&ior quam feries aerac hodierna:. Eu- 
febiumfecutuseft Hieronymus, Hicronymum Pioiper, 
omnes vno Anno plus numerantes quamvulguslvHiie: 
Quorum numerandi rationem ex hodteinis Lhronolo- 
gis fequunturGerhardus Mcrcator,Buntingus &alu. At 
vero non contentihac ditferencta Camodorus& Sujpi- 
ciusSeuerus, fedpatresantiquiilimosprciluuinutundos 

ratuille vno, hic duobus annis altius quam Eutemus oati- 
uicatem Chrifti collocant, biennio & triennio plus ha- 
bentesquamvulgushodie. Cailiodoruallegat Mananus 
Scotus, fequitur v erovtvideturprimoSeucrum,demdc 
Cafliodorumaliquo vfq;, tandem cum Eufebio redic m 
gratiam, eiufq; filo pergit vfq; adxtatem fuam,annum ab 
hinc quingentefimum, femperanno vno, inantiquiori- 
bus etiam biennio plus numerans, quam xquales eius, 
quos vulgus noftrum fequitur. Hunc igitur Mariani au- 
torem Cainodorum cuentur ex hodierms Iofephus Scali- 
ger,eiulq, imitator Sethus Caluiiius. 

Verum enimuero in hoc libello mihi non praxipue 
cum hoc defeftu xxx noftrx vfualis , qui eft vnius vcl 
duorum annorum, res eft: vt qui (atis multos habet ex 
veteribus & modernis, qui eum redarguant: quibus o- 
mnibus & fingulis ipfequoq; fubfcriboha£tenus,quoad 
antiquiorem raciunt Chnfti natiuitatem. At in defimen- 
daquantitate defeftus huiusnon lllos tantum quivnum 
& qui duos & qui tres, fedetiamillosquiquatuorannos 
delidcrant, MichaelemMacftlinum, Laurentium Suslv- 
<ram Polonum eiufq; in difputatione praefidem Decke- 
riumfuperoftatuensinterualluminter Chnfti Natiuita- 
tem & pnmas Calendas Ioan. arras noftrac vfualis annos 
r D z quinqi 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



2 § 2> Natalt Chriftt, 

qtiinqj , futttautem ahni omnino fex vfq; ad Natalia, qux 
Diopyfio crant m mente, nobis eius imitatoribus, vt inrra 
patebit,ignaris. Itaque triennio foiido diftero ab ipiis et- 
iam Patiibus antiquis,biennio a Sulpicio Scuero. 

Hxc pnrcipuacit ad mirandimatcria nonpaucis •, hic 
aliiVquoS inter Scchus Caluifius , non patres nobis qui ve- 
ltigia D. Lucx Euangelitta: religiofe funt fecuti,fedEuan- 
geimm lpium obiiciunt,prophanatam religionem,^ tan- 
tum non blafphcmias nobis lmputant, qui patres, qui Eu- 
augehi verba in dubium vocareaudeamus : alii rationibus 
conlhicti quibus vtimur mirari folent,ii.iipfo ftatim cxor- 
tu Chrdtianitatis , deflexiffe fiue Euangeliftas, feu proxi- 
mos eorum fucceffores a veris computi rationibus. 

Quidig-iturhisopponemus, quocriminationes illo- 
rum errugiamus,admirationemhis demamus ? 

Quidenimaliudniiihoc ipfum quodaliasin inquiil- 
tioneonginumprxmitcifolcc. Nimirumomnes rcs cum 

pnmumincipiuntneri,velquiadepra:fentigcruntur,rec 
mdigcnt adminiculis mcmona:, vel quiaquorfum euafu- 
r*nnt nondum hquidoliqucr,nonitaannotancur, vtres- 
ram confummatx turtimq; temporis recordatio clabitur, 
luperueniunt anni, crefcita:tasmobferuata,vtnquando 
re piciendus eft primus earum ortus,vel non promntc re- 
colhg is annorum numerum, vel laborandum ineonon 
eenieas Quodq; vulgo nt,idetiamapud Euan ? eliftam 
Lucam locumhaberchincperfpicipotcit: quod Lucas 
m ipfa defcriptione natiuitatis Chriiti , cum de ca cx pro- 
teiio agi t, non addsdit numcrum annorum impcrii Hero 
dis : quodq-, deinde , quando Chnlti baptifati ztatcm de- 

rum. Nevero ledor nos abuti putcthac excufatione,fco- 
pus prxienns operis hic erit, ytprimum ncceflariis argu- 

mcn* 



0 

XI 

kck 

ctam 
cres 

liinr 

sati 

thor 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



u cis;hic 

blSQui vc , 

»fcdtuan. 

M &«,quiEu. 

ftaimcxor. 
jlcuproxi- 

mcsiHo. 



mqum- 
siescum 
er\intur,nec 
iumcualu- 
irur, vrres 
iclabitur, 
fiqusndo 
>romptere- 
inconon 
flfdifcffl 
odLucas 
ceaexpro- 
Hero- 
xemde- 
,anno- 
:ione/co- 

0$> 



Capa. IV. Erroruulgi. ip 
mentisprobemus, ftarinonpofle compuco Patrum,ad- 
uerfantc vcritatc hiftoricas quo demonftrato , capite 
XIII. crimen prophanati Euangeliific diluemus, vtfo- 
lc clariusappareat , vcrbis Euangeliivim nullam eflefa- 
dam j tunc capitc XIV. rationes expendemus , quas pa- 
tres vel communiter omnes , vel finguli proprias fccuti 
funr,vt U intcr fe ipfi,& a me omnes in calculo diflentiret, 
vnde patebit iliorumne calculus accuratior fit an meus 
& vtri fidenduiik Deniq; capite X V. Origenem & au- 
thorem xrx hodiernx crronex in lucem proteram. 

CAPVT V. 

De <era jfultana, qua <-uten£um nobiseUinhocli- 
bello : deque ferie Komanorum Cojf 

CVm igitur propofitum habeamus , ex hiftoriis de- 
monftrare, principium vfualisxrxnoftrx nonexhi- 
bere circumftantias illas, quibus Euangeliftx^defcripie- 
runt natiuitatem Chrifti; fed quxrendum eflciis expri- 
mendis annum aliquem fupcriorenv, quxrasigitur, qua. 
ratione quo mcdio perueniie adhunc annumpofllmus, 
cum ad eum feala noftrorum annorum vfualium non per- 
tino-at ? Nimirum hocopuscrit^vthancannorumieri- 
em ^prolongcmus : id eftj vt fepofita hac vcluti fcala anno- 
rum noftrorum vfualium,aliam arripiamus iuftx longitu- 
dinis. Erit auteniferiesannorumlulianorum, obcaufas 
iftas ; primum illa pauculis annis antequam Herodcs Rex 
crearetur, inccpit, iufEeitigitur nobiseiuslongitudoad 
prxfensnegocium; quatantolibentius vtor, quodrepe- 
ticione centenariorum non eft molefta futura* Deinde 
innexa eft capice fuo, & paflim totaferie fucceflionibus 
Romaijorum coniulunxquibus res a Romanis geftx con- 

D 3 figna- 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



3 o D/f Anno Natalt Chrifti, 

fignarifolebant, vtde eadubitarinon poflit, tertioratio 
biftexti ex ordinatione Iulii Ca?faris,&: Augufti reftitutio- 
ne non perturbata ferie manfit ad nos vfqj & iic vno com- 
plexu noftra temporacum temporibus Chrifti , quodque 
luolococonnedtit. Sedfuliusifta explicemusperhsca- 
xiomata. 

I. Caiuslulius Cxfar annoaltero exquoCos. II. fue- 
rat ytgypto deuicta Sofigenem Mathematicum fecum 
add uxit in Italiam,eiufq;confilio poftea vfus eft, in confti 
tuenda ratione anni Romani, qua? cura ad Cxfarem vt 
Pontificem Maximum pertinuit. Tettioannoin Africa 
depugnauit, reuerfufq; in Italiam,adduxit lubam Maun- 
tani^Regisfilium,interdoctiifimosfcnptores connume- 
ratum,finitoq;triumpho,circaSolftitium couocatis aliis 
etiamPhilofophis &Mathematicis, rationem emenda- 
tionis iniuit,illumq; annum confufionis nuncupatum,ad 
ieclioneduorumMenfiumextraordinemproduxit. An- 
nusigiturfequens, quiquartus eratabeius confulatu fe- 
cundo , quo anno Cxfari poft reditum ex Hiipaniis deui- 
ctis abdicanti, Confules fuffe&i Q. Fabius Maximus & C. 
Trebonius : hic inquam primus fuit eorum qui Iuliani di- 
cuntur. 

Quis fuerit genuinus fenfus ordinatoris , non fatis li- 
quct : certum tamen duorum alterum fuifte; aut enim 
hos intercalarios efle voluit Cxfar^. 8.u. 16.10.24.28.^2. 
56.40.44. 4$.j2j6.& fic vlterius, quas plana &: fimplex ra- 
tio fuiflet : Aut quod magis coniicias ex forma erroris 
confecuti,intercalariihifuerant inftituti^. 7. n. i ? \ 9 . 2J . 
27-V-35S9-4J-47'Si-SS- &rca?teri, fciIicet,vtFcbruarius 

CfedesintercalariiJlomanaantiqua.)quiproximeludum 
Olympicum mfequeretur (. Olympias enim in xftatcm 
anni pra?cedentis Iuliani fecundi incidit.) retineret inter- 

cala- 



j/e 
tem 
qiiair 
iexer 

12«' 

ak 
pere 

velj. 

m 
P 

nus 

klh 

np 

Man 
mit 

m 

lu 

ttj 

hm 

verolu 

ptimu 

mstor 

imno 

tercaL 

fiimia 

flan 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



I 

Ure ^tu tl0 , 

Cos.II. fiic. 
™m fecum 
'Unconfc 
CjeUrcmvt 
aaAfoa 
ubamMaun- 

unsdiis 
lemenda- 
.panim,ad 
NBfc An- 
iscon&lawfc- 



quilulianidi- 

nplcxra- 
t erroris 

Februarius 

[ic ludum 

i xfow 

erettf rcr ' 
cala- 



Caput V. Annijuliani. $? 
calarium, itaq, intercalatio Romana quamproximcfieri 
poflet, iungcreturGrjcc#. Verum facerdotum ftupore, 
temporumq* conturbatione fa&um,vt lege lecus accepta 
quameratlata, fiuequartum abanno Confufionisintel- 
lexerint,pro quartoaprimo!uliano,&:ficpergendum pu 
tauerunt,quarto quoq; anno currente non completo fiue 
cum(.inalteraratione.J tcrtiuminordine viderentinter- 
calarium,id femper tcnendum arbitrati lint : anni hi reci- 
perentintercalationes.^.7. 10.13. i<5. \9.l2.2S.2%.jl.34*37' 
veli. 6.$,i2.is.i%.2i.24.2j.30. 4 uo annorum cur- 

riculo dies 12. intercalati fuere cum folum 9 . debuiflent. 

Pofk hos annos errore intelle&o, cum iam inciperet an 
nus fidera triduomorari, Ca:far Auguftus illo anno quo 
luftrum condidit , quo & Menfem Sextilem Auguftum 
tranominauit f fuitautcmordineiS.C. AfinioGallo, C. 
Martio Cenforino Coif ) tndui abundantis errorem o- 
miflionetriumlegitimorum mtercalariuminannis i-z.fe- 
quentibus pcnfari lullit. Id ego rurfum puto non intelle- 
dtum vclquomodopr^ciperetur, vel quomodoferuare- 
tur, Namadpriorem formam ordinationisprima:u£,ex 
hisannis erantomittendilegmmi^ex^o.^ 48. Omifli 
verofuntexhisannis 41.4i.49. quianon annus^. fed 53. 
primum de nouo na&us eft intercalarium. Ratiocinatio- 
nis forma hxc vidctur fuifle , quodcum Iexiftaferretur 
initio anni^8. f cirentque in 12. annis omittendos eflciin- 
tercalarios, adexadosigirur^.fiueiamj* 1111037. vitio- 
fumintercalarium habucnt addiderunt 12. vnde conftir- 
gunt 49. quo tranfmiifo purum quadriennium de nouo 
lnceperunt, annorum yo. ji. 52. jj. vt ita jj tius iterum 
nancifcere:urb •fextum. 

Nifi mauis & terifam de Iulian* ordinationis fenfu fe- 
qui opinionem : quod iuflentluliuspoft exa&os^. pri- 

mos, 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



3 z Anno D^atali Chrifli, 

mos , initio quinti primam ftatuere intercalationem, 
quam ideo omiferit prxcipcrein primo eriam anno y quia 
anno proxime antecedenti Confulionis omncm interca- 
landi rationem confummauerat. Vt vt habeat, tcftatur 
jcomputus, fi nos cx hodierna ratione retro extenfa Lunae 
curfum fubducamus , collocatis intcrcaiariis in his annis. 
I.y ^13.17 • ir \ 2 ?-2.p-?5*37-4J-4?-45>. 53. ^&ficcon- 
tinue ; tunc vefpera diei I anuarii anno primo Nouiluni- 
um occurrere in 9. Capriconi; quodNouilunium Iulius 
Ca:fardiciprimxIanuariiaccommodaueratappofito au- 
reo numerol. ad primumlanuarii; vt tcftatur Stceflerus 
ex peructufto libro Manu/cripto, cui etiam fuftragatur 
Manufcriptus m Membrana qui penes meeft, authoris 
dodi.qui ante annos 350. vixit,verbis hifce. 

Sedoporteret nosexcipere primos duos dtes.qniin 600. annis prt- 
termifftfunt qniavltra 600. veljoo.annos, quando Ecclcfia primo 
incepit habcrepacem crcdwmsfundatum eJfeCalendarium noftrum, 
qnoad Lunam. Sed quia legttur^ quod lulms Cafir ante incarnatio - 
nem domini inuenit aureum numerum in Calendarioy potest dt- 

Cly &c. 

Siergolulius Cxfarprimodie Ianuariipofuit aurcum 
I.vt Stoeflerus teftatur,& locus ipfe Nouilunu in nono gra 
duCapricorni, accommodatusinitio Ianuarii vcnflmile 
facit y quia ante Eudoxi tempora circa illas fignorum par- 
tes folis conuerfiones, rationabile anni principium fic- 
riputabantur: noftra verocomputatio Nouilunium fta- 
tuit in 2. Ianuarii; pateteamamente Ccxfansetiamnum 
aberrare. Sed hoc mhil ad nos, quiab anno Iuliano c/ # 
non interrupto more rationem mtcrcalationis ad men- 
tem Augufti conftanter adannum vfq; ij^j, Chrifti te- 
nuimus* 

Igitur principium annorum Iulianorum fuos habet 

confu- 



Jfffl 
df 

Calf 

vm 

then, 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



eac )tcftatat 
:te nliLun, 

'•^ticcon. 

■nium Iulms 

appoficoau- 
tarStnficw 
Lunragacur 
tt,aaaA 

( .t.imisfrt- 
'Itfuftim 
wmnojiw, 
ite tncanstu- 
ffit,fittsiii- 

ofuic aurcum 
jinHonogri 
riivenllinile 
gnorumpar- 

jluliano ]h 
us ad men- 
Chrifti tc- 



Caput V. lAnnilubani. 33 

confules, habet &: annus exhacferiejS. vtdubitari non 
poflit; quoq; minusdubites,acceditauthoritas Cenfori- 
niaccuratifupputatons temporum, licetillc 200. annis 
pofterior fueuthis temponbus. 

z. Sequirurvtdefenc lpficonfulum difpiciamus. f.t- 
fi vero perplexitatis aliquid habet confulum (ucccilio, 
verfatutilla tamenintracertasmeras; adeo vt hodic ne- 
mo fit,qui de centum annis vltimis, quos Augufti excepit 
imperium , quicquam dubitet, aut dislocandos, trans- 
ponendos , expungedos, inferendofue annos contendat: 
multienimiiq; luculentiextantrerum Romanarumfcri- 
ptores,exquibusomnisconfulumil!ius frculi feries iar» 
dudum citra dubitationem excerpta & difpofita ell a dili- 
gentinimisnoitrifeculifcriptoribus:CaroloSigonio,0- 
imphrioPanuinio&aiiis,quifiquidaveteribus,Eufcbio, 
Cafliodoro, Faftis Siculis,Cufpiniano & c*teiis pecca- 
tum tuit,fedulocoarguerunt,inqunclius reftituerunt.Ca 
thcnaigitur Confulum Romanorumper centum annos 
ante Auguftum pct q; alios 100. fub imperaroribus,faltem 
quod annorum fummam attinet,integra eft. Nam quod 
quidam putant quinq; annos eximendosinter&Tiberi- 
um, &Neronemdeeorum admonitione lam ftatim fum 
di&urus» 

3. Tertianamq5qu.-Eftioexiftit,ancerrifimus,quotum 
hodieannumagamus a primo luliano, adeoq; aConhili- 
bus cius. Non fufficit enim Cathenam confulum efle 
mtegramperzoo. annos : oportet&fcire, quanta llla ex 
altitudinedependeat. Nam,multifuerunr,qui abiiidem 
Confulibusexorfi, minus tamenad vfq-,fua tempora nu- 
m?rarunr, quam ferrct annorum' lulianorum ratio. Sic 
Regino,Sic Hermannus Contt actus, & ne multis, pleriq; 
Hiftoricorum, paflionem quidem ad annumi8. Tiberii 

E refe- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



3* De Anno Natati Chrijli, 

referunt, ab ea tamen ad fe vfque minus iufto numeranfc 
Idem dcprehendic Deckerius etiam in Annalium fcri- 
ptore Barronio. Ouinimo eftquicontcndat omnemil- 
iamferiem Confulumquam certiiTimamhabemus, cum 
omnibus hntonis quinq; folidis annisnobiselfe propio- 
rem, quam nos hodie putamus. Et locaoftcndit,vbi exi- 
(timetmfertoseftc perperam annos: fcilicec Tibcrii an- 
nis i ^&i^.vtnosputamus^poftexceirumCaiiXlau- 
du, Ncronis, propterca quod Coft! fufficiebanturanno 
nondum exacto. Poft primorum horum imperatorum 
tempora.nonampHusdetotannisdubitat. Quidr ergo- 
ne farculum Cxlarum quinque annis eft contra&ius. 
Omnes illxhiftorias, vnaq; Chnfti ipfms natiuitas bapti- 
iimi5 pailio totidem anms nobis propiora facta? Anne 
fic fubueniri poteft xrx noftra* labanti, (ihiftorias facras, 
quas contendo altius ilcendere fupra principium xrss 
noitrar , non ipfas folum fed vna & prophanasomnium 
gentium dcorfum trahamus mq; xvx noftra: fepta reci- 
piamus ? 

Nequaquam vero id fieri poteft. Haben t hiftoriar Ro- 
mana?,habent Grxcx fuas fedes conteftatilfimas.confen- 
funon eorum tantum qui poft vixer unt , computatorum, 
fed icnptorum coartaneorum , nec vernaculorum tan- 
tum , ied & extraneorum : vt li Romaniknptores, fio- 
nmes ad vnumhomines qui Romx vixerunt, crraifent, 
decepti cabulis confumm pubiice fed vitiofe expontis,' 
peregrinis tamen , domeft ica numerandi ratione fubnixi 
f.vt Grareipro Olympiadas lofephus per Sabbathicos 

quippeannum.Iulianum^.facitSabbathicum.;erroiem 
redargutun fuerint. Quid vero dicode fcnptonbushi- 
ttoriarum ? vel folas (mgulorum artaces appello ; & quarro 
acmonefuenc qui a;utem fuam aliter,quam cx viciofis.vt 

volunt 



inio 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



tdit^ 

^pcratorum 
^uid: ergo- 
contradius. 

'nsjiacras, 
"piam 2135 
isommum 
tepreci- 

lilorixRo- 
imis.conlen- 
'jticorum, 
lorum tan- 
p-cores,iio- 
Btififfi 
expoitt 

oneiaofl^ 
bbathicos 

«rorem 
pconbushi- 
&qu*ro 




Caput V. Confules. $f 

volunt tabulis confulum numerare didiccnt ? Traiani 
ininum quantum a nobisretrodiftec,necdubicacur>& li 
dubices ,<:oniundione Lunx & Spicx Virgims in annis 
Nabonairan,adeo^incocloipfo(ignatumeftaMenelaoi 

Nerua etiam morcuus eft anno illo,quierat xrx noftrx 
98.VI.Cal. Febr.cumXlI.Cal.antcfuiaet Eclipfislolis 
patuula. Impcrauicannuml. Menfes*. Domicianusigi- 
turcxfusannoxrxhuius 96- quoanno infupcr Lunadie 
18. Sepc.llcuc Domitianus prxdixir, in Aquario cruenta- 
uit. Imperauit vero annos iy. Ergo anno 81. xrx noftrx 
fucceflit : & annus 93. eft tredecimus eius imperii : Ac nu- 
merac Iofcph.usannumxtacis.f6. Ergodicicienacuman- 
nos7 ve i jg. anrxnoftrx. Affirmat vcrofenatumannoi. 
Caii. Non poteft igicur inicium Caii ferius poni quam an- 
no 37. vel jS. nifi conceiTeris^Iofephumlerofolymisdc- 
eenccm , n elciine numerare annos xcacis fux : non eft lgi- 
tur hoc cempus criennio concradius. Quis melius noue- 
ricxcacemAgricotx,quamTacicus eius vicc (cripror,eiul- 
dem & gener? Decetfifle aic Collega Priicoq; Cofl. qui 
fuerunc penulcimi Domiciani CoiT. anno/^. xcatis, na- 
tum vero Caiol 1 I.Colfreponirurigirur cercius Caiicon- 
fularus in 40. annum xrx noftrx, non vero in 42. vc fufpi- 
cari vulc vir ille, cempora Cxfarum concrahens. Quui 
dicam de xris longionbus, vc de Anriochena,de Hifpani- 
ca &c de JEgy pciaca ; quarum illa a prima Calendarii ordi- 
nacione, hxc avido Anconio & Clcopacradedudx,diu- 

tiflime fuerunt m vfu; faftulciunrqi infignes euencus,cum 
ccrtis confulibusconncxos quominusilli, vtvultChro- 
nologus , verfus nos demkci poiTinr. Nec paruam tidem 
faciunt & anni a Nabonaflaro,coliecci pcr Reges JEgy pci 
vfq; ad Cleopacram &dcuictam Alexaudnamquos Cen- 
fbrinus cum annis Iulianis, A&iacis, >£gyptns pofterion- 

E i busj 



V 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



3 6 De Anno Natali Chrifti, 

bus, cumqjolympiadibu.s connexuitfidecertiflima. Su- 
per omnia fuat Characlercs coeleftes immutabiles&in- 
imitabiles in anno non genuino. Nam fi de Traiani initio 
dubitari amplius non dehet propter coniunclionemLu- 
n ; c&Spicarvirgims:cui dcconfulibus Viphanio& Fon- 
teio dubitaretur; qui Eclipfi folismaxima iignatifuntin 
ipfo cceioi Nam vt pndie Idus Maii foldehciat,plusfe- 
mcl intraannos/.fien no potelbfactumqs eftluhano 104. 
jmperante Nerone. Signatus eft & Vincinii & Statilii 

1 aarn;oniulatusClaudiiannoquinto,EclipfiparuaCaU 
Augufti.anno 9 o. Uiliano. Signatus cft & Cornelii & Va- 
Jerh Mellahe confulatus Echpii pattiah iolis q\ix fuit in 
30. £ digitorum ? . hora vnaante occafumfolis,Iuliano 
.fo.Signacus eft primus Iulianus(&cum eo conexi CoiT. ) 
Nouilunio m Capite anni vt fuDradi<5tum t Habent & 
Coil C. Manus, C. Flaccus characterem Eclipiin folis 
diei hora 3. puta ab ortu fohs : hut autem llla currente 104 
ante vulgare imtium annorum Chrifti. 

Habctdeniq-,L. ^mylii Pauli, & Licinii Ctafli conlii- 
Jatus, &vidoriadc Perlcoiuam EclipiinLuna: circafojU 
ihtiuma:fl;iuum,qu;rtahsinueniturannoid8.anteChri- 
ftum, nequaquamvero^.^. veU.annispoiterius A quo 
coniulatuviq; ad Tra>anum,adcoq; & ad nos nequ.t no- 
bisncq; penre neq; redundare ne vmcusqmdemannus. 

Concludo ttaqj ceitiiliinam cile a nobis diftanciam 
confuium quibus iignatus eft pnmus annus Iuiianus • ita- 

quevalctregulaviitata,quodadied.sannis 4j -.folidisad 
currentemannuma-r ; cnoftia:viualisprodcatcurrensan 
nusIul,anus.Vtfiadhuncannumi^.addideri.s^con- 
torgit msj» tot igituriam anni Romx iecundum ord.na- 
tioncm iu u Ca;iar.s tranimnh iunt,ftvlo qu.dem Vcter. • 
Litqueexlns^^tus.xrarnoftrx viuahsprimus. Cumq; vt 

dictum 




Ltaia 



^iiuntiK 
tlulianoio^ 

Cornelii&Va. 
Mpfcio 
ofejuliano 
oncxiCoff.) 
JMm & 

cliflinfolis 
itrcntcio4. 

jalliconlii. 
dc circafoi 
.anteChri. 
r.us. Aqao 
sncquitno- 
demannift 

IuHanusnta- 

S4/.li)li^^ 
icurrensan 

iffi5*/f° fl ' 
jumordiM- 
em Vereri; 



Caput VI. Hiflorici. 37 

di&um eft,certafit fenes confulum circahxctempora: 
vtar vt plur imum numcro currentis anni luliani , confuli- 
bus omiflis. 

C A P V T VI 

^De Hijloricis quorum teftirnoniisvtemur , eorum- 
quefide. 

Eft vero & illud neceflarium , ad imperii Iudaici conne- 
xionem cum xra Iuliana Romse inftituta, vt Roma- 
norum & ludaicorum fcnptorum teftimoniis vtamur. Et 
Romanarum quidcm rerum fcriptores hodie fuperfunt 
aliquot prxcipui > quanquam lacunis deformati paflim, 
vbi minime velis : de ludaicis vero rebus fecundum Euan- 
geliftas vnus Iofephuseft, cuifiderepoflimus. Euange- 
liftar quidem , praeter iHa quae Chriftum attinent, perpau- 
caderebus Iudaicis attingunt. Philo verode Tempori- 
bus & adiun&i, eruditorum fententia fuppofititii funt: 
quarq* lllisin libris ab Annio quodam Viterbienfi editis 
de rebus ludaicis leguntur,confarcinata ftin t ab alio quo- 
datn> magnaq-,ex parte conficta. lofippusetiamlofephi 
noftriinterpolator & mango in additiombus fuisdubia: 
fidei cft, feqj ipfum prodit. 

lofephus veronofteromnibusmodisfidemmereturea 
iti parte hiftoria?, qua nobis erit vtendum. Fuit enim 
ortus (acerdotali ftirpe Aaronis,difciplinisommbusIu- 
daicis linbutus 5 Vixit quo tempore Ierofolyma cecidere 5 
quo in beilo praefeduseratGalila:x,duciimIiid'aicorum 
fortiflimus & prudentillimus : vt vero caprus fuit lotapa- 
tis expugnatis,ex eo tcmpore intcr pretc hoc vfifunt Ro- 
manimobfidione lerofolvmorum. hnito bclio vixir Ro- 
mx,charus Vefpafiano,TitG,DomitianoImpp quorum 

E 1 gra- 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



38 De Anno Natali Chnflt> 

gratia fubnixus pofteris Herodis familiariter vfus eft; & 
quibus Regis illiusdiariumadeptus,omnesresabilloge- 
Has ordinecemporis confignatas muenit* Atque ctiam 
veltacentibus Herodispofteris, Roma^diucommoratus 
potuitea quxveritatis ftudio quxrebatvel a confciis vel 
ex adis publicis obtinere citraerrorisaleam 5 quibusve- 
ritatis adminiculis ipfc contra A ppionem plurimum glo- 
riatur. Qjiiquamuis mdefcriptionererum vetuftiorum 
interdum diflentiat a libris Biblicis Veteris tcftamenti, 
&: a fcriptonbus Grxcis nec vbique calculus annorum 
illi refpondeat ad amuiTIm; at neque Grxciipiifuntin- 
ter fe circa res illas concordes, & alicubi Bibliorum exenu 
pla variarunt y aliud Hebraica habebant, aliud feptuagin- * 
tainterprctes: eft vbiresgentis, fubPerfarumpra:cipue 
dominatum > feruitutis afperitate negle£te in obfcuro la- 
tuerunt,vbi Iofephus vel communi erroregentis, vel quia 
nefas putaret, afacerdotum traditione diflentire, verita- 
tem apud Graecos inuentam eminus prxteriuit* 

In hiftoriis vero recentioribus,qu«e Nouum tefta- 
mentum vel pr^cefferunt proxime vel compleduntur, 
quibus erat ztatepropior, tantum fidei meretur,quan- 
tum quifquam alius. Equidem eius opus de bello ludai- 
eo Commentarius quodammodo eft,in Prophetas &: Eu- 
angeliftas: adeoque fic cenfeo , fingulari prouidentia 
Dei fadum, vt millo fuo fpecu fubterraneo cumomni- 
busmodisconfentaneum eflet, periturum cum cxteris 
abfurdtflimum vero euafurum cartens omnibus eneais' 
tamen feruaretur>in hunc finem,vc ipfe profeffione Iuda?- 
us , a Chriftianifmo alienus , hiftoriam belli cums fpecla- 
tor & patrator fiiit, bono Chnftianifmi quemoderelu- 
d^ideicnberet. 



Huius 



vfu$eft ; } 

conicusvel 
•» quibosTe. 

mvetuftiorua 
5 tcftamcnt:, 
ibs innorua 
^ciipuiuntin- 
)lionimexem- 

w&wztimc 
looicurola- 
Mis.velquia 
nuicventa- 
cnuit, 

Vouumteib- 
mpJeclunti, 
cretur,cuan- 
jdcbelioludai- 

1 prouiienna 
icocumomni- 
100 cxterii, 
anrbus enectis 
tclFioneludfr 
h cuius rpecta- 

oderein- 



Cafut VI. Hfiorici. $} 
Huiusfcriptoris & diligentiflimi & Romanarumre- 
rum peritiflimi hiftoria cum hodie diuino beneficio fu- 
perfit : mirum equidem eft,quo fato fiat,vt Chnftiani ho- 
minespotius illi fidem derogentj quo rotundum Euan- 
gelifta; numerum triginca annorum rigide tueantur , nul- 
la iubente neccflitate, vt quamomnem illis rcmittit adie- 
ctaparticula circiter: quam vtex fidelofephi, etiamEu- 
angehftarum fidem de Chrifti natiuitate lcribentiumad 
exteros gentiles & tudaeos Iofephi contribules>quibus ta- 
mendiiputandiconditionem dcferunt>luculento&pe- 
nctrabili argumento commendent. 

Tuvero , le&or Chrifto dediteilctecumftatuas, cum 
Euangcliftae, Matth^us& Lucasin defcriptione natiui- 
tatis Chrifti , mentionem faciant Regis Herodis ; eo ipfo 
te ablegari ad Iofephum, hiftona: Herodis vernaculum 
fcriptorem, atqueres Romanas , quibus fcriptor iftclu- 
daicas connexuit, vti eius hiftoriam ad Literam intelle- 
ctam adcas, tempufque Natiuitatis Chnfti inter annos 
Herodis quxras: nec tcmere ab illo defcifcas,nifi ficubi e- 
uidenrifliina feofterantargumenta fphalmatisfcriptoni 
autlapfusmemoricr; qua humanaconditione nullusvn- 
quam libcr,nuUus fcriptor exemptus fuit. 

C A P V T VII. 

^Dedwrfis Anmfrincifiis afuddmcrfesfiriftores^ 
quorum tefiimonris nobis ofus esl. 

HVius quoque capitismagnuseritvfus, hocenimve- 
lut Ariadnes filo exmultis computationumLabyrin- 
thisnosextricabimus. Ethicquoquedies diemdocuit: 
monui quxdam ante annos octo; hic addo de nouo caute- 
las perneceflarias, tuncomiflas. 

r Quo- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



4M| 



40 De Anno V^atah Chrifti, 

Quo tempore Chriftus natus cft 5 imperium totius pe- 
ne orbis penes Romanos fuifc Non tamen omnibus na- 
tionibus vniformis aliqua computandi ratio potuit im- 
poni. Dixi fupra de diuerfis nurnerandi confuetudinibus 
aliqua : nuncaddendum,eandem diuerlitatem etiam ob- 
tinerecircaprincipium annorum ciuile. 

Erat ^Egyptus tempore Chrifti Romana prouincia,re- 
ceperat formam anni luliani flxam, pro antiquo vago an- 
jio : hoc tamen illis lndultum , vt priuatam intercalandi 
rationem fequerentur in exitu fui anni 5 vtq-, priftinum re- 
tinerent anni principium: quod circa Cal. Septembres 
lulianas erat. Nam quo tempore deui&o Antonio Cleo 
patraoccidit Ptolemarorumftirpis vltima, annoluliano 
1 6. primus dies Thoth qui fuit ipfis ex antiquo ciuile prin 
cipiumanni^ afccnderatvfq; ad^o. Augufti;fianobisre- 
tro computemus : Numcrabatur vero Romse 19. Augufti 
proptereaquodinitf.annis vnodieplus mfto eflet inter- 
calatum, diesanniprocraftinati. Ab eo temporevtan- 
nosconiun&ionis iiurcum Romanis vfualixra numera- 
runt, fic etiam diem^p. Augufti Romaniproinitioanni 

ciuiliobfcruaruntitgyptii,tenueruntq-,moremChnftia- 
ni cius prouincix & ad hunc v(q-, diem tenent. 

Sic annos Augufti numerat Ptolem^us, fic Clemens 
Alcxandrinus, jtgyptius vterq-,: quibuspnmumconfti- 
ruunt annum, pofterior pars Iulianiitf. dc prior ieptem- 
decimi. 

Solennis ex antiquo mosfuit Grxcis vniuerfis.nume- 
randi per Olympiadas *, quem morem Macedones Gra:ci 
&ipfi,intuleruntm Syriamarmisacquifitam,adeoquc& 
lofcphus hac numerandi rationeneccflario eft vfus pro- 
pter conncxionem rerum Iudaicarum cum Syro-Mace- 
donicis . Non tamen omnibus his gcntibus idem anni vel 

Olym- 



pio 



Arf 

GD 



annu 

b 

Hi 

ifa 

piad 

nonp 

nolo 

h 

0, 

co 

k 

BUt 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



°uincia,re. 

UOYljroir, 

-tcrcalandi 
nftinumrt- 
Ssptcmbres 



tonioClco 
annoluJiano 

anobistc- 
t$, Auguih 
etfet mter- 
npotevtan. 
n numera- 
jminoano: 
lChnttu- 

s.iicCJemens 
iumconm- 
•lorieptem- 

•fis,nume. 
D nesGric: 
adeoque^' 
fffiep 
ivro-Macf' 



vcl 



Gaput VII. InitiumanM. 4 r 

Olympiadis caputfuit, neq;,antcdomiiiatumRomano- 

rum,neq; fub eo. 

Athenis quidem Magiftratu* fucceuerunt ipfis Olym- 
piorum diebus , idq; fub Macedonibus & diu anteai non 
iemper tamen ab vrbis initio . Nam olim temporc brumac 
fuit initium anni Pofideone menfe; cuius rei argumen- 
tum Pofideon tntercalarius tertio quoq, anno. Sed mif- 
fis antiquis temporibus ; fub Macedonibus & Romanis 
Athenis circuitus quatuor annorum,01ympias di&us,in- 
cipiebat ab Hecatombsone quo menfe ludus apud O- 
iympum Elidis celebrari folitus. 

Achasiverogens Pcloponnefiaca, Elidi vicinireno- 
uabant Magiftracus, & cumiis annumvereancceedenci 
cumexortu Vergiliarum. . JJ~ L 

Epiroca:, Bceoti, Macedones, menfe Octobri luliano 
princtpium anni & Olympiadis fecerunt , tribus anni 
quadrantibus ante ludicrum. Itaque potior pars fcripto- 
rum qui hodie extanc , confuetudtnem fecuti Macedo- 
num toto Oriente dominantium primum Oiympiadis 
anrium hunc habent , in cuius aeftace ludi fiunt Olympici, 
fecundumillum, quiincipit Odobri proxime fequenru 
Hanc diuerfitatem hodie non refpiciunt Chronoiogi ; ex 
iftimantes omnium fcriptorum numerationes per Olym- 
piadum , annos , referendas ad morem Acticum : quae res 
nonparuasinre Chronologica turbasdedir 5 vtinChro- 
noio^ica Veteris Teftamenti demonftrabo plunbus. 
Nunc exempiis pauculis affirmato fidem faciam. 

Solinus ait Romam conditam annol. Olymp. V II. 
O uzrimr ante an poft fadi hi ludi. Conftat menfe Maio 
conditamj igiturcaeteriChronologidicunt, fequentilu- 
iio cepifle fecundum annum Olympndis : nego cgo; 
jiamfequentilulio vuic Solinus fados illos ludos, a qui- 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



42 De Anno Nata/i Chnfli, 

bus annus totus ctiam anrc Iuiium fuent denominatus. 
ldprobo. Dicitenimidem Sohnus Anno8oi.abVC.ti- 
closludos Olympicos CCVII. Quihocaffirmat,is ne- 
gare non poteft, &anno i. V C. ludosfaitos, ergopofl 
Mcniem vrbis conditx. 

Cyainitium confenfu reponuntinannum \. Olymp. 
51' mde vero ad mitium xxx Graxorum Eufebiuscom- 
putat annos lolidos 2.48. Incipitautem arra Grarcorum 
U> annis ppjl Ohi? um Alexandri , vere lllius anni quo ce- 
lenrata eit Oiympias 117. Igitur &illcannusi. OI.55.ex- 
tcnditurantemenfemludicriOlvmpici. 

Sic numcrat Eulebius vfqj adfinem ConciliiNiceni 
^annos Graxorum folidos. Finitumeftrconcilium 22. 
Maii anno arrxnoftrx^. & celebrataeft fequenti Iulio 
Olymp. 2 7 6. currente lain anno Grxcotum^/. jgitur 
neccflarioetiamprimoanno Grarcorum Olvmpias celc- 
brataic. 117. At primus Grxcorum dicitur pnmus Olv. 
ii7-Ergoetiamhicqmdicitur primusalicuius Olvmpia- 
dis,is extenditur ante Olvmpiadicum ludum. 

De lofepho non vnum aliquid dici poteft : crcdiderim 
lpfum pro re nata nunc Svromaccdonicumnunc hid v- 
cumanmprincip.umfpedare^quandoallegatOlvmpia- 
das:illudquidem,quoadres Maccdonibus&iludaiscom 
munes fuerunt, quas commcmorac; hocvero, vbi lofe- 
Phus ludxus arbitrh fui cft. Ecce vtnufq; rei cxcmpla. 
1 emplumpropnanatum aitmenfedecembn, Ofympia 
de 1 53 . intelhgens integrum quadnennmm,vt lolent fcri 
ptores. 

Eratautem more Macedonico annus fecundus Olvm 
ab Aucusnnoi namantecedentiluliocelebratj fmt Olvm 
pias Annus Graxorum , 4y . crat. Poft tres folidos annos, 
anno Giaxorum eodcm decembri templumexpia- 

tum 



p 
frer; 
priir 
ibr 

IDC 

Imn 
quo 



f 
F 

pitlt 

r,c: 
ram 
H 
L\ 

M 

lvmp 

none 

«pr, 

m( 



pro 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



mquoce. 



OQliffllit 

fuenriJulio 
fr. Jgitur 
ympias cele- 
lmus Oly, 
iOlvmpia- 

nancTudii- 
Oiympia- 
diijcom 
,vi)J'olc- 
;:;xpa. 

icntlcri- 

usOJym. 
oitOivm 
sannoJ) 

tnin 



btitiumAnni. 45 

tumaitidq-, Olvmpiadetj4.curnt.amen fequenti dcmum 
luliocelebratafuerit OWmpias i j*. Hic lgitur Decem- 
beranteludicrumMore Macedonicopertinetadannum 

primum Olympiadis: erat quippe Antiochus hoftis ,de 
ftirpe Maccdonicaj Syriae Rexmquo regnohicmos nu- 
merandi obtinebat. 

AtOlympiadis i77.anno tcrtiocollocatCofC Metcl- 
lum&HoLteniium,quitameninierunteoannitemporc, 
quo Macedonibus incipiebat quartus Olympiadis. Hic 
igiturcontinuattertium Olympiadis vfq; adprincipium 
anni ludaici, verno tempore i verfatur enim in hiftoria 
mereludaica. 

SicOlymp. 184. Dom. Caluinum & Polhonem Coil. 
quorumanno|celebi ata eft Olympias , collocat in Olym- 
piadai84.quiahicfinit01vmpiadacumlineanniludaici 
pauio poft arquinoclium : cum paulo antcdrca fc ! arqui- 
nodium Hcrodes Roma? rcx declaratus eftet } qua? res ite- 
rum Iudxos attinuit,non Macedonas. 

Huc poiles referre & hoc exemplum quod Ciceronem 
& AntoniumCoiT refertin Olympiada 179. qui coniu- 
latum gefterunteius anno 2. inceperunt anno pnmo O- 
lympiadis definitomore Iudaico. Quanquam hic opus 
non eft hac fubtilitate cum totam Olympiadaloiephus 
exprimat, vt alibi non femel. Sic enim captaait Ierofoly- 
maOIvmpiadeiS/.intelligens eiusannun-14. 

Vno loco fphalma fcriptoriumoccurnt Olympiade 
& proOlvmpiadis 61. anno^. Trium cnimannorumer- 
rorem circa illa tempora in Iofepho fufpicari nemo de- 

bet. . T , . . . , 

Quodigitur Iofephus tenuit in rcbusludaicis, idcm 

credibile efl imitatos etiamEcclefiafticos nonnullos (cri- 
p toresiiirebusEcclefix 5 quippcqmanniprincipium^Iu- 





Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




V4 TtcAnnoDiatahChrifi, 

daicum in ordinatione feftorum retinuerunt.Itaq;, viden- 

dum, ficubifaciunt mentionem OJympiadum,vtrum ab 

Autumno, a BiHma,avereantecedenti,anabipfoLudi- . 

cro computent: & quasquilibet rationes habeat fuical- 

culi. 

Romani temporibus anriquioribus Oftobri, luliano 
retroextenfo computo, Chrifti vcro tempore Cal. lanu- 
aru lubBrumam Magiftratus renouarunt,& Coff. confti- 
tuerunt a quibus anm denominari funt foliti etiam fub 
Imperatonbus. Itaqylegimus apudTacitum, AnnaJiura 
Iibro l i I. ida.M. Stlanuiexcontumeltaconfdatusjjonorem Prin- 
ctptbuspetmit, dtxitg, profententia, vtpubltcUprtuatisquemonu- 
mentcsadmemortamtemporum, nonconfulum nomina prafcribe- 
rentur,fedeoritmqui Trtbunitiampoteflatemgererent ( Princi- 
pumputa) Tiberim-verodecretatob Trtbumtiam Druftpotelh- 
tem CAremonia* temperamt&c. Noluit nempe morem nu- 
merandi annorum fpacia per Cofl: abrogare. Etfi in- 
tcnm obtinuit vt Principes Rcip. infcnptionibus mar- 
moreis,inquemandatispublicis Tribuniti* poteftatis 
mennonem facerent & quoties quis lmperatorcfletap- 
pellatus, & aliahonorisfuicaufa; interim tamennon o- 
mittentes fublignationem per Cofl: Itaque manfitapud 
Romanos^anm vfualis principium in Calend. lanuarn ad 
nunc vlq; diem. 

Euidentifllmum exemplum eftinCenforino 3 quian- 
nos AuguflanosfuosmoreRomanoincipita Cal fanua 
tusiUms anni quo anno Cxfan (. non tamen ipfi^ lanua- 

m Calendis fedpofterius.) nomen Augufti datum fuit 

Etfi vero conuincimur exemplis, raclum quandoq; ,* v * 
anmnotarentur quos haberentimperia,principiumaV 
centes a die fuccelhonis : at fcriptores hifionci eran^ Zi 
jwuiata Principumnegotia, morcnon confueto fic con! 

figna- 



nxn 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



"«fuici 

Cil.linii. 
olconlli. 

Annalium 

laua, 



wtasA 
ft liuin- 
uks mat. 
! poreftat;s 
creifetap- 
aennono- 
nanfkapui 
AlanuariMii 

tCailanua- 
nip&Ianua- 
arum fuit, 
□doq;j vf 
jium du- 
rant,qui 
jliccon- 
n* 




Caput VII. Jmtiumanni. 4f 

fignarunt ; hos imitati funt Notarii , vel Curatores publi- 
corumnejjociorum, vrhodieleeelataiubentun Confu- 
lum magiftratu intermorcuo ante mille annos. Qnin 
potius tot ani*os populan computo numerabant, quot 
pariaConfuIum Calcndis lanuanis ineuntium totofque 
annos denominantiuin^quxlibctresattigit. Exemplum 
popularis huius numcrationis apud Romanos cape ex 
Tacito> mter illanamty, vana&inania qua^ vulgus aitin 
funere Augufti iadtalle fuit &hoc > Continuatam pcrfeptem 
& triginta annos Tribuniciam potefiatem. 

Atqui decreta eftilli Tnbuniciapoteftas, poftquartt 
Confulatu Vl.feabdicauitfubietto L. Seftio, exa&ama- 
gna parte anni , mortuusque eft vergenre xftate anni,quo 
complebatur annus 36". Populus tamen numerauit 37. 
Exempla fimilia Scaliger fuppeditat ex Xenopohnte &: 
Gr^ecia^qusenemTK^^dicit^tempusconftans exquatuor 
folidisannis: quosimitati &latini Qmquennalem Ago- 
na di£titabAiit>qui quatuor exadis, reuertente quinto ce- 
lebrantur. Locutionemaitapudveteres frequenteroc- 
currcre. 

Hicrurfum vtprius in Olympiadib. Iofephusfevarie 
accommodat , nunc Romanis nunc ludads. Romani qui- 
dem fi quid Rom# geftum;aut fi res illx Romanos etiaat- 
tinerentitunc enim CoftTrelpiciens annos popularitcr nu 
merat,initioanni Romano obferuato,aCal. Ian. ludaeis 
vero,figentis fu^geftaperfequitur.Eratautem ipfi genti- 
Iitius &c patrius mos , popularem ifr^m numerandi ratio- 
nem, quamde Romanis probaui, etiam cum Iudaicum 
anni principium obferuat,ab ineunte vere, fequi. 

Principiumhocanni lcgefan&umin cxitu Ifraelita'- 
rumex i£gypto,durauit etiam temponbus Chrifti,tran£. 
fiimptumq* eft in annum Ecclefiafticum a magna parte 

F 5 Chnftia^ 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




4 6 ^De Anno Natali Chrifti, 

Chriftianorum. Et a teniporiBus quidem Macchakro- 

m Gregoriana inftitutionciic vcpnnuis ipforummenfis 
Nifan, cumSyromacedonum Xanthicc ; %plu' mumin 
Apnlem Iulianum competeret. Itax^ quoties Reguma- 
liquis primum diem CnnlisanniiTuerter.us, primum fc. 
meniis primi Nifanattigit; vnoanno plus numcrauit de 
regno, quam vltima die ciuilis anni Iudaici numerauerat ; 
quamuisadicinceptircgninoneflentexadh totanni plc- 
ni. lndeadeo fiichim ? vt fcre Anteccflbr Succeflbran- 
numfuccelTioniscommunemhabercnt,numerarcntque 
ille vltimum a prifho Nifan \ hic primum ad vfq; finem ci- 
uilem anni,&: hoc quidem in confignatione Aftorum pu- 
blicorum. Huiusmorisdocumenta plurimafuppeditant 
libriRegunru 

Euidentillimum in Iofepho exemplum eft ; cum lerofo- 
lymaprius a Pompeio capta Cicerone&: AntonioCoiH 
dicit f$**p 6TV; ' fosi 2 7- fflnos eodemdie reuertente denno eaptd 
ejfe ib Herode, Agrippa & Caninio Calh Cojfcum interfmtan- 
nif )lidi j£nihilamplius : conftatenim Iofephocalculus 
ifta gcminarationeleu Romana populariper Coif. quo- 
ru nerant 27 4 paria, feuludaica in qua pnmus dehis^ 
annus habcretmenfes 9- vltimos. annus vero vicefimuS 
f^ptimushabebat menfcstres ordineciuili primos. 

Sic numerat idem Iofephus Herodiadum annosaca- 
ptis Ierofolymis ad euerfa loy.ccpit vrbemSofius anno 
lul. 9. Titus cuertit ahrio Iul. iis, Anni funt iolidi io<5. Nu- 
mcrat igitur Sc hic inclufiuc, connumeratis infummam 
anniss>.& iy.lulianis. 

Adhanclegemnumcrarifolitos cfleannos Tiberiia- 
pudEuangelift.Lucam confentaneum eft; vtquamuis ini 
tio anni luuanisp. Iudaico,fuperuiucret Auguftus , ltaquc 

nonus 




i — . \ 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



p*imumfc. 
-erauic dc 

^otanniplc. 
Kccfforan. 
Qcrarentquc 

umlctofo- 
ntorioColl 

ninrerlintan- 
piocalculiii 
rColEqno- 
dchisr. 
ro vicefinioi 
primos. ^ 
lannosaci' 
So/ius anno 

\ims0 

00 



Caput. VII. Jnnkni&nnu 47 
nonus AuguftinumcrareturinIudxa(.namIuliano/i.pri- 
mum Iuda:aadAuguftumvcnitJ tainenaMenfe Augufto 
anni/9.v{q,ad Aprilcmanni tfo.primus itidemnumerare 
turTibern.Sic.n. rurfu rn IofephusA'poftilluEpiphanius 
aunos numerant Attiacos, (cuvtEpiphanius>annoscon- 
iunciionis IudxorumcuRomanis,vtquiaasftate anniiy. 
Iuliani vi&us Antonius, Oricntiseoqj &: Iudxxdynafta, 
totusilleannus a Nifm,adNifan,dicereturannus Adtia- 
cx victorix, qua vicrona Iudaici feudi (. vtmore noftro 
loquar.) dominium ad Auguftum ycnit De Ncronis vero 
annis riinil eft certius, qu^m quodlofephusillos vtini^r. 
pariaConfulumautini5. annos Iudaicos diftributos nu- 
merct , quamuis Nero folum 13 . annos & Menfes 8. impe- 
rauerit: lucccHitcnim Ncro Autumno,occubuitaeftate* 
SeddchocplurainEclogis Epiftolicis. 

C A P V T VIII. 

Trobatur auSioritate lofiphi mortuum ejfe Hero- 
dem anno Juluino 41. qnatuor fere annis ante 
pnncipium ar& nojirc?. yjnahs. 

HA&enus in praeparando fuimus occupati,conftitutis 
natiuitatis Chrifti charatteribus dilefta certa Anno- 
rum fcrie,dileciis Hiftoricisadeamexpendendis;aggre- 
diamur opus iplum. Namvfualisxra noftraconnexacft 
cum #ra annorum Iulianorurn , hxc cum Confulibus, 
Conlulescumcoelo: chara&eres igiturnatiuitatis Chri- 
ftiquaTamus vehnterCofT mq; a:raiuliana, velin coelo 
ipfo. 

Primum autem locumoccupct lofephus profeftus il- 
fiustemporishiftoricus ; ad qucm nos ablegariab Euan- 
geliftiseftconfentaneum. Superhuius fcriptorisautho- 

ntatc 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



4% De Anno Nata/i Chrifih 

ricacecumfitmihimultiformis contentio; cum diuerfis, 
aliis alia, Caluifio verofideminlofephimemoriadefide- 
rante.mirumnondebetefle, fiomnem Iofephide rebus 
Romanismentionempaulo prolixius ad teftimoniaRo- 
manorum lcriptorum examinem, vt Iofephi peritia , dili- 
gentia fidefq* capite V I. celebrata clarius eniteat. Neqs 
enimenthocextraoleas; nam ex quo primum temporc 
pompeius Romanus in Syriam venit , Iudaica, prasfertim 
HerodisnegociaficintextafuntRomanis,vtfubtegmina 
ftaminibus : adeo vt quibus circumftantiis lofephus Iu- 
daica Herodis negocia Nataii Chrifti vicina defcripfit, 
plei afq> illas &t Romani fcriptores, nec tamen ex compo- 
lito commemorent. 

OrdiamurabipfoHerodis exortu quando Sc Dion, 
author hiftoriae Roman^e luculentus,quantum eius extat, 
incipit,& Iofephus primam Coff mentionem facit. Nam 
Cojf Q Metcllum Qjlortenfium coniicit in annum j. Olymp. 
*77.ConfirmanthancIocationemfaftiRomani,fiquidem 
vt fupra di&um finiat annus in vere, Tunc Hyrcanus regnum 
lud&& aujpicatus & fimul eo detrufos eU a fratre Ariftobulo . Tu n c 
primameiuio^#//^f/r/, exquopjrognatus Herodes, qui 
nobiktatedr opibus gentis idumwprinceps zppdhtur , quippe 
flius Antipdt quem priorrex Alexander ldum*&pr&fectum con/li- 
tuerat. Genutadprimores Iud&orum $abyloniorum refcreb.xt, fiNi- 
colao Damafceno cxtdimxxs qui fub Archelao vixit St fcripfit. 
Erat intpr viros Antipater , amicus Hyrcani lud&i & Areta Ara- 
bURegum, quosinter amicitiam& Hyrcano deregno deicttocon- 
fugiumprocurauit. lamtum igiturin matrimonio habuifle 
Cypron Arabiflam, natumq; fuifleHcrodem exea con- 
/sntaneumeft.L/^r^enimhabuit,^^ 
lo bellumgejftt,c\\\osapud Arabemdepofuit. Annus erattf^. an- 
tc initium xtx noftrs vfualis. 

- m 

v> * 



«ta Kdf 
uempott 

i« lofephus Iu- 
\cvru deicripfit, 
enexcompo. 

riokdioa, 
aemsexut, 

xnw i OljK 
aini,6quidetD 

•;, ; iW.TtK 

sHerodes.c. 
arur.qaippt 



mm 



cn\o 



FNJ. Hyrcani0tHeroduR.es. 4? 

Aegrotante Alexandra , quo morbc morruaeft Tigranem 
air * Ptoiemaidereuocatum in Armeniamfuam,quia Lucullusillam 
inuaferat. Er lcgimus C# pnonbus t£ Cr# q uo<i 

£tKtt//tt Mithridatem fugientem in Armcnt&mperfecutm Ttgra- 
aemvicerit Cliyyannoj. Ecceconfenfum. 

Hyrcanum poftea Arabico excratuin Iudaam redu&um oppu- 
gnafjetemphm Pafchate, quandoScaurmaPompeiobellumin Ar- 
tnenia gerente,mijfm erat in Syriam, Damafco recem capta a Mete/U 
& Lollto,& Scaurum repulijfe Arabes & Hyrcanmn , minatum ar- 
ma Romanorum quippe Antiqtnum & priufquam ScaurmDa- 
mafcum veniffet pecunias m.fff Gabinio , 6' poftea Scauro. Hxc 
cadem cxplicatius cum temporc prodit hiitona Ronu- 
na: Pompeim enim Lepido & Vokatio Coff. Tigranem Pop. Ro- 
mamamicumfecttademptaprim ( perfententiamj Syrta,ante 
Saturnxtia , ineunte anno 4 Ol. 178. Macedomco more. 
Eim hyberna cum Albam trrutffent, amici Tigranis mnioris, 
hoftis Pop. Romani , Pomvetmcumtistftatefquentidspugna- 
uit Cotta & Torquato Cojf. legatos Gabtmum ad Tigrin, Jfranium 
in Gorduenen mtfit qut ea occupata per Mefopotamtam tranftuttin 
Syriam captaqs Damafco Antiochum Aftaticum, tllaSynactre- 
*mpartedaecrt,quodtdrigranxfuiffet,quemvicc^ 
ius;Antiochusveroiniuifuvi6torisPompenpolieflionem 

Tigranis occupaiTet. 

Vereineunte Parthi TigranemfHiumreduxernnt tn Armentam, 
Tiaranepatrefruftra Pompeium fuppetias rogante , Cxfare & Ftgu- 
lo c^imminente Olympiade 179. Tunc igitur Hyrca- 
nusatcmplorcceiht. kthocMudbeUumeti quod Anttpater 
contraArtftobulumgefftt, quando Uberos afud Arabemdepofutt. 
Pofthacemmnonamplius opus iphiuirhacrugarurium 
tumultuante Anftobulo, KomanisiamSyriam tenenti- 
bus: Vixit igitur lam Herodes natu fecundus interhbe-* 
ros Antipatriiante«er.n.<J>. 

- r G Perg 



M 




V 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



f o ^De Anno Natalt Chrifii y 

Pergit To^phus Olymp. 1/9. PompeiumveniffeDamafcum, 
&CofJ'Ciceronc& Antonio omijjaexpeditione in Arabiam cepifie 
lercfflyma & Antigonum cnm in itinere Jerofolyma-verfiM de mor- 
te cMithridatis attdifjet. capta lerofolyrna die]eiunii menjis tertii. 
Idem Roman i/j3f// brtdatem his CoJJ obiijfe, Pompemm parajfe 
expedntonem in Nabathaos<> in deditionem acceptffe Hyrcanumfra- 
tremnatnmaiorem nullis prjiftdti,sfultum>cepiffe fratremnatumi- 
norem Anttgonum & Ierofolyma* dte Sabbathi,quiz fc. Romani 
omniateftaludxorumappellantrabbatha:^/ Confulatum 
Ctceronis JcrtPjit Pompems Romam de rcbtis a fe geftis : & fequenti - 
bu$ Coff Pupio dr Valerto trtumphautt de Iudtaduffistntriumpho 
Arifiobulo & Anttgono ctm filto. Scribit quidem Appianus 
Artjlobulumtunc interemptum a Pompeio> fedcredo lofepho, 
vtieqixetur. Annuserat<£i.ante#r.n.annus nonusexquo 
regnum Hyrcanus fufceperat & depofuerat, Athuicno- 
nononquadrantdecrcta Romanorum & Athenienfium 
qux Iofephus C.14.C. /6- refert.de quibus vide infra. 

PoHdifceffum Pompeitrcfcrt Iofephus bellumScaurtctimA- 
rabihw & ahquanto poHventJfe ait Gabinium inSyrtam y Scauri 
fuccefforem U Appianus quoque turbulentos Arabas 1II0 qua- 
driennio commemorat, eo% praftdes Syruin btenntum datos 
prtmo £lJSIarttum Philippumpcn annos 6v &i6o. dctnde Mar- 
cellinum Lentulum per /9. 58. Cxfare & Bibulo, indeq^ Pifo- 
ne GabinioCofl.quorum prarfidum in Iuda*a Legatum^vt 
anteaPompei:, puto fuifleScaurum. Ex eo Syrtam ficiam 
prouinciam ConfLtrcm, eaq> Gabinio Proccf obtigit Metel- 
lo&:LentuloCofT.anteCh. 57* 

Inter Gabtntt res geftas lofephus commemorat, cum 
belium pararet tn Parthos , tam% trattceret Euphratem , mut/ita fen- 
tentia vifiimeffe, Ptolemmm tn ALgyptumredttcere. Eadem Ro- 
mani Ptolem&um Dtonyfium proximis Cofl, Romam ventffe per 
miurtam fuorum regno pulfum : Alexandrtnos in regnum vocafje a- 

lio$< 



dtf 



m 

m 

tffc 

M 
Co 



rml 
mtt 

m i 
mcrr 



kti 
U 

I 

inl 
(.no 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



frf, 



*$t toft 



ao loiepho : 
onuserquc 
, Achuicno- 
enieLuura 
itfto. 

tofejilifi 

r.mn» 
, inJeq;Piio- 



C^W VIII. Anttfatnli Herodtsres. fi- 

ex altis, quorttm vnum G.ibtmm in Syria dettnumt. Tan- 

dem Vtolemmm cum 0ma.mbH4ff^.*;W^S^^ 
(. qui omtjfis Arabibtts regt Parthrum regnopulfo , proJ e clm erat 
auxtlto ) vt bellum inferretAlexandru.Cn. Le ntulo, L.l n i hp- 
' po CofT ant.a>r. n. annojr/. ideft , Oly mpiadis i«'.anno u 
Per<nt lofcphus Gabinmm Romamprofeclum tradtdijje CraJ- 
foproutnctam; quifiouato lerojolymitano tcmpbprofe^sm Par- 
thosperierttcum exercitu; Caffiumveroin SyrtamreJttgtJJefque 
oppofutffe Varthis. Eadem Romani. Anno emm proximo 
i Vompeto & Craffo Coff.frotttnciaspartientibus Crajjo Syru ve- 
nitinqtunquennutm,^ Coff. fcqq. bello qtudrtcnnalt ^t 
m ml\^occuutuCMefipotamUvrbtbm-, Ap. Claudio,L.Do- 
micioCoftannoj^annofequenti^.O*. Domitio,M.Mcj r >- 
la Co(rmSyriamregreJfmtempla(pdiautt,profeat^m Varthiam 
9 Iuntt Popiliam (. Aprili Iuliano. ) pemtcumexercitu:his 
Coff. Cafftmtn Syriam refugtcns Varthos wfiqucntes Syrtaettctt. 

Hoc loco loiephus caufas reddens cur Antipater multum 
poffet apud Cafftum , commemorat , qua authorttatetsftterit *• 
pudldum*os,& Arabasqutppeex Arabiaoriundamfutffeeim vxo- 
r remCypron,exquanattfuerintipfiA. Fifiiquosincer Herodes 
quosetiam depofuerit apud Arabas bellum gerens contra Artfiobtt- 
lm Ath^cnonvtpr^fentia/edvtmultoantefac-ta com 
memorat quod facile eft colhgereex tempore: paulo e- 
nimpoftHerodesinterviuosinuenietur 

Aliquantopoftcommemorat^C^^^/^- 

m ,udemVompeti&expedttionem Ctfaris AUxandrtnamtnqua 
Anttpaterobnauatamoperamcwitate Romana &procurationetu- 
llnoramfuerit. Haxomma notiffima funrapud ,lo- 
Lnoslnittumenimbe/ltc^ 

ttdo CWTanno 49. quando C« ar Artfiobulttm vtncults demptts 
{. non vero antc i*. annos vt Appianus. ) 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



f2 T>e Anno Natalt Chrifi y 

clttscfta Pompeianis inSyria. Scquentianno.f 8. Cdfarell. Coff. 
depugnatttm in Macedonia, Pompeius in JEgypto periit. A 1 tero an. 
4j.deuicJa AlexandriaPtolemttus aquismerfus, Arftnoe firor ca- 
pta: quando Anttpater Cafirem iuuit , & ob nauatam operam Itt- 
dtt&pr.tfectus eH. 

Htclofephi commentariis humaniquidacciditrpro- 
mittit decretajcnatus fuper reftauratione Ierofolymorum, infert 
veto decreturn ionge antiquius fuper amicttia&focietate. idi- 
bm Dccembris : Cmna & Caflio Coftante xx.n.127. L. Aure- 
lio (. vt lego.) L. F. Prsttore qui anno fequcnti Coff fuitcum 
./Emylio. H«c nota Calui(i,&emendaEpift.tuxfol./^. 
Nulla.n.poteftas xdificandi vrbem hoc decreto cofiima- 
tur Hyrcano. Credibile eft aliud Iofephum prscepifTe , a- 
liudcxfecutumefleamanuefem,permutatisdecrerisHo- 
monymiaHyrcanorum; ad pnmum enimhuiusnominis 
facerdotem pertinct,quod Iofephus hic refert ad pofteri- 
orem. Decietum vero quod Iolephushic profitetur;pau- 
loinfra fequiturin fafciculodecretorumRomanorumde 
Iudxis : Ca*fare V. Coff* 

Hocetiamannoantexr.n.^/.Tofephusnarrat/^W^ 
apatre Anttpatro prxfectumfuijjeGaltlex, cum ejfetplane tuuenis, 
necplus 1 j.annos haberet Sczzmen addit, eiusvtrtute Grconfdiis 
redditamfecuritatem prouincU,capto Ezechta latronequofatlo Se- 
xto Cstfiri Syriam tenenti cum innotuijfct , paulopoft ab eo Coele-Sy 
rkducemcreatumejfc. Qui* credat Antipatrttmqniob fegnitiem 
Hyrcani, fliumPhafaclumpr&fecttlerofolymis, periculoliilima 
rerum ftatupnefedurum fuille Galilexgentibus circum- 
viicinis expofitaeSextum vero Ca-faremtoti Ccele-Syria: 
puerum imbellem ? Iure itaq; legit Suslyga pro <c*e, vio-in- 
ti quinq;.Nam fi mores Romanos refpicias,h«c quoq^me 
raeft iuuentusad dignitates gerendas, proumciafq/ad- 
mimftrandas, Quin&miraculo fitpuer//. annos natus* 
animo & manuadeo ftrenuus adeo militia; gnarus , coniC 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



to. 



cidit:p Tc . 

Coll.tuUCUITi 

^ocohrma- 
, :*cepi)Fe ; a. 

usnominis 
fcrridpoleti- 

noiumcc 



ctiloiiili^ 
!>us circum- 
>ie-Svn* 

icjaiqi^- 



VIII. Herodisres* 5J 

IiopoHcns 3 adcoferocia prouc&us &audacia, vtdi&urus 
caufamhomicidii,/2/.t^?^?^/M Judtces attonitos redderet. Ad- 
de q> anno ab hinc o&auodecimo vt fupra di£tum , iam na 
ti erant Antipatro Lbcri, proculdubio omnes 5. certe plu- 
resvnoj&ficetiamHcrodcs natu fecundus*Deniq$£fcr0- 
des iam hic Doridem idum&am in matrimonio hahuit, &filmm e.\r 
ea Antipatrum fufceperatvt paulo poft patcbit. Omnibus igi- 
tur modis maior eratannis /5. Caluifiushicconceditiu- 
ftam& necelfanamcorredionem, intcrim duoaliapec- 
catfuo commodo. Scripfit Iofephus, Hcrodem zsfo/ummo- 
doannoshabuijfe y Caluifius legit fol./^. Epi(iolx y nondumis. 
annosnatumfuiJfe.DeindcCaluii\usrcfen&^ 
quentem, quando Ca^arbcliumgeiTitm Africa. Atlofe"- 
phus exprefie fcnbit, Antipatrum dednc/o Cafarein Syriam hoc 
tp/oanno47.anteomniacgi{rcilhc[ux Caknfius commemo- 
rat, qua: intererat& euc&io Herodis. Sequiturinlofe- 
$ho,be//rim Ctftris AfricanumcontraScipione&Catonem\0£io& 
teftantur Romani gf/?»/» C&fare & Lepido Cojfnrmo ante arr. 
n.^.qui annus confufionis dictus eft,ob fu&amj. menfiu 
inteixaiationem.Tranfitdeindead^ 
riapr&fide : quam fcimus contigifle ldib. Martiis Iul.^.Et Caf 
fium zxzin Syriam veniffe ad occupandos Cdfartanos exercit mcir ca 
Apamum>qui eo confluxerant advlcifendam c#dem Sexti Ctfaris 
aCcelto Baffo Pompeianoperpetratdi: &pecimiasaJud^h crudeliter^ 
txtgiffe. S an e 2c Dion refer t , Cdfpum vt vidit C&farem luniore 
crefcereyprimum Roma.poH Italia cti Bruto excefpffe, & inutfa Gr£- 
cia,Bruto% reltfio tranfffe in Syriam amicam prouinciam quodeam 
contra Parthosdcfendtffeffybifo coegiffepeeunias &cxeratum. St 
Strabomeminitobfidionis,quaCaxihus Baflus Apamiae 
pertulitJamtuncigiturlofephjiarrat^ 
Mariamne quamuis pride dttxtffet Dorida , ex qua natrn Antipater. 

Exeoferieshiftoria: Romance confufaeftapudCufpi- 
a G 3 nia - 



m 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



^4 Anno D^atali Chrifti> 

nianum,fed qux diligentia facile difponi poteft,ex leftio- 
ne ipforum Authorum; vtquaconfenfus exquifitiiiimus 
lofephi ingefhis Antoniiperfpia poteft. 

Narratenimporro Iofephus, Bruto&Cafflo cin* Philip* 
pos interfettit f.quodfuit luliano^ J Ftftorcs C<xfkrem,quidem 
tjfein Italiam & in Gallias Antontumin verecircumitafle jflam y 
<&accepta bisab Herode grandtpecunUflmma y primumin Bithy- 
niadeindeTyri^denique in Ctlicia incidiffein Cleopatram Aegypti 
Reginam eta^ adamatA tnrpiter feruitjfe. Altero detnde anno Syri- 
arnoccupafle Parthos. Hxcfic Romani: Cdflarempugna Phtlip- 
pica reuertentem in Italiam anno 4. lul. morbutest nmoratm\ 
tandem Romam venit , Confule Lucio Antoniifratre , h o c eft an* 
no 5* Nccdiu ftetitcum Fulutavxor Antcnii, confulg^Lucitu 
Cxfaremmulti* obtrcttationibus vcxatumdenig, hoflemfecerunt* 
Bcllt apparatm tota Italia pertflatcm fuere. Antonitcontra C&flirem 
exGalltts aduocatiexercttus DuceVenttdio. duminterim Antonius 
in JEgypto,qt'orfltm Afa depr&data cum Cleopatra regina ex Cilicia 
fine anni 4. defeenderat , amore impliattis quiefctt nthtladtutis 
prouinctis Syria & A fla , quas Parthi inmferant. T empore autumni 
CaflarPerufuLuciumconcludtty vbi dum is obfldetur.Fuluia Anto- 
nium marttum pcrlitcras ex JEgypto vocatin Italiam. 

Derebus Parthorum iniudxageftis rurfum Iofepho 
cumRomanisconuenitexa&iirimeX^^ 
Saxamlof, Sexam Didtum. In PaUfltna Hyrcano depofitOyParthos 
Antigonumregcmfecijfe: Iofephus zizvccupata lcreflymx Pente- 
cofle rcceptos Ptolematdc & Stdone y exclufos Tyro. M ul tis dein- 
dc Parthorum & Herodts aftionib. proflettionibtisg, i n t e r p o fi t i s, 
& Makho Arafaa rcge fruflra de auxiliisrogato.quod (fuderet rebtts 
Parthtcis 7 quibus rebus confentaneum eft,anni quinti reli- 
quummenfes circiter 7. aut 8. tranfa&os: Hcrodemfugtjfc 
in JEgyptum. Sic &: de profe&ione Antonii conuenit. An- 
tonimincuntcanno VI. Tyrum nauigauit.quaflreflitHrus Part tsi 

ltaqs 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



m ^iim 

tnlity 
'■ymAtpi 

f.hoceftan» 
•imf«trm\ t 

w.uxCifa 



ItMftttiXlWX 

'.ftfai» 

•iam Iofcplu 
rittwfc* 



IfoteA* 
-jntfrpolit- 1 

niqufm 



Caput VIII. Herodtsres, $f 

itaq; lofephus aic Herodemnon inueniffe Antouiumi» JEgypto- 
AdTyrum enim Antonms acceptis vxorisTuli:ialtteris,cumpr&te- 
rcatmpa* effet Syrtx /iberanda,ctrcumnauigata Aftaperrexittnlta- 
Itam. ' Hoc in ittnere audtuit de Perufia dedita , quod fa&um polt 
CaL Ian. anni 6- quibmdcditis Cafirexcurrittn Ga//ias,vt Sz Io- 
fcDh us narrat. Athenis Antoniu-s obutam habutt Fuluiam cum 
J i/ttdtofugientes ex ItaUapoiffattam deditionem. Cafiremigi- 
turhoftemfecit ,&recla nautgans tn Italiam Brunduftum obfedit. 

Itaq^lofephusait, quo Herodes tempore adCleopa- 
tr am in JEgy p t u m ve n i t, turbulentum tllis ItalU flat um nume- 
ratum : Herodem nihilo fecius properaffe tn Italiam, quamukprocel- 
lofo martftc vt tacluram faceret & Rhodt nauem aliam xdtficaret. 

Interim Ca/are exGalliisreuerfopaccmfaciunt Antoniws& 
Cafar , partitig ; prouincias de nouo,Antoniu<s confeftim mittit V en- 
ttdtum contra Farthos. SicamicifacliCafiir & Antonim Romam 
ventuntctrca xquinoclium vernum : intellige paulo ante Jtaq, 
lofephus Herodemaittnltaltam veniffecum iam pramiffts effet 
Ventidtus cotra Parthos,& Cxfir Antoniufy Roms. amice degerent . 

Indifpofitione prouinciarum fimilis confenfus, Anto- 
nitM enim prouinciasfuaspartim legatis partim Regibwtributa- 
riis dtftribuit, in ter cxteros Hcrodt idumtam & Sa mariamfena- 
tuaclatpfiMratahabente. Sic Romani ; &: Iokiphm,Herodem 
narraffe Antoniogefta aliquot menftumin intenort provinch , & 
frofuiffe Herodiadregnum,quodvttlis dtccreturfuturm bello Par- 
thico, & Cxfire quofeingratiam Antontttuuiffe Herodcmy^rfina- 
fumfttpercmsnegocioconuocatum , atgjucftcla Calu:no c? Pollio- 
ne Coff-Olymptade iU- Ideftprimoquadranrcannitf. cum 
jertate fequenti expe&aretur Olympias i%\ . cuius pnmus 
annus more udaico incipiebat Aprili menfe ante ludi- 
crum. 

Ex eo narrat Iofephus reditum Herodis in Iud<eam adV en- 
itdium, eiusq. & Stlonts resgeftas, & quomodo pecunias ab Anttgo- 

noac- 




I 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



f6 DeAnno Natali Chrtfii y 

no acceperint : quibm gejlisexercitusinhyberna dutfosput* fine 
anni 6. Et Romani: Ventidiumperdjlatem^uvii6 % Pharnapa* 
/^(.Iofepho Barzjpharnem.) deleui[fe> Parthosfo&dticcmeo- 
rum PacorumSyriaexpultffe> Anttgono Iud<z& rege per Stlonemin 
ordinem reda£lo> pecumisque ab tllo & a Nabathxx rege Mahho 
(. quia, lofcpho indice, Parthosiuuerati) extortis. Iraque curn 
pacecum Pompeiofacia> Antonim^utumnopropinquanteahiiffet 
<vt contra Parthos>hybernaretfe ^Athenis>primum nuncium ai cepit 
de Ventidit legatifui vittortts. Dum interim Herodcs aliquit 
gcjjithyeme> quo tempore Iofephus ait ^Antonium Athenis 
fuijfe. 

Statim vtrorumq; confenfu fuhiicitur nouus apparatus 
belliParthici\ quamuis Antoniumtn Parthos tturum Cxfarreuo- 
cauerit in ltaltam> quod Pompeim non ftaret paffis. Parthis autem 
lellHmreparantibm Ventidtu* occurrit , cxf^ dttcfore Pacaro Par- 
thos ^yiji.i & Syriaexpultt y quofidto Iofephus ait Ventidium 
Herodtfnbftdiamififfe. Qua: igitur Herodes his auxiliis frc- 
tws gellit,eafinem anni 7. occupant , quippe Machtram Ro- 
manum ducem>lcrofolymis exclufum zitabijfe Hierichuntem,vt\C£ 
in Hjherna. 

Vcntidimvicioriam perfecuttts ad Fuphratemperrexit > Antio- 
chumfoobfedit Samofatis : cum interim Antonimcelertterexlta- 
Ua reuerfm in Gr&ciam > inde mouit in Afiam ; fubito^ Venttdio fu- 
feruenit obfidenti Samofata iamfcfiiperdedttione paffo ; K^inionius 
njero Jpretis condttionibm arfitu* Samofata obfidttfcd parttm profe- 
cit>tempus tra6lum>tpfe damnis plurimis muitatm. I taq; I ofephus 
ai t Herodem cum exercitu ad Antonium abtjfe oppugnantem Samo- 
fata ad Euphratem > venijfe opportuntffmo temporc,ncc Jinepericu- 
lo. Tandem leuioribmcondtttonihm dcdun*ur Samofata > Clandio 
& Norbano Cojfid eft: , anno 8. quamdeditionemloicphus ait 
Herodem procurajfe Antonie. 

Interea r efer unt vtr iq, } dcleta ejpprtjidia Romana,qu* erant 

inlu- 



rtmnm 
Hmt M 
tPumhr- 
iX Ytntikm 



J.VLC 

9v jntom 
q ; fofephui 

□lephusai: 



C^«? VIII. Herodts^egnum. f7 
in lud&a,ab AnttgonojloCcphus ait faftum tempore mejfis , He- 
rode Samofatis *&j£tmte>&m^ 
cum quin^cohortibm Romanis* 

Conuenit & dejucce/Jore VcntidH Sofoin lud&tydefeviftoru 
Sofude Antigono,c\uam Hcrcdi qiudem lolcphus afcnbic,(ed 
habentt legiones a Sofiowiffas, Q* de/uga Antigoni lerofolymdf. 
Pergit autem Iofephus Herodem nnmwentcm Hierofi/jfmts, 
fcvt AntifTonmfugam circum/piccret , retentiimfutffetempefiati- 
hm,quibm deftuientibm , cajlra locata ad lerojolyma anno tertie ex 
quorex fuerit decUratm^uv^\\z\\\\\\% de cuius meftc fu- 
praloquebatur. Dion vu\xhistpjh ;Coff. &captamc/fc icrofo- 
/y^w>nimirumquiahocannoobfcfliituit. Devrbevero 
capta quis Dioni potius credat qui loo.annispoft vixit, 
quam lofephogente Iudxo &artatepropiori, prxfertnn 
cum Dionfateatur multa damnaludxis tllata, midtacttamac- 
f^,vndediuturnitatemobfidionisconucias. Tuncqui- 
dem Antonim reditum parauitin Italtam \ & fquentemannum 
j> , eundo redeundo^ confimpCit,mhd in Syria effctto. At rex Hero- 
des apud vrbcm cajlris mumtis abiuit tn Samariam: nupttas cek~ 
branscttmMariamne A/men^t ,\x\o^ per hyemem. Poftea Iofe- 
phonarrante ventt So/im ex Phcentce ,& adduttis magnis exer- 
atibmobfedttcum Herode leroflymam\ ld vtiq;iamannitem- 
peftace fauente: durautt obftdwmenfes 5 . fcilicetexquo Ro<- 
mani excrcitus aduenerunt; expugnata esisx Dion, Sabba- 
tho, vtStrabovero lnterpretaturcumlofcpho,^/^ 
&menfe quidem /m/^nonobfidionis , vtiamdi&um, fed 
anni ludaici, ideft, menfeSiuan, qui in Calendario He~ 
braico tria habet leiunia, menfeitaq-, lunio, fecusquam 
Caluiliu;habet fol./o. Epiftola?. Agrtppa&CaninioCoff.Zc 
nequiddubites, addit Ioiephus Anno Sabb4thic0,c\iiusic- 
nrcnarii curriculi circuitus penes Iudxos non perturbata 
e d urat ad nos vfq» qui fextum zxx noftrx habent fab- 
b^iucumo H Con- 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



f8 *De Anno Natali Chrift, 

Confenfus & in hoc, quod Ierofolymis deditisrex Herodes 
prafcatM>c[\X2LVido Antonius lofepho rurfumingreditur Syriam y 
ad quem Antiochiam mtjftu Antigonm^ vtrgis c&dttur cruci alliga - 
tuSytdndemfe fcttripcrcutitur y exeunte nhnonono cum Anto- 
2?/#*fcquentianno/o. expcditionem pararet w Parthos & Me- 
dos. lofephusait Antonium voluijje Antigonumferuareadtru 
umphum jfedcompulfum Herodis injlantiis njtfuppltcium deeofu- 
merct. 

Iofephus numerat annos Ajfamomorum n6. &alibitri- 
buit illis /zy. in oracione Herodis ad populum. Etiz6. 
funt, 1 8. Hebdomades fabbathica^ Erat vcro Grsecorum 
annus /jo. fabbathicus non minus quam ipfius annusp. 
IuIianus,vtpatetexlibro/.Macchaba:orum. Obfcurum 
igicur eft, cur potius incipiat IofephusnumerareaGrae- 
corum anno//o. quamabanno/^y. quando templopro- 
phanatoMatchias AflamomTipronepos,luda? paterpau- 
lo poft arripuit principatum. Nifi forte principatum 
Aflamoneorum nullum agnofcat primis quinqueannis, 
quando nulla padione , nullo confenfu totius gentis , ad- 
uerfantibus rcgibus Syria:, fubquorumdominiocratiu- 
dcea,latronum m morem ad Matthiam &: Iudam conuen- 
ticula fadafuntinfyluas: donec ludas, r ftaurato cultu 
templi, &mortuo Antiocho Epiphane,remarmis & for- 
titudine gentiseo deduxit, vt ahiioillius AntiochoEu- 
patore,Dux& Princepsconftitueretura Ptolemaide vfq-, 
adGerrenosIl. Macch. 13. veif 24. anno Grxcorunnjo. 
fabbathico. 

Perucnrumcftad initium regniHerodisgeminum,an 
no IuiianO 6.& 9- quarto fcilicct a primo initio: pcrgamus 
nuncin examinanda fide loieplii circares-Romanas : vbi 
fimul patebit quodnam mitiuin regni Herodis Iolephus 
vtphuimumobferuet. 

Akr 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



tlibitn. 
i Etui 

I annus;. 

Obfcanm 
crareiGr* 
emplopro- 
rpttlftt 

tmm 

o 

imioeratii- 
iconoc- 
aorarocote 
gaitffr 
nr.ochoh- 



Caput VIU. llerodisregtum. f9 
x^ikxmder Artfiobult filtns unm , q ..rfinitHniprcfiga- 
uerat anno fc. ^9-ante scr. n .fecuri pfrcu$ p * Sftyfa»* ad kteyas 
Pompeii , reliqnerat ex Akxandra Hyrcam fiLi filtu^ ■ Irifi obulum 
ejr filiam Mariamnem , Herodt uuptam. Hm c Aiij!oi>u'um miter 
A le xandra cupiebat Ponttficem fiert natum annos 16. tt ng ; per uteras 
g Cleopatra Regma JEpptipetnt,vt ilU hoc imvctran t t f fikfiio n;->- 
tomo. idfactumefle anno luhanbtj. incteprohatur , quia 
anno /o. Antontusinfeelicem expedtttonemin Parthoslufepcrat, 
eyfineanniredterattn JSLgyptitm. Anno igitur i i. tuitin JE- 
eypto. Exiuitquidemvtprofcffuruscomr* Parthosjnbia»s Ar- 
menulfedredttt in JEgyptum leui de catfi. Hoc igituranno 
Ariftobulusfummus Pontifex fxclusett , cum H.anni traniii- 
fent aCarde Alexandri patns.hlium igitur Ariftobulum 
isreliquittrimum.AcceiritenimadcauiasAnilobuli pro 
moucndi,quod Antonmsillum ab Herodefibi mtttipcticrat com- 
mendatumfibiabamico Dellto ,quifortein htdaamab Antoniove- 
nerat. Huius Delltt mentionem & Dio facit , negocium^ tn- 
&\cX.,miffum illum inArmeniam , quorfium pergens \iUaam trxn- 

fittit. p '. , . 

Tunc igitut Herodes Ariflobulttm fiacerdotem jectt&paulo 
pottScenopegtam, natum annos 17 aftu aquis fubmcrgendum lul. 
12 curautt. Glmmobremacct'.fatmapudAntontum(.quiH'merat 
W/r^velut m Parthos lturus. ) a Cleopatra/^,^^ 
remo inhiabat: Antoniusveroabfoluio Herode Clepxtrapro]udax 
Oele-Syrixmconcefftt,& Chalcidem vxcxntem,occtfio Lyftanta Pto- 
kmaifilto,quodCuopxtraeum,vtfiudentemrebusParth^ 
rat Deduclo autem Antonto in Armeniam ipfiper Ittdaamm Jt - 
oyptumett reuerfia. Antonitu Artabaz.um Armenu regem dolo ca- 
ptumcumfilmm Bgyptummtfttmunm Ckopatr.v. cutArtaxms 
fucce(ftt,filiorumnatu maximt*sdoloela,{us. Ha:c loiephus. Lt 
DtonmiKtcr, ttibuensillaannoiul. 12. Cumfequenti/?. 
anno AntoniusmPxrthosprofiecJttsfocietatem cum Medts tntiffet. 

H 2 tt 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



^ J 



6 a T>e Atmo Katah Chnjli, 

Ht-nnoi^.Hcrodesiufu Antoniiprimum bellum Arabibminfer- 
ret: Dum interim corflxtttm est bcllummter C&farem& Anto- 
ntum, qno fequenti ij. anno Antonim victm est ad Acii.nn : 
Hcrodcpost terrjt motum ingentem rurftmcum Arabtbm bellum 
gercnte. Huncigitur annum Iofephus vocat regnt HerodU 
feptimum fcilicet ab ilio anno quo captis lerofolymis Anti- 
gonuiu deleuit. Et conferc pugnam Aftiacam in O/ymp. 
iJV.quippeajftateanni 14. celebratailla01ympias,curre- 
batigiturcius annus2. inpugna, quarcontigit^. Septcm- 
bris. ' • 

Cttmry, Ctftranno lul. 16. inettnte {, cuius Cal. fan. Confulatum 
1 F inittcrattn aJU. ) venijjctin ltaliam y indeque reuerjm ejfetm 
Grxa.vn bretti tempore, be/io perfccuturus Antonium & Cleopa^ 
trarji, hicetiamlofephus fcnbit HerodemadCefiremvenijfc 
Rhodnm^nlkjfefilittis. Nam Dion narrat, &defecjfeab An- 
tonh Dyn.t(Us& Reges; & C<efircm ex focits A n tontialtosvita,a- 
lios opibm & dignitattbmprttt.tfe. Herodem vero cum Cafare imf 
fe tn/Egyptttm,vbt dcfcrtt ab exerctnbtts Antontm & Cieopatra,re- 
gnoparitcr &vitace(ferunt : Cal. Sext. quoaudito Herodesrur- 
Jttmtn Agyptum ventt grattt/atum Cefirt , quem& Anttocbiam 
vjij.dedttxit. Nam Dion ait , A l{ g M Jiumper Syrtam redtjfe in Aft- 
amibicjfoyemajfe. , 

Sequitur in lofepho mcntio cxpeditimis Ac7iiGa//tin Ara- 
bram, illo anno,qucm proxime <mtecet\\tficcttas(/eri/ttas& 
pefitlentta, quando Herodes a Petyomo > JEgypti prtfidt • frumento 
jublcuatmeH quemannum Iofephus hegntHerodts decimum 
tertittm numerat, vt in 14. cadat expeditio Arabica. Dion 
igitur ttmaem confert/» annttm lui. 22. Ergo nonus Iul. eft 
lofepho primus Regni. Petromt apud Dioncm fit etiarn 
n\eiu\oannoi4. lul. vt ALvyptt prajiais* 

T u n c Herodes confilium cepit &dt/icand* Ctfirc* , & ftltos Ro- 
mam rmftt ad Cxfrem ; & cum Agrtppagencr Cajaris in Ajtam ve~ 

niffet 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




UNf 



lul.eft 
fe enam 



Caput VIII. Herodisregnum. 



61 



nijfety Herodes illum inufit ad Mitylenem. Rurfum huius rei 



Di 



U 



Iuli 



&del 



ococon- 



uuuice, quippe 



annuminai 

uen.it : CMijJks emm erat Agrippas in Syriam fea 
caufam & necellitatem Herodi cxcui Las i 
ad Syriar modcratorem . 

Exinde lofephus commcmorat aduentum ^AuguftiinSy- 
riam>quando Herodes Zenodori Tetrarchia donatm eH ab Auguf o y 
cum haberet antea Trachonem , donatam fibi poH primam Attiada> 
id eftopoft lul. /8. quam inter & GaiiUamfta erat h*c Zenodori 
ditioy Paneas dicla. Hoc dicit fa&um decimoannocx qtto Au- 
guflus m Syria fuerat. Rcdncautem Antiochiam Syri£ ex- 
eunteanno/tf. velineunte/7. vtpaulo prius di&um. Er- 
goannus/7. eftprimus eiusabfentia^innuiturqjincunte 
^.Iuhanoredilfe AuguftuminSyriam. IdconfirmatDi- 
on, Annoenim 14 < Augu/lu* Romaprofeffw in Sicilia'hybernauit> 
Cr anno 2 ^ . in Samo •» Anno vero 2 6. inetmte vere m Synam excur- 
rit, redtensa, in Samum ibtfecundo hibernauit. Etnedubitesin- 
tei-ems gelta m Syria Dion etiam ditationem Herodts & do- 
nationemdttionls Zenodori commemorat. Hoc autem fa£tum 
aitlofephus annoiy.regni. Ergo rurfum annus Icrofolymx 
capns ci\ 1II1 primus regni,defmens inVer anni luliani /o. 
Additisad 9. currentem \6. completis, confurgit^. Iu- 
lianus, a cuius pafchatccurrerecepit/7timusregni>qui 
cum lam breui eiTet defiturus in Pafcha anni-ztf. luliani, 
Auguftus in Syriam reuerfus fic Herodem donauit. Ita 
tenemus &: Dionem Sdofcphuni>vtDionaCalendisIa- 
nuariilofephus hicinrebus Herodis Iudaicis a fequenti 
Nifm annum mchoet : & hxc gefta fint inter vtrumq> ini- 
tium , verno tempore, quod & Dio patitur. 

Cum hucufq, pulchcirimo nec vlpiam turbato ordinc 
peruenenmus, confenticntibus cum lofepho rebusRo- 
manis : cumftatun vnofilo fubtexatura lofepho confilium 

H } Hero- 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



6l DeAnno Natalt Chrtjlt, 

Hcrodts de xdijjcandotemj lo:cvu\\ immediateprius meminif- 
[ctanmregm^cz^us \tfo(o\ym\&decimifepttmi:hdc vero de 
templo confilium exprcflis verbis tiibuat dccimooaltno\ 
&: hoc lib. //. A ntiqui tatum : cum non minus lib, /. de bel- 
lo, res eafdem eadem (erie narret; cum caufam confilii 
magnificentiflimi coniiciatin prjfentem Herodu falicitatcm y 
Cr amicittam ^ugnfli tn Syria pr&fentis : q u i s n o n vi d c t m a n 1 te- 
ftiflime vitium fcriptorium m loco altero, Qtrntodcctmt 
pro Ottodecimo ? Qjjis adeoimprouiduseft,vtnon vi- 
deat , fieri nequaquam pofle quod Caluifius contendic 
fol. j^.Epiftolx vtalterum locum eiufq-, annos /S.depri- 
mo regni initio ,altcrum eiufq, annos /y % de pofteriori 
telligamus ? Et tamen hoc vcluti Achilleo argumento 
Caluifius nititur demonftrare , Iofephum memoriala- 
pfum , &: res ludaicas triennio anricipafle , &: annos regni 
Herodis ab vtroq-, principio totidem annis abbreuiafle. 
Demusfadlum quod Caluifius contendit,vtminus vcro 
dixerit Iofephus,in definiendo regno Herodis,de quo po 
ftea, faltemhocnobislargiatur necefleeft,nonefleanti- 
ciparas res ludaicas &: cofilium de tem plo ftruendo>quip- 
pe quxfuntminorarcbus Romanis , quaeque veriflimein 
annum /8. a capta vrbe cadunt in annum j/.aconceflb 
ipfi Regno a Romanis; iraq; &hoclargietur in numero 
/5. omnino vitium inefle fi:riptorium manifcftiflimum 
&c ab ipfolofephi texturedargutum plutibus documen- 
tis. FruftraigiturCaluifiushocargumcntofe munitquin 
potius alia ipfi firmamenta circumfpicienda funt ad id 
quodcontendit,euincendum. Tantinimirumeft,atten- 
dere,quid fcribas , quid profiteare , quomodo id cum cir- 
cumftantiisomnibusconci!ies,vtverifimilitudinem pnc 
fe ferat: prxfertim fi alium reftius fentientem,oppugnan- 
dumfumpferis. 

Sed 



4$ 

° Cv crodc 
•'•icbd. 

5 conte^a 



wkk 
nosregni 
bbrcuialTc. 
.vtmmusvcrc 

inoncl» 

;ucvcnfimeiB 

;;.aCODCClTl) 

rin numcro 



■uinfl"P s 




£4^0* VIII. Herodtsregnum, 6$ 

Sed miflb Caluifio pergamus. Re&c de hac Templi 
ftri&ura accipimus locutos Iudxos apud loannem, quan- 
do anno Iuliano ?4> Chrifto dicunt, quadragintafex annis 
ddificatum effetemplumtllud\ intelligentesornatumquipoft 
dedicationem & viuo & mortuo Herode continuatus eft. 
Aufer Iulianum2£a7^. reftantanni48. Benequodplus 
quam^. Nam & Herodes hoc opus mftituit vtiq; fini- 
ente iuliano 2^ poft receflum Augufti & Iofephus aperte 
teftatur, temptx confumptum materia conuettandaf& demoltendo 
templo priort-y vt verifimile fit ftruduram inceptam anno 
luhano 28. 

Sequi tur Herodis peregrinatio Romam & reditut cum filiis ex 
Mariamne. Auguftus e n i m anno 2 7. Romam redtit manfitfc ibi tri- 
ennioyVt Dionhaber* 

Meminit lofephus & Agripptreuerfiin Afiam.quandoHero- 
des eum tnuitauit tn regnum profeclus adtllum. Id fa&um Dio 
teftatur lultano 30. Vterq^ confenfu fubiungunt expedttio- 
ncm Agrtpp&in Bofphorum 5 & Dio fadtum aitanno j^.quando 
Herodes Agrippam qu&rensin Bofihorumvenit drinuentumcon- 
fecto belloduxtttn Ittd&am* 

D e n i q; cum Agrtppa exeunte decennio T ribuniti* poteftatis de- 
cederct Syrta , Herodes tert i o tllum inutfit , habens fecum Antipa- 
trum Rhocum natu Maximum ex Doride. Dion^/z/ytfnn 
dica t Iulianum jj.&c de finiente dccennio confcntit,nam &c in~ 
cepifleilludanno-y. conftat. 

Succcdiv Kcrodts tser Romam ad acctfandos fuosex Mariam- 
ne filtos: qui aduentans Cxfarem Aquilci& ejje audiuit. Dio an- 
num & caufammdicatabfcntix. Anno^fi. Pacis dr Dalma- 
tisrebellantibtM Augu/hts cum Ttberto profectm in Callias , (. erat 
autem & Liburnia &c Aquileiapars Galliae togatx. ) inde 
£c. ex Aquileia vicina Ulyrico, mift Ttbcrtumcontra ho/Ies' y 
tpfe Lugdunum profecltts cttfine anm Romam vn,a funt reuerfi. Per 

tdtpfum 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



I 
I 



(?4 Anno Nata/i Cbrifli, 

idipfumergotempus Iofephus ait dedicatam Cdfaream cuiuS x~ 
dificandxconfiliumanno luiianoi^, ceperat; dedicatio- 
nemfa&am Olymp. 192. nimirum cuiusludicrum cclebra- 
tum erat anno 34. currebat igitur eius annus 5. Huncigi- 
tur^tf. Iulianum facit-?J\ /^^rurfumnumeransacaptis 
Icrofolymis conftanti more,quod fuperioribus adde>quo 
minus credibile,ipfum in medio orationis curfu fui ipiius 
cflediflimilcm. Rurfum hic Caluiiius fol.24. Epiftol^in 
diuerfanititur. ^inquit, Olympiadcip2.ergoannoeiMprimo> 
Athoc falfumargumentum eifemultis exemplis exipfo 
Iofepho& docui&docebo; quin Caluifiusipfehicfate- 
tun Olympiadls uocabulo totum mtelligi quadriennium ft ita. 
Ergo cum hac non fuccelliflet , ad aliud firmamentum 
traniiJic,cuiushocfundametiim, ^//w/w^.i^. Iulianocoin- 
aderecum anno+.Olymp. iqz. Atqui tuam adi Chronologiam 
Caluiii : fi anno luliano 3^. efl Clympicum iudicrum ; an- 
no^tf. nonnifi tertius Olympiadis agitur faltem vfquead 
Autumnum Macedonice,vfq-,ad brumam Romanc&o- 
mnino vfq-,adiequens Paicha Iudaice,vthic iofcph us O- 
lyrnpiad bus vtitur ludaicc. Efto vero, dedicata iit poft 
Autumnum,iam currenrc MacedonicequartoOlvmpi 1- 
dis.Quidtgiturais i i:'gonedcmonftraui,huncquartum 
Iolephoefle p.imum Olympiadis fequentisr O tc ofci- 
tantem lcdorem. Si Olympiadis ludicrum celebratur 
arftatcanni^S. tuncMacedonico more Autumnumanni 
37. dico referri ad principium anni pnmi , minime vero 
Autumnum anni 36. Omnibus igitui modis hic fruftrare: 
nullomodo debuit lofephus Olympiadem 193. fcribere; 
jiihil eorum largioi qua f< il.zy.de meiactas. 

Leuiculumhiceftquodquis d.fceprarc poilit: cum.n. 
bis lof-phusde Csefareaagat, Scquandu vibs decreta,&: 
quando dedicata,illic quidcm 12. annis *\\Q\tfuiffeahfolutam y 

hic 



f 

dfev 
$ 
disin 
tonn 

101 

lulianc 
CAf 
<§«k 

tu/f 

aftm 

M ' 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



■icatio. 

curtu luupiius 
Epiftolzm 

xrnphs exipio 
ehid» 
fat 

ttCttl 
Aftta» 
'floiogiim 
tudicruman. 
ikcmvlqueai 
iancA'0- 
"cphusO- 
wiitpof: 
lOIvmpii* 
quarrum 
Oreoici- 

Usm 

oie vero 
truftrarr. 
^.icribcrci 



Caput Vllh Herodisregnum* 

.Itaq-, manifeftum &: hic fphalma^* 



hic vcro tantum w Jtaq, manif 

pro 5»£e>cotTa>. Nam a 14 quando ardificationemcoeptam 
elTe verifimileeft,proximoanno poftquam decrctum in 
$6. Iulianum funtn. an&i. Ludorumintertio Olympia- 
dis inftitutorum caufam efte puto Vicennalia deuidi A n- 
tonii &c ^£gypti,ex quo temporc C&*far folus imperio prjr 
fertimSyrixpotituseft: aquo Herodes Caefarexfux, Sv - 
ria^vrbinomenpofuit. 

Iam &: vltima Herodispercgrinatw Romam a Iofcpho com- 
memoratur, anno eo quo celebratafuit Olympias, anno fc.i$. 
Iuliano, quando & Dion Cdfarem Roma\iXoci> &:quando 
C&far primum Augufus eH diftus \ poflquam Herodes reconaliaiu* 
tjfet denuofiliisjuis ex Mariamne , intercedente Archelao Cappado- 
curege y fliorumalterius y focero: eo in ludicro Herodes fcribitur 
jigonothetafaclus. Eodem anno &: Tito cuidam SyrUprjfidi, 
quem Herodes,priu$quam Romamabiret, conciliauit Arcbelaofuc- 
cejfor miffus efi Satuminus>apud quem accufauit Herodes SyiUum 
Arabem dr reuerjus Rom*,eius concejju, bellum fufcepit in Arabiam* 
Hucufq^ res Romanas certis temporum articulis & 
Coff.diftinxit Dion,adannumvfq^o.Iulianumprogref- 
fus.exeo hiatus eft inhiftoria Dionis annorum 3, quos 111- 
tracaditrrorsHerodis. Itaq>qu#reftant Herodisresab 
annoIulianoj8. regni Herodis/o.adexceftumeius, non 
amplius adeo manifeftis indiciis conne&untur cum rc- 
bus Romanis. Cum igitur Caluiiius Chronologus fidem 
Iofephi circa regni Herodis longitudincm, pofthabito 
accuratiffimo eius confenfu cumfcriptoribus Romanis, 
qui hucufqs durauit, indubium vocet : illudnobisreftat 
curandum, vtadrcsipfas Herodis quas vltra annum ^7. 
Iul. continuat Iofephus , tempus luftum admetiamur , ex- 
plorantes an ab hinc plu; cs anni ad mortem Herodis fu- 
percfle omnino poflint , quam quot Iofcphus affirmat; 
1 l Belli 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



6<5 7V Anno Diauh Chrifii, 

Bellt Arabicitelxm lofephus exordituralte,apenultimaHe- 
ipaUperegrinathne Romana, annojtf". inquacumHerodesinte- 
riijfe ferhweretur , Trachemfa adktrocinia conuerftfunt. Exhis 
cum duces Hcrodis aliquos intercepiffmt,reiiqiiiprofi'.gerunt inAra- 
hiam, tadeq, ludiamdepr&datifunt excurfionibtts faclis. Hcrodes 
fine anni reuerftu, cumproftgosvlcifci non pojjet znno 57. Iul» 
perhiftrato Tracbone domefiicos illorum comprehendit ejr occidit; 
qua re illi exacerbatt pcrpctitis incurfionibus vexarunt Iuddtam: 
Adco quidemvtcumanno 5$. Herodes Romaittmm fuijfet ,inde- 
que, vtgrecus textus habet, rediret,bellumilli exhaccatfacon- 
fiaretttr cum Arabibtts latronum receptatoribus. T^am compertis 
damnis Hcrodes Arabem accufattit apud Syru pr<sfides dedifibila- 
trones poftulans : qtto attdito latrones ad mille coeuntes bellt fteciem 
frxbuemnt. Herodeslitemprofequenscjr latrones dedi&mutttiim 
ab Arabeftbirefiitui poftulabat: tandemrescompoftta vt poftulatis 
Hcrodis intra 5 o . diesfatisfierct : qttibus exattis SytUus Arabspaclis 
nonjhtit ;fid Romam profecimest. Quantum poftulas tem- 
poris Caiuifi, vthaschucufqjgeri poffint? Herodes antc 
abirum Romam verfusiam vexabatur latronumirritato- 
rum incurfionibusjreucrfus Romacumaudadamnaco- 
perifletjputas quod Regnum fuum diutius neglexerit ? & 
non potius ad Syria: pra:fides ftatim retulcrit \ Ingrauefcen- 
tibusveromalis,&turbatapacepubltcadrSy/Uoreo,c[\\Smdmm\ 
tasremdiftulific Prxfides 2 Numquidfatiseifeputasbi- 
meftre fpacium ab Herodis rcditu,quodintra/W^,;'/^ 
rumHerodesaccuJetSylUttmSy/Uuscitetiir: atqui &quadrime- 
ftre & femeftre largiar, vt habeas tantum,quanto quidem 
tempore pacem negligcre prouincia: limitanea?, vicinis 
Armenisiamresnotusagitantibttsiub Augufti fceliciilimo im- 
perio prxfes nullus potuit. Ca&Atcompo/itio tamcn in a?fta- 
tcmannijp. detur cxindc Iuhus illis paftis conucntis jo.die- 
bits intra quos Hcrodieratfactcndareftitutio. SylUus igitur Au- 

gufto 



tjt» 
erodes an:. 3 
lirrittfo 
adamnacc- 
glexerirri' 

Qdiup: 
fcritos» 

Liadnme- 



0 



i',^/ F/JJ. Herodis reraum. 67 

gufto mcnfe RotmmaLeat, quodcquidem puto illumlon- 
geantc fecifTe, primo fc.vere. Intertmvetodr Herodesa Pr&- 
fidibm accipiat potefiatcm pcrfcquendt armts im fuum. Expeditio 
trtumdierum fui t eundo ^cdcundo totidem ; munitionem latro- 
num pnmo impetu ccpit , damnurn regtoniprdterea nullumwtulit, 
Menfis tamenintcger infumatur qmerit Septcmber. O- 
ftobri referat Herodes ad Prdfidcs\^Arabcs Rom<i;?:fJ SfiUum y 
quid geftum fit Properatiscnim nunciis a&ares. EtSylUm 
confeflim Herodem apud Augufum accufauit > &nondumaudi- 
uerat Auguftus Herodem cum exercitti extra regnifines profc- 
cium. Litera ergo Auguftiad Hcrodem minaces,drSylLnad Araba* 
iatfabund*, Nouembremhabeant. TuncHerodeslegatosRo* 
mammifitpurgandtfuicau(a\\uci\nx.Y)cccm^ 
nuario etfi nihil efiet quod agerent aut expe&arent iprimo 
enim aduentu ne admiffi quidemfunt, itcrum petentes audien- 
tiam (latimdimiffire /^^.Exercebanttunc Auguftum cu- 
ix Armenicx &c Parthica:, itaq-, verifimileeft Herodem 
illi fufpe&um fuifle,ac fi ftudeat rebus Parthicis^ occafio- 
ne vfurus 11 fe Parthus commoueat. Redierint legati Fe- 
bruario ad Herodem. Quatuorexinde integros menfes 
dabimus rebus pendentibus,dum//m?^/^fe 
hofiium coaclas rurfum mittit legatum Ntcolaum , is Iulium naui- 
gando Romam infumat,menfem Auguftum Roma:,dum 
SylUo prxfcribi dtemdicit eumfa accufat. Tunc Ca:firhabe- 
bat in recenti memoria numerum,quem Syllxus erat mc- 
titus,occi(orum ab exercitu Herodis, Vide igitur ; ne ccm- 
puslongebreuius, quamio. Menfium intercefierit inter 
accufationem & excufationem. C&fiarNicolai orationerecon- 
ctitatmHerodt: Ittcris vero Herodis filtos perfidt<e infimulantiseo- 
demmdmentorurfum perturbattts, ctfinonmulto poUfiripfit He- 
rodi, menfem tamen Septembrem mterpofuerit, doncc 
refcribens Herodi potcfiatemeinecis filiorumfaceret : & hx li- 

I 2, ictx 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



<f 8 Anno Natalt Chrifi, 

tera^ifferantur Herodi per Q&obrem. StatimautemHero- 
desexprxfcripto C&faris> amicos Romanos Berjtum conuocauitfltos 
in eorum con, effu accufiutt, d:\mnat of^ in Sebafie flrangulauit 7 da- 
bimus ramen huic rei iuftum fpaciumNouembrem &De- 
cembrem. Atq; hxc fola pars hiftona? Herodis tempo- 
rumexpTeflanotationecaret, quamin duosannos 3^.&: 
40,uigctfr, necvlia necciiitatecogimur quin potius non 
paucis documentis vetamur inplures annos extendere ; 
Ab hac vcro necc filiorum Mariamnesinueniescirciter 
14. menfes ad finem vitx Herodis. His enim fraude fratris 
Antipatriinteremptis, Antipater paulatim venitin odtum : recen- 
ti vtiqj memonafa&i : quarecrpericulo & regni cupiditatcin- 
ftigttmfatri quo% Herodi , & fratribws 1 ateris Rom& per clandefli- 
na6 literas firuxit infidias. Fa&a fint ifta Ianuario. Februario 
fcripfcrit Romam amicis, curarent fevocari* voceturMatt\o,eat 
Apnli Romam. Abhoc tcmporis articulo, dumipfe abfens conutnci- 
tur mftdiarum in patrem , & parrtcidialis caiumntd in filios , vfy ad 
eim dfccjjam ex vrbe Roma, dum Patrt reuocantiparet^ I o fep h u s 
diferte m;rncrat;#d7^^^ 

fpacio non animaduerfam ab Antipatro periculum. Decembrem 
igitur impendat reditui. Verum in ipfo aditupatrU conic- 
ffus est in vincula , miffzc^ ad Cxftrem liter& fcelerum eius nunctd> 
quibus lanuarius cedat,&Februarior^r^ry?/7/^//^^r- 
tis a C&fare quaaccepta Herodes y iam morbo impliatws , cadern filii 
froperaffe lcgitur,cui non amplius quin^ dies fuperuixit. 

CumhxcomniaabannoiS. quiludicro Olympicoeft 
fignatus& abannoj^. luliano, quinumeratur-?8. Hero- 
dis pulcherrimo nexu inter fe confertalint, vt mirumfi 
quis vel mutire contra audeat , nedum vt triennium infu- 
perinferi poflit: quxigitur quaefo infaniaeft , velle Io(e~ 
pho memoriae dete&um imputare,quod tandem confen- 
tuegregio cumhacrerumfene annumquo mortuusHe- 

rodes 



:0v iis tempo. 

inpotiusnoa 
os cxtendere; 
icniescircitet 



i7i 

i Decemte 
iif 



CV^/tf 7^777. HeroduMors. 69 

rodes numerat tricelimum quartum a captis Ierofolymis, 
& addit certitudinis caufatricefimumfeptimum,exquo 
rex fuent declaratus ? Sciuit Iofephus , inquit Caluifius, 
annos regni fuiile 37. fciuit binainitiaeius diftaretrien- 
nio ; at cum addere triennium ad fummam debuiflet , im- 
prouide fubtraxit,pro 37. &t 40. dixit^^&c^j. O remmi- 
ram; Si re&e numerati funtanni 7. 13. 17. 18. 28. curdiffi- 
dis memorix numerantis & $4.eodem tenore,cur nullum 
hadtenus labantis memorias argumentum: Sedplurade 
confenfu hiftorise Mortis Herodis cum ccelo & cumre- 
bus Romanis fequentur capitibus duobus proximis, 
Nuncillud pcculiariterpenfitemus: fidiftantia trienna- 
lis initiorum diuerforum regni lofephum induxitinhac 
hallucinationem, cumfiniret hiftonam regni Herodisj 
non igiturcircainitiahuius hiftoriadapfus eft. Curigitur 
Caluifius fupra argumentum petiuit ab anno 15. vel 18- 
quando lofephus nondumadhunc fcopulumfinisregni, 
fubdu£tuq3annorumfummximpegerat?Annonvelhinc 
patet quamanxieCaluiiius argumentacorradatfusefen- 
tentix ftabiliend^, quam nullo iudicio. Verum operx 
precium cft excutereetiam alterum eius firmamentum. 
Aitigiturfol,i4*Epiftolx,///^c Iofephum mentisfuiffecomp- 
tem> cumHerodem AgrotantemUmfaceret fef>tuagenanum:nam 
fimortumfltanno 42. luliano r regni 3410 ,non mfi 6j. annorum 
futurumfmfe. Atqui harc nihili ratioeft. Inantiquitati- 
busenim ie^imus^^^ ^^^^a^K^^V/ct): belloveio: LZo-yjShv 
irwv &icfjLY-w&. Iam fupra di&um, anno 47. ante xram no 
ftram, fuiifeillumannos^/ natum; cumautemlulianus 
42. fit^.ante xram n.annoigiturlulia.42. habuit annos 
68. egi 1 69. Si mortuus efiet tncnnio poft,habuifiet annos 
71. egifiet 7^.atqui fuperat fcptuagcfimum , is nequa- 
quam fere feptuagefimum dicitur agere, fed is tantum 

l ? qat 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



70 DeAnno Natah Chrifti> 

qui aliquanto minus quadam 70. tiatuseft. Sedhmda- 
mentaerrons huiusquo Caluifius [ ici odem anno ^j.dac 
^7.annorum,fupradifcufia funtfui.s locis. 

Quemadmodum nec illudfiinum eft, quod Calnifius 
contendit, neminem dici ad feptuageiimum accedere, 
aut fere 70. annos habere , nili qui iam m choauerit 7omu, 
Imo qui ipfiflimum agit 7omum, is fruflradiccrer ui/>^ 
feptuagenarius, ^/z/wenimeflet. Nihiligiturhabetex 
Iofepho Caluifius, quod Iofepho ipfi opponat, lbla fua 
conie&ura nititur : qua fidem deroga t Iofepho : lpfe con- 
tralofephus circaannummortis Herodis vndiquaq; fibi 
confenfit pulchernme ; quod ex fequentibus amplms 
confirmabitur. Tenemus quo anno Iuliano mortuus He- 
rodes , nimirum 4 1 . Nam quia mortuus regni a Romanis 
accepti 371110, adde 36. folidosadcurrentem/.Iulianum 
quoannodeclaratuseftrex, confurgct^i. currens Iulia- 
nus. Et quia mortuus j^to ex quo cepit Ierofolyma,adde 
ad currentem IuL 9. quo cepit Ierofolyma 53. confurgit 
iteru m Iulia. 42. currens. Caluifius fol. 11, 13. epiftolx fux 
prcCtcraliaetiamhocin mereprehendit, quod verbislofe- 
phi vim faciam: nam fi Iofephm ad literam intelltgatur,mortem He- 
rodisabeo reponiin Iuiianum 43. nonin 42. tantum enimabcjfevt 
ap. lulianimenfelulio vttpfcvult adPafchaann'142. numeraripof 
fwt34'Mnhvt ne quidem3^folidTftnt qutppe quibm tres fere men- 
fesdecjjent. At D emonltratum effc capite VII. fra^menta 
anni primi &anni vltimi moreludaico &: Romano popu- 
lari in cenfum venire. Siue enim conliderauerit lofephus, 
Romanum anni initiumquod Herodesregnumacccpe- 
rit fentcntia primum fcnatus Romani, dcindc exerciti- 
busRomanis, pnmusdehis trigintaquatuor fuitmenfi- 
um fex vel fcptem, vfq-,adfinemanni Romanum/vltimus 
menfium tnum a principio anni Romano vfq-, ad mor- 

tem 



1 ac cedere, 
Ti t 7omu, 



^ a.Tp..: 

Mwn 

Julianura 
rrenslulu- 
>\ymi,ad(k 
;. conlurgi: 
yiokk 

■Jkjei 




Caput VIII. Herodis 3ltors> 71 

temHerodis: fiuerefpexerit adludaicumanniprincipi- 
um, quod Herodes rex Iudcrorum eiret: primushorum 
^4.amenfeSiuanad Nifanvltrap.menfesextendebatur, 
vltimus veroiaminceperat diebus 8 vel/^. antemortem 
Herodis. Nihiligiturnecabfurdi egointroduxi,necno- 
uiapudludxos, adeatCaluifius vetus teftamcntum&di- 
bros Regum,inueniet exempla. Scd exemplafupraduo 
dedi ex ipfo Iofepho quar conteftatiflimum faciunt hunc 
eius morem in quorum altero folidi-ztf.numerabanturiz* 
in al tero anni /3. menfes 8 . diftributi mueniebantur in an- 
nos ciuiles 1 5 . qux exempla cum Caluifius in mea Diatri- 
ba inueniflet, tamen pennde ac fi non vidiflet ita dilTimu- 
lat,ita me fol. 12. nouitatis &c abfurditatis reu a^it. Nec vi- 
det homo incogitans,fe fuam ipfius ceruicem terire; dum 
contenditIofephuperperanumerarej?^.&: 37. voluifle. n. 
37.&^o. Et tameninterimmorteHerodisallignatanno 
luliano^y.fol.^^.Epift.fux. Abasftateveroannip.vfq; 
in Pafcha anni . funt non folidi i^.quos tamen Caluifius 
ipfe vult a Iofepho ciuiliter numerari pro 37. Cur ergo me 
umpriuatumcrimenfacit, quodfieft, ipfi communeeft 
mecum? Tu vero ledor 8c hoc cape argumentum Iofe- 
phumciuiles annosnumerare,&vthodieloquimur, in- 
clufiue: quod menlium&dierum exccdentiumfummas 
nonadiecit fummarannorum, ficutfecitinimperiis Au- 
gufti, Tiberii,Neronis, &c*defcnbendis; cumccrtiili- 
mum haberet , adeoque ipfe indicaflet Herodem non 
decefliflo eodem die quo cepit regnare: nimirum quia 
apudludxosmoriseflct, minutias lftas inregris ciuilibus 
annis attribuere. Confidera vero & Caiflas quas Iofephus 
habuit pcculiares cur inclufiue numeraret, & hoc princi- 
pium anni 14. vcl jj. contemnere nollet,quippe non tan- 
tumHwrodes vtRex, fedetiamfubditi ipliusintotapro- 

uin- 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



72 D<r Anno Nata/t Chrifti, 

tiincia per hos 8. vcl 14. dies rnore Iudaico ciuili literis 
contradtuum aliifq; ciuilibus negociisiamfubfignarece- 
perantannum^, vel^. Herodis. Iam igitur &huican- 
no nomen erat datum a Rcgno Herodis,quod nomcn illi 
anno tantifper manfit, donec fucceffor Herodis ccrtus 
eflfet. Accedit enim quod poft mortem Herodis aliquan- 
tifper vacauit regnum donec Auguftus prouinciam intcr 
tresHerodis filiosdiftribueret, Archelao Ethnarchalu- 
dxx dato. Hadtenusigiturannus didtus eft Herodis Re- 
gis^.veli/. pofteaPrimus ArchelaiEthnarcha?. 

Caluilius tol./j.ex aliis locislofephinititur euincerc, 
Iofephum hic numerare completos. Ego vero nifi Calui- 
fius feipfum deciperet,& nifi ex illis ipfis locis quos ille fi- 
bi putat feruire, argumenta ducerem proanno^. tanti 
nonfaceremnee fenem hiftoria* necmorem Iudxorum, 
nec exempla Iofephi , necneglefibos menfesfuperfluos, 
nec regni vacationem , quibus 5. argumentis pugaaui ha- 
ftenus: quo minus & ipfe mortem Herodis in^. Iulia- 
num collocarem. Comparemus igitur & alia loca Iofc- 
phi , vt fenfum eius, completos numeret,an currentes>ex 
ip(o eliciamus. 

Mortuus eft Auguftus Iuliano {9. Septcmbri qui in lu- 
dxa menfe Nifcn hucufq; dicebatur. AuguftiCxiaris vlti- 
mus ab eo die vfq; ad fequentem Nifan didus eft in Iudxa 
quidem, Tiberii primus 5 itaq; Iulianus 78. a Nifan fu« Ti- 
berii Viccfimus. Hoc vero viccfimo Tiberii> Iofephus ait 
mortuumeffe Pbilhpum Herodipatrifuccefforemab Auguftofurro- 
gatumin TetrarchiaTrachonittdis : & numcvdt annumj/. cur- 
rentcm eimimperii, adde^tf. folidos ad currentem 4 1 . pro- 
dit 78. lulianuscurrens vti conftitueramus. Hicadde,fi 
vis,Caluifij7.completosadtuum lulianum^ quippeex 
completis 3^ Herodis defignatum, nafcetur tibi iuhanus 

80. Ti. 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



/ 



Hctii 

silii 



•vinciamima 

ierodisRc- 
h*. 

r eumccr:, 
oniliCaJiii. 

udzorum, 
cslupctftaos, 

ikalolc- 
:rrcn:cs,ei 

(iquiA 

cftinludra 

ifiiB 

f/fPP cfJ 



Caput VIII. Herodmdummortes. 75 

Jb.Tiberii vicefimus fecundus vel ad fummum i/mus: 
contra verbalofephi Graxa: Nam tufol. //. EpiftoLx tux 
corre&ioncmtextusa Scaligeropetitamcxverfione Ru- 
finidiffimulas quidem , atnon occultas. Sienimadcur- 
rentemlulianum^. addasfolidos 37.01111111101101179. vt 
tu ibi ,. fed 80. Iulianus exibit, Sin autem 27 . femel accipis 
procurrentibus ciuilibus,cur mihi irafceris qui lofephum 
hac vna re fecum ipfo & cum Romanisconcilio , quod 
femper decurrentibus loquantur. 

Huicargumento foletobiiciferieshiftoria:Iolephi,in 
qua Philippi mors fequirur geftaannorum fequenrium, 
poft Vigefimum Tiberii: vnde coniicerc volunt, corri- 
ge»dumefietextumIofephi: At£ ordo textusferuandus 
eftetiamintcmpore: mira orietur perturbatio hiftonx; 
quod patet fi capita ipfa rerumhic congeftarum figiila- 
;tim confideremus : qua ratione fimul apparebit coiifili- 
um fcriptoris inordinandishis rebus. 

Diuidit Iofephus hanc hiftorise partcm inter Monar- 
chasRomanos, vtiillifibiinuicem ordine fucccflerunt: 
quippe Iud«ea,cuius hiftoriam profitetur,ad illos pertine- 
bat. Sub Augufto Iudads tranficrunt anni 9. quos mtra 
fa£ta funt ifta. ^uirwiu^ miffuscenfumimpofuit: contraquem 
Judas quidam fedsttonem commouit & opprejfa efi. Cum ^uiri- 
nio venit Ceponius Procurator Iud&&\ Jub eo Samarit& Templum 
prophanarunt. Ceponio fuccefftt Marcu* Ambiuius : fub eo mortuA 
Salomeforor Herodis^Huicfucceffit AnnmsRufusfubquomortuus 
efi Auguflus. 

Hinctranfit adimperiumTiberii; fub quoquialuda^- 
orumgensinmultas regiones erat diuifa, inquarumfin- 
gulis aliqua memorabilia contigerant ; Iofephus etiam 
niulta narrationis facit initia, fubinde reuerfus ad idem 
Tibeni princ jpium>abfolutis rebus vnius regionis coha?- 

K renti- 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




7 4 2V Anno Natalt Chrifli, 

rentibus inter fe. Itaq; diftributa eft pars hxc in capita 
nouem. Primum eftde Magiftratibus ludxx. Tiberiusc- 
nim Gratum , & foH amesit. Pilatummiftt ; vbi commemo- 
rantur fummi Pontifices quosquifq;ordinauerit, vfq;ad 
mortem Tiberii. Secundo narrat quid fub priori pramde 
Grato in Galilxa Herodis Tetrarchiafactum fit; TiberUs 
fc.xdific.it;: abHcrode. TertioadParthos f.fubquibus Iudxi 
Babvlonii erant.; fe vertit , ea profequens qus rurfum fub 
Grato ludxx prxiideinde a principio Tiberii per annos 
lut 60. 6i. acciderunt, donec Germanicus inorientemmittere» 
tur. Quarto nunc demum ad tempora Pilati venit, nar- 
rans quxfubillofacta lerofolymis principio magiftratus 
anno lvMan072.de Aquilis Romanis,de Aqu&duciu,de Icfochri- 
fto. Quintb inferit vnumaliquid, omuTum prius tempo- 
ribus Grati,adquxpcrtinet: nam &locirationemultum 
fep a ratum era t a cx te ris reb u s. Indmfub Ttberio Roma eiecli, 
& de Saturnmi vxorePuluia Pau/ina, qu&cnm htd&ishabebaine- 
gocia. Hxc igitur fafta Iuliano 64. ante Pilati magiftra- 
tum. Sextoreucrfusadpoftcriora tcmporaPilati, nar- 
razvic7osabeoSamaritas,co%, PilatnmaccifatumapudTiberium 
& Romammijjian &qu* interea SyrUprxfesVtte//tus Ierofolymis 
gefferitfubexceffnmTtberii,z.nno $2. Septimoabfolutis Ie- 
rololymitanis & Iudxx rebus fub pofteriori prxfide Pila- 
tofaaisreuertituradParthica,commemorans eaquxvl- 
timis Tiberii annis acaderinr>quorum caufe Vitel/tus tn O- 
rientcm mtjfus. Ttbertuscmm A/banostn Parthhrnartetndnxit; 
& Vttcliius Partho infidiatusexterruit illum,vt fuga feereanopto- 
rtpiens colleclo exercitu rcdact. Tiberiusita^Vttellio fcrtpfit,pa* 
cem cum Parthofaceret, cmtraclattont HerodesGaHUs tetrarcha 
mterfmt. Iuliano 8/. Octauo &his rebusexpeditis,ada- 

ham Hci odiadum prouinciam venit, Trachonitidem fc 
rcrerens quid memorabile fub Pilato Iudxx prxfide con- 

tige- 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



capit 3 

lor ipr2lide 

:uibusludxi 
-rur/umfub 
1 pcrannos 

^cnit,nar- 

pricsrcmpo- 
cmultum 
utkfy 
itkr.t- 
i magiftra- 
ikri,MT' 




Caput VI II. Herodiadummortes. 7/. 

tigerit, mors nimirum PhdippiTetrarch& y Iuliano 78. &ew 
prouinax cum Syria coniunctio. N o n o de n i q; 1 o co &: G a 1 1 Ix - 
am luftrat , cum Perxa narrans betiumHerodis, Tctrarchxre- 
gionumitiarum,cnm Arabibus^ annis 80.&.82. quod tcmporc 
coiacidit cum rebus Viteilii 111 ludara Samaria &cin Par- 
thia geftis, de quibus fupra : qua d e cauf i fa&um, vt bis re- 
ferretur idem Vitellii aduentus Ierofolymam. Vides lofe-. 
phum ex his 9. rebus,vnamquamq; feorlim a principio ad 
tinem perfequi, vt quidem &: loci ratione fere difleparatx 
erant. Nonitaq-jlicetabordineconfignationisargumcn 
tariadordinem temporis,quodparticulasattinctnarra- 
tionum \ multoque minus appofitos expreife charadercs 
temporis & numeros annorum ex confcriptionis fene 
corngerefaseft. 

Tandem legimus in Dione anno luliano fi, Herodemquen- 
dam Roma, a fratribus accufatumtrans Alpesin exilium efjemif 
fum. Certumeftnonaliumeffe quam Archelaum Hero- 
dis filium,cui proculdubio Herodi Archelao nomen fuit: 
nampleriqjfiliorum &pofterorumHerodis, progenito- 
ris fui nomengeflerunt. De hoc vero Archeho etiam Io- 
fephusnarrat accufitum a Primatibus lud&orum apud Auguflum, 
regnomotum & Viennam Gatitt, hoc eft trans Alpes , relega- 
tumeffeanno jy.pugn* Acltaca. Addefolidos^. adcurren- 
tem iy.Iulianum, quo pugnatumad Adium proditcur- 
rens yi.Iulianus,confenfupulcherrimoIofephicumDio- 
ne. Mirum cur Caluifius Apis hiftoriarum,tam facile dif 
iimulet cellas & mella Dionis ; cur componat 5^. Iulia- 
num cu 37.pugna:,numerans omnia complete contra mo 
remlofephi, probatumcapiteantecedcnti: Imo curpu- 
gnam A&iacam confundat cummorte Antonii& Cleo- 
patra:,qui duo cafus integro anno diftant. Nam quod pro- 
uocatadcanonem Ptolemasi Mathematicum manufcri- 

K z ptum; 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



1 



7 <5 <ZV Anno V^atah Chrift, 

ptitm.- rufpeaamrenifacitomiirK.ncverborum. Etquicf 
h author 'ofephum ludaice vtentem annis Actiacx viclo- 
ria?, inrei lexer.t ^gyptiace,!ofepho enim annus a Nifan: 
mcipir,v£gyptiisaSeptembri : Ptolemaeus vero ytgypti- 
us ruir.- nec enim eft mihi verifimile, Ptolemammvfum 
cflearraruliana, vtexprelfeaffirmet, vthieCaluifius, dc 
anno ^. Iuliano.Sed pergo. DicitigiturIofephus,ideue- 
nifle Archelao annoio. regni, alioloco dicir annog. Sitittc 
compietusillecurrcns,&auferfoIidos <>.abanno //.relin- 
quitur uiitio. Archelai filii,& morti patris Herodis rurfum 
vtpnus annus^. Iulianus currens. CorrigedenuoCal- 
uihhvis lofephum ex Dione, dicfalfumefleafntmatum 
de anno nono,quando omnia complete numeras. Et hoc 
wtenm nota , te quoties argumentaris ex lofepho, toties 
jpfms numeros corrigere. Adeo quidem vtfol. zp.non 
verearis afrrrmare, Iojephum omnium & fingulorum Herodia- 
d^^ertodosimperiicorrupiJJe.Herodticontrahentem.Reliqmrum 
extendtntem. Quin potius miffis corrcdiontbus faterc- 
quod res efr, quicquiddicat lofephus , quamcunq; con- 
tans imn fua numerandi nwione , te illi non credere vel- 
levHoehateimpetrauero dimidium accufationis,quam 
jnme texis fol. rz, Epiftola», drfcufllim cnt. Ego entm 
hadenus interpretem agolofephi & demonftro, iplum 
ommbus modisfecumipfoconfentire mdinumeratione 
annorum regni Herodis; fidem ciuscireaprinc.pia He- 
rodts probaiii ex Hiftoncis Romanis : an & circa excef- 
ium^Herodis ccrtus fitcius calculusf.certctebus ge - 
ftis,quas narrat,inuen tus eft confentaneus.) id 
verofequentibus duobuscapitibus 
difpiciemus. 



CAPVT 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Caput IX. HerodismorbufyEchpfis. 77 
C A P V T IX. 
Demonftratur charaSiere aflronomico > nullumejfi 

erroremm calculo Jofephmumerante annosHe- 

rodis 37. aprimoinitto currentes. 
T)Rimo ltaq; anno Tiberii vt cap. 7. probatum more Iit- 
A daico definentem Nifanpnmummenfem Eudaicutri» 
^ui finem anni 59. luliani proxime fequitur,&: fic quinto- 
decimo annoTiberii, cuius mcntionemfacit Euangeli- 
jfta , incipicnte mcnfe Aprili annilulianiz^. fcquebatur 
loannem ad baptizandum prodiifTe circa Autumnum an 
ni 75 . Iuliani,& Chriftum ad baptifmum venifte anno 74. 
Iuliano mcipiente, aut 7 5. finrente : quando Lucas illum 
dicitfuilTecirciterio.annorum.Hocficconflituto^&^o. 
folidis annis fic pr^cife definitis,ab anno 73. finiente fub- 
tra&is, relinquiturfinienslulianus^i.quando Chriftum 
oportuit efte natum, fi prarcifaha^cfumma^o annorum 
cuet: arq>lofephus Herodem Pafchate prxcedentis 42. 
iam haber mortuum. Cum igitur perpenderet Eufebius , 
Chriftumnatum eflecerto, temponbus Heredis regis: 
maluit Iofepho fidem derogare , quam numerum Lucx 
tricenarium, nonaccuratumfateri: quem hodeq; Raro- 
nius,Scaliger,Caluifiusaliiquelequuntur:Interimnemo 
illorum perpendit, an etiam aliae circumftantiar mortis 
Herodis fcctmdum drnumerationem Iofephi refponde- 
ant. Primus Scaliger adiccitaliquantum diligentia?, fed 
non fine violenta torfione textus lofephi , ex qua lofe- 
phum ipfum vix agnoueris:exemplo tamen mihi praduit,, 
ad circunaftantias diligentius expcndendas. 

Secuti funt & Ma:ftlinus & Dcckerius , qui quodEgo 
in charatlere cadefti,hoc ipfi vna mecum in Hiftorix Ro- 
snanx chara&enbus aceommodandis pr&ftiterunt* Ira? 

K 3 com- 



J 



• 78 DeA?mo Natalt Chrifti, 

comprobatum tandem fuit non vna via,nullum inefle er- 
rorem in annis regni Herodis a lofepho proditis : nec 
prxtcr^. Iulianum vllumaliumefleaiinum 3 qui Chara- 
cteresillosadmittat. Iniuriaitaq; fa&aeftlofepho, dum 
eifidescircaannos imperiiHerodisderogata, dum men- 
dum> vtaitCaluifius tol. 26. Epiftol^e,/>^^imputatum 
eft, quodipfum fere infamem fecerit , dr omnem ipfifidem apud 
multos derogauerit. 

Cum igitur in vtraq; circumftantiaplurimum fitutn 
fit, vtramq; explicandamfumam, Scprimum quidem A- 
ftronomicam. 

Exceflus Herodis fic alofephodefcribiturr^/^^r^ 
quo Saturnino SyrU prafidifuccejftt Farm (. id autem folenne 
tunc erat fieri Cal. Ian. initio anni Romani.qui erat fecun 
dumfuperioralulianus^. medianteHyeme. ) Herodes fi- 
lium Antipatrum apudVarum Ierofelymis prafentem accufauit par- 
ricidth conuicttfc multis indiciis. Finito examine Farus pauca clam 
cum Herodelocutusabitt Antiochiam \ Herodcs Antipatrum confe- 
fitm in vinculaconiecit. Confentaneum eft non longe a Cc 
dimififle ne vin&um quidem CMifit etiam Herodes Romam 
Itteras & legatos, feelera ^AntipatrtCdfari nunciaturos> potefia- 
tem^puntendirogaturos. ltfdemdiebw(. quibus profe&i lega- 
ti.) wtercept&ltter& Antiphili & Acmes>*d Antipatrum,quib. me- 
dttatum parricidium clarim probatum futt\ adeo vt parum abeffety 
quin Herodes e vefiigiofilium occideret :fedmorbo impcditus tefia- 
rnentum condit, & alteros legatos mtftt Komah&c quog s indtcaturo s 9 
interimvinffumAntipatrumcufiodtuit. Hxc igitur fa&a funt 
menfelanuario anni 41. Nonlegiturexprefievbidecu- 
buerit Herodcs , at multis poftea conie&uris probabitur 
id fuifle circalerichuntem; necverifimilecft hocrerum 
ftatu hac domus calamitate confpedum vrbana multitu- 
dinis ferre aut vin&um Antipatrum lerololy nus detinerc 

finc 



> ' ' Hj 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




umt 



Caput IX. Herodismorbus >Eclipfis> yp 

fine periculo potuifle : aut ingruente morbo qusefiuita- 
moenos Hierichuntinx vallis feceffus, vbi Alexandrium, 
vbiHcrodium caftella, vbi Phafaelos oppidumin valle, 
Cyprosarxfjpralerichuntem amoeniffima: magnisim- 
penfisabipfo Herodeconftruita. Profe&is fecundisle- 
gatis medtante forte Ianuario morbm Herodi ingrauefcebaU 
perreliquumlanuarii, perFebruarium&rper Martiipri- 
mam partem vtdevitadejperaret> quippeiametiampenefeptua- 
genarius erat/J\tirumautem inmodum ejferams eB,ir& impatiens, 
& amarulentutinrebw omnibw> opinione contemptu* : quo ma- 
gisverilimileipfum abfuiffe Ierofolymis. Accejftt aliaacer- 
bitatis cauja. Cum enim qutdam Sophiftoi didicijjent , morbum Re- 
gis ejfe incurabilem , tempore vji concitata iuuentute cum & rumor 
fuperuemjjety regem extinclum , deiecerunt Aqudamauream Tem- 
fihqmdvbi relatum Duci exercitits regii , Dux cum mihtum manu 
comprehenfos illos duxit adRegem.Eccc vt difcunt de morbo Sc 
deinde de morteRegis velutaliundeallatafama:eccevt 
audent,proculdubio abfente Kegej ecce vtfamanonad 
Regemquippeabfentcm^fedadducemRegis^prarfedum 
prxfidio Ierofolymitano perfertur ; vtq; ille iniuflu Regis 
(. nunquid omnino abfentis. ) inuolat,rapit,&: ad Regem 
(. vnius diei itinere aut eo minus abfentemOabducit.HLxc 
initio Martif. 

Herodes,cumtpfosvincirimandaffet^^\^ ei$ Ue/%Sv&, %d- 
hkfotA ixScum-ixswTiKci. Optionem do vtro modo quis lfta 
vertat. Ego fic verto, Herodes iis in vinculx conieciisdimijit 
ntmcioS) lcrichuntemconuocans Iuddorumprimores. Vertat ali- 
us fi vult, Herodes Ierichuntemmifit nuncios > aduocans luddorum 
frimdrff. Quifquiseftqui fic voler,eiratio eritreddenda, 
curHienchHntefolumaduocaueritprimores. Nam Ge- 
lenii ver/ioplaneeftaliena aGrxcatextu i$ihfi^MAUdur* 
Herodes ipfos vincios Hierichuntemmifit y mox^accitis 'ludxorum 

primo- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



go ^De Anno Natali Chrijli, 

pnmoribu^cumcomparuipnt^c.dixiffctpotins "»r*c Umff- 
^oa oKdKeav iiSouuv r«V, &c.Minime gcntium.Erat Herodes 
invicinia Ienchuntis, itaqicircumcircadimifit nuncios, 
conuocans primores: maxime Icrofolymis,ibi enim erant 
principes populi. Hienchuntem autem vocauit illos , vt 
in lo cum capacem vnde ipfe non procul aberat,vt cum iis 
de propinquo agere poflet: in angufta enim arce non erat 
ipfis locus futurus. Si non fuiflet Herodes ipfe propc Hie- 
xichuntem fed Ierofoly mis,nihil erat illi xgrotar; ti potius 
faciendum, qu^m vt prouinciales conuocaret lerofoly- 
mam ; imo ne vocatione quidem opus fuiffet. lerofolymis 
enimprimorum populi parsmagnahabitabat anteama- 
xime inftante Pafchatc. 

Cum igitur illiconueniffent, Herodes adipforumconcionemin 
idem Theatrum venit lefftcageflatus, quod pedibus infi(lere nequi- 
ret , feditiofos accufauit , factnus concio improbauit. Herodes igitur 
MatthU adempto Pontificatu ,fuccefforem illidedit Ioazarum vxo- 
r/s fuA fratrem ; fedttiofos viuos exufftt, & luna eadem nocie defecit: 
quse verba probe notanda,totidem enim funt rn textu 
Grxeo. Inuenitur autem Eclipfis lun# partialis digito- 
rum pene fexmanediei /3. Martii,anno 4-z.tribus horis an 
te folis orr um, RegU vero morbus in deterius abtit,cuiusfympto- 
mata mult is v erbis recenfentur : quartamen omniaintrao- 
ftiduum accidere potuerunt tei tium iam menfem decfi 
benti , &: iam antea mori vifo & pedibus non valenti infi- 
ftere , cum maxime vellet videri valens : nibilo tamenmintu 
Herodesfpemorbtfuperandt&medicosaduocauit,(. rurfum Gra: 
ca vcrba rcfero .) drqu* illt pr£fcriberent y noneH auerfatus , pro - 
fettus etiam trans lordanem ad Callirhoen, vt thermis experiretur f 
rurfum hxc eodem temporefieripotuerunt, quoau&us 
eft morbus ,au£ta ftmul remediorum cura* tbicum vifum ef 
JetmfdKftcwputeiutconcakfaceremh fallor,exitinere erat af- 

fe£tum # 





l cmmerant 
^ill 0S)V: 

ijccnoneri; 

tttfdtai 
: leroiok. 

l anteama. 



7A!\ Heredismorbtti^EcftpJts. Si 

fe£him, & vetttisMartioMenfefrigcfa&um: eftotamen 
p< 1 vfum thermarum., duraueritq-, hxc cura vfquead^* 

M a r t i i . tunc tgitur , demi/Tus in refertum oleofolium vifus eH ani- 
mamagere: mtmftranttum vcro clamore ortoreflnciens>& devita 
dcfperans , pccuntas diftributt, d> reucrfus eH krtchuntem : ex quo 
datur incelligi, pnus lilum Icnchunre profe&um, cum 
thermas peteret.fuerit hocip.Martii namCalHrhoeleri- 
chunti vicina eft. ibtatra bile JlimuLine facinu* tmmanemedi- 
tatusest. Cum enim cottjjcnt in vnumad ipfus mandatum (, intel- 
hge, vtfupra dictum.) quctquotvfptxmejjent alicuiusnominis 
ludxiy eorum^muhttudo ?/;agnaeJJet >cjuippe totanattone euocata y 
parentibus ommbtts , quodpvna mortts cratditta tnobedientibus 
(.quibuseademdecaufa fuic expe&andus Regis reditus, 
defcderuntigitur Hienchunti per hos 7. veii4* dies.)^- 
mnoillosinclttjittn Hippodromum> ttjfttfyvtfeextincteomnesia- 
culis conficerentur> vt omnis ludxa lugeat tpfus obttum. Diligen- 
ternota, quodnon fcribitur demum conuocafteprimo- 
res totius gentis,poftquam rcdiit lerichuntem, fedcongre- 
gatostmi totcrtalesconclufjjc adnecem. Hax fatla exeunte 3 5. 
Herodis, incipientcNilan j^tu //?/m^dum crudeliaifta 
mandat , titcrx tpft Lcgatorum reddit* Junt, quibusfgntjicabatur. 
tllipoteftasfacia a Cafarepimicndtflti,: qutbusnonnthtlrecreatus, 
tamcnbrcta reucrtenttbus dolortbwfetpfum cultroferire tentauit. 
Rurjum tg/tur orto ploratn , rtrmor extuiit iam decedere Regem. Et 
Antipater exttnctum raim ctm atftode egit delaxandu vinculis : 
cjuodcttmcfftt kig^^ 

ftufywcubttum> Antipatrumujftucad', &ccrpmcondittn Hyr- 
camo, caftellovtiq; vicino,quodad peculi^m pemnuerat 
Hyrcani 8£ Ariftobulifratrum.quod habcbantinCampo 
Magno,inquo&Ierichus iitacrat: quodpeculium Hyr- 
cano literis C^faris confirmatam aliquando fuit;'& v quod. 
caftellum Soror Antigoni pnons Regis yfqvaiiixellum 
Actiacumdetmuerat. L Itt 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




I 



8* De Anno Natali Chnfti, 

ItaHerodcs ineunrc annociuili regni maximimo-" 
menti remperpetrau!t,occiiorilio Antipatro, queni iuc- 

ceiloremdecl.irauerat. 

PofcaHrrodcsmutato teflamento mortumeU qttin% diebm poJt 
fictifum fiJjnrfr. 

^lrchclws ightsr filim cins &fitcce(fi>rdcclaratm y anteomnia 
fmiiscurautt , necconquiiiuiile icd prottdtjfe legitur omnem 
ornatnmad pompam. Corpus fnnebrt pompa dcduclum ftttt Hero- 
diumvf^perfladtanonp[t^oclo^\oi\c{\ miliiareltalieum. Ad 
ctant omnes primores ludttem Hippodromo conclufi, & 
mortuo rege libertdimijji. Anhelaus d;> s lucim exegit non plures fe- 
ptem,q\xo^ incra funus curatum,/w? quosepuUmuttitudintpra 
hito,aJccnditm lemplum, ollentamfegenttvt ftccefJorempracU- 
njjlma qtu% potticitus :poptdo viajftm multa abtpfi petente. 

Cumautemtnterea(. per dies iucrus )feduinficonncmffentin 
Ternplo, tugendtcatfa combuftosab Herode,quem honorem nfts non 
JtattmimpenderepoterantmetuRegisfupcrfitis ( cernis vtnupc 
jralit Ecliptiscoincidens cunuilorum fupphcio.)/*/» Ar- 
chelao m temploprxfente , cottionefacla vindclam /tigitarimt occi- 
forum,&ioco motiontm Pontificts loazariab Hcrodecrextifurrona 

ttonemdigniorts&fmmoris.ArcM^quanquamoffenfusannMt 
tamen : properabat enim Romam adexptorandam voluntatem Ca- 

firts.MiffoverotribunotetauttittospUcare,euitIIimuttfq aliisvna 
fft^rummijfsloquendtpoteliateadempta,fedit^ 
obturbarunty&concurftsadtltospopultfaansest. Agebatur Paftha 
(.<W^.j &dtes Azymorum ; tta^ magnagentisparsconoreiata 
erfmtemplo^utctboslugenttbmfubmtniftrartmtynecen^ 
i/iosemendteare,ncztcmplo digredi nccetfe haberent Cum 

^redittomatormetueretnr,Archekm,mi(foexercitUypopulum 
umpketectt^repugnantium adtriamttitaocctdtt; itapopulmre. 
hclafefltuitatefuga dtlapfmeH. r r 

EtArcheUm n er<*dmare defanMtRomamnaui^nsyibiah 



Joazar 

mm 

derer. 

lofcpfc 
comw 
tis mti 

m 

fckA 
ioMu 
nujtrnq 

fcscri 

cmmk 

Scq 
romintc 
nosvolo 
ftaamcr 
lapAti 
operipr 

Con 

fcfpond 
cuu E c 

Hcrod 



— — X 




/mr^ ii ii \ 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Caput IX. HerodumorhuSyBclif/ts, $J 

'jttguftoconfirmatmEthnarcha ludM&Sdmartiscuerffy Toaza- 
rum ftcerdotiodemoutt (uccejjoreillidatofratreeius Eleafaro. Paufo 
fott & hoc remoto Iefum Su filium conflituit. Videturautcm 
loazarus ifte poftea reftitutus fiuflc 

Hx funt igitur circumftanrire mortis Herodisquas 
paucioribus verbis explicare non potui , ne quidcorum, 
qux anno luliano 42. opponi poifunc , dillimuLiie vi- 
derer. 

Summa igicurharc eft , Eodcm anno 41. quem omnes 
lofephi computationcs indicant, inuenitur Eclipfis ac- 
commodansiehiftorixmorcisHcrodrsvrpatuicexinfer- 
tis inter narrandum notationibus d.erum menfiumquc. 
Annisverofequentibus^.4^. nullafuicEclipfisancePa- 
fcha. Anno fuicquidem tclipiis magna fedinter? 
jo. lanuarii, velvttunccurrebat iuiianus, incci-7. &<T.la- 
nuarii qu mdo Varus fucceflir Sacurnino, nondum Hero- 
de aegrotante , & a qua ad fcquens Pafcha tres folidt men- 
fes erant , qui nequeunt lmpleri rebus iis geftis, quas lofe- 
phus poft Eclipfm commemorac ; nec poft crimeftre fpa- 
ciumludcus combuftorumfuiflccinftauracus. 

Sequicur igicur nec Iofephi numeros , nec meam eo- 
rum incerprecac.onem, q u currences illos &r ciuilesan- 
nos volo,in errore v, rfan : nifi dixeris Ioiephum de indu- 
ftria mcncitum fuifle : quo pado &: valdc oculatum & bo- 
num Aftronomum fuifle nccefle eflet. Ecquodnam igitur 
operse precium mendacii tam laboriofi ? 

Confirmato anno 4* Iuliano , fupereft vt Caluifi» 
rcfpondeam, hunc impugnanti, & 4 j. a,inum cum 
eius Eclipfi obtrudenti ad locandam hiftoriam mortis 
Herodis : quodraulcis illc paginis agit a 16, ra 12, Epifto- 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




4 



$ | De Anno Natatt Chrifi, 

Prinium , quoddefiderar,eft Eclipfeos mea; contemv 
pta quancicas, ille enim cotalem cum mora habec, ego mi- 
norem fex digicis. Acqui nihil dicic Iofephus de magna 

vcldeparuaEciipfi/ediimpliciiTimeloquicur,^»^//». 
^^aAneccotalemfliciens, necparcialem. 

Calujfius vulc, totalem &horrendam effedebere, eoquodnul- 
hmprttcrea mcmmertt lofephnt - quod eam allegmertt vt fignum 

innocenti&combuftorum, cjr-p<en<e Herodis. 

Acmulcafunc,qua:difcnmen£icercpojTuncincerduas 
Eclipfes , non lola magnicudo: quidfiemm lolacoinci- 

denciaEchpfis cum iupplicio iuuenum in caufafuiciNun 
quid & Claudius de fucura paruula folis Eclipficoncio- 
nacus eft , non quod horrorem allarura fuerit magnitudo, 
iedquodcoincideretmfuum NatalemfPrauerea neque 
jnfiocences pronunciac Iofephus illosfediciofos Aquil* 
deftructoresmeq; quenquam alium allegat, qui eius rei & 
gnum ab Eclipiidefumpfent; fed a magmtudine morbi 
argumentumillos pxnx diuinxdefumpfiueait Vbive 
lo Caluilr yel conjlernatos ijla Edtpft ludaoslcgidx vel wmis. 
tncujjmreligioncm? Nam prodign cau/a annotatam ha£ce- 
lius concellenm , quod animos hominum mouerichax 
Comcidencia : ac huiufmodi cum mulca alia func per fe 
concempca, circumftanciis vero elaca &euidcncia> cum 
przfertimEchp/es qualcscunq*. Fruftraergo cuparcia- 
les Echpfes Inftoncis adimis, cuminte.dum fienandic?- 
uentuscau/avelfolam coniundcionem Luna:& Vencris 
&umiliareferanc. 

SecundLtminmedingic ArietcmCaIuifius,vbi inter E- 
c ipfinme A m&Pafchavnumfolummefemhabeo ■ Nam 

ille omnino tres menfes poftuiat,fcilicec vc fuam E ch pfin 
ex anno 4 j. M nobis obcrudac. Pn.uum tnnfcrip/it 0 

mrwamorbiSympcomacaAconceiuiic^cinairancurpoft 

Ecii- 



7~ , 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Caput IX. Herodismorbm^Eclipfts. 

Eclipfin/ic etiam omnia poft Eclipfin accefliflfe. Scripfe- 
ram enim ego > verifimile efle quxdam eorum ftatim a, 
principio morbiacceflifle. NegatCaluifius, nefeenimpo- 
tuiffefiert vtconcionem haberetad Comitiatot cruciattbutdiften- 
tm. Concedam an non nihil mtereft 5 nam in xgxo terti- 
um iam menfem dccumbenti mirumnihileft omniailla 
intra oito dies accedere. Tamen vt appareat, quam vilia 
Caluifius proponat j contendam ampiius multa eorum 
Symptomatum,quxpoftEclipfin commemorantur, te- 
nuifle Herodem interim dum is accufatfeditiofos. Con- 
cionari inquis non potuit ? Efto per interpretem igitur fit 
concionatus. Aut fi non puduitipfum lecticar &: geftatiof- 
nis , fi non celauit ftandi lmpotentiam ,cur celauerit diffi- 
cultatem fpirandi, ALgrum feviderifuftinuit, quidni &C 
segrum fe audiri fuftinuiflet ? Quaeris crefcmtne vermestri- 
dui (pacio ? Quxro ego tunean Iofephus certumfaciatis, 
quo die primum vermes eruperint, quo die primutn vifi a 
miniftris , aut animaduerfi ab *egro ? Tunc ifta notona n- 
unt tunc antiotantur, cum celari amplius pvx magnitudi- 
ne mali non poffunt, Habeas tibi tamen & hos Vermes, 
recipio tibijtnedicis non aduerfmtibus, non tantum otti- 
duo, quantum ego concefli, fedetiam quod exprobras, 
triduo,quin & vnius diei fpacio vermes crefcere in corpo- 
re putrido qualeerat Herodis tertium iam menfem de- 
Cumbens. 

Demedicis & medicamentisfupra;gratulortibivale- 
tudinem ; nam qui rn hac palxftra defudarunt,concedent 
mihi pterumq; eO morbo augeri &mimerum medicorum 
& copiam medicamentorum. Mirum autem te nonvi- 
dere quod i nde a principio morbi medicis vfus fit,quippe 
m&wmfflMexgfotArtt i adeo vt teftamentum ftriberet , euadere 
tmwcupiem. Itaq> fi poft Eclipfm velvnuminfuperme- 

L 3 dicum 



I 



9S De Anno Natali Chnfti> 

dicum accerfiuit,caufameare IofephodedithuiusmeiK 
tionis, Largiortibitamenquicquideft totaludaeamedi* 
corunv, omnes o&iduifpacio cogerepoteritrexdecum- 
bens: quamuis non legamus vndiq, conquifitos, fimpli- 
ci enim voce vt\t\iv,medicosaccerftos. 

Thermarum , inquis , vfts lentum morbum ofendit. N*imu 
rum iam tertium in menfem decubuerat ante t clipfin; 
quaetcneceflltasiubetpluresmorbo menfes petere, pri- 
ufquam cura ad thermas recidat ? 

Sed lerofolymis inquis decubuit y indeinThermas trans Torda* 
nemiuit>(ci\\cct, vtlongiusiterfit, pius temporis impen- 
datur. 

Quid fi conceflero , quantum erit lucrum tuum ? Hie- 
richusvniusdiei itinereabeft Ierofolymis,autminus. Ex 
montanis circa Ierofolymalacus Afphaltis,inquemCal- 
lirhoe influit,confpici poteft* 

Sed tu proba Rcgem decubuifle Ierofolymis,diuerfura 
cnim lupra contendi. <guia inquis conuocauit Magiftratus Ie~ 
roflymitanos. Non hos tancum, fed totius gentis primores 
exomniprouincia. Qupdverohocargumentum ? Con- 
uocauitledHierichuntem. Tutamen vndehabes Magi- 
ftratus Icrolblymitanos vocatos i Quia y inquis y exquiftuit 
abiu, quorum confilio aquila dcie3a\ illiveroculpamafc remoue- 
runt. Nimirum & fomniari tibilubet. Rclegeorationem 
Hcrodis ad conuocatos vtroq; in opere \ fomnium fatebc- 
ris. Erant fcio inter congregatos &: Ierofolymitani, fed 
non hoc argumento. Necfequitur& lerofolymis fuiflc 
conuocatos. Quid vero fol. jo.mihi imputas , meconfundc- 
recomitia bma? Equidem tam verumeftpoft reditum Hc- 
rodis a thermis demum conuocatos quafi pcr ocium totu 
us gentis primores , quam verum anrea dixeras conuoca- 
tosfuiflb lerofolyinx magiftracus, Rurfunuufabularis; 

nec 



jec- 

permuir 

(88. SlC 

dihrcei : 
coiuetai 
\otcphu 
mpl 
cihev 
fttttri 
nrc:: 
nbn 
poitulas, 
mmcinc 

p;opa 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



»ns impea- 



■B/lfe 
minin £x 
qaemCi 

i&fefai 

primorK 
cum ? Coa- 
bM 

eorationft 
umfacebc 
ltanijd 

cditumHc' 
pcro< 



C^/tf /^. Herodisntorbm y Eciipfts. tf 

nec cgo confundo duo in vnum, fed tu difcerpis vnum 
comitiumin dtio. Quarras,cur igiturdcnuo Iofephus in- 
didionein comiciorum defcribat, cur tam fignanter><i 
non diuerfus fit conuentus a priori? In promptu caufa 
eft, magnitudo crudelitatis Herodis fuit demonftranda 
per mulcitudmem vna periclitantium,multitudo per fum 
mam euocarionis feucritatem. Quod fi attendens ad te- 
xcumGrxcum, inuenies omnino conuenrumantcredi- 
tum. Sicenim incipit, ^cp^i^cov.cumccnuerriJJent.Nis Mo- 
dihxceft, iilo temporeiamcongregatosfuifle,quiprius 
coiucrant, fi nuncdemumindixiflet,annon putas,prius 
lofephumab indi&ionefuifleincepcurum? Accumprar- 
rupcahiiiufmodi &crudelia cofiliafurorfuppeditet,non 
eft nc vcrifimilc quidem , Herodem illos in hunc finem q> 
confilii eft , non furoris conuocafle vt occideret i fed cum 
congrcgatos fciret,in illorum coetum fic exariit fubitofti- 
mufantibus doloribus, Huic tu furori quindecim dies 
poftulas,fcilicetvtbenedeliberatus furorfit.Tertioloco 
rn me incurris fol. (\uodmortuum Herodcm peneeodemdic 
fepulturdtradam. Omnmo Caluifi antefinitosdies lu&us, 
properabarenim Archelaus Romam,vt£mulorumcona 
tus prxuerteret. Tanquam hominemyinc^uis y de pUbe ? Sci\\cct 
quiaregnummortuo properatafepultura noneripiebat> 
eripiebatvcro Archelaofucceflon &plcheiumipfumfa- 
cere minabatur.mora longior interpofita. 

Quxr is , nuncjuid dandi dies curando cadaueri > & condenda 
tromattbwl Accipe praster fcptiduum ficibi non fufficit, 
alios etiam vel 30. dies, fed poft funebrempompam fed 
in conditorio Herodio. Scis enim quamuis lepulto 
Chnfto , nondum tamen praterhfle vndionis & condi- 
cndi tempus; venerunt tertia die Mariz cum aromati- 
feus Ubcn inquis conmcandi erant> mortcntt adejfe nonpotue- 

runti 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



W T>eAnnoNatahChriJ!i 9 
runt ? De incertis fcribis. Quidenimimpedit, arTuifle? 
aut quid prohibuit pompam funebrem vel iis abfenti- 
bus deduci > aut an non quibufdam abfentibus magis 
properandum fuit Archelao, quam prauentibus ? Sede- 
uocandierant vicini reges ? Puto Arabem dicis hoftem Sc 
Archelaum Cappadccem focerum infenfum occifo fuo 
generoRcgisfilio, & hjwVA'» etiamParthorum Rcgem. 
Nam vicina Romani habebant. Principes , Affines , Ge- 
neri, Dynafta?conuocatierant&:conclufiin Hippodro- 
mo,iamq; mododimiili. Qmdmultis,funerationesno- 
ftras Caluifihabes inanimo, vereorne ludaici valdedifti- 
miles. ^At quid,rogas,affaratu,ft vulgustantum Jpeclator fuit > 
Sed puto non fpeftatum veninent li quos defideras , quin 
yeniifent , fpedrentur vt ipfi-, &quibusnifi vulgioculis S 
Affaratui etiamtemfutfoftulas? Ego fupra ex textu oftendi, 
non opus apparatu fuifle, fedtantumprolatu;omniae- 
nim erant in fupelle&ili regia. 

•Tandem 6' luclum fublicum ak decretum adflacandum Arcbe- 
laum,ei^foftulasdtcs^o ? Omnino verifimile eft : at tuputas 
fi Archelaus etiam finem Iu4tus expc&ailet,p]us lllum in- 
de voluptatis habiturum fuifle, quam primodicquo vel 
lenchunti in Comitiis, vel Ieroiolymis Pafchatedecrc- 
tum audiuit a fenatu & populo ? Nihilvides impedire 
quominus duranteludu publicojo, dierum, Arehelaus 
pnuatumluaumadlegispnrfcriptumfiniardie/. duratc 

luctupublicoRomameat.Omnesigiturtuianetesrepul 
fi funt,conf rafti Iunt,mutiles reddtti funt; Stat mors Hc- 

rodisvtanteainanno^.ftatcum eanumerus annorum 
^.currenuum in Iofepho,ftat mca Iofepht interpretatio. 

Notandum hic Parcnthefin infertam paulo ante com- 
memotationemEclipfeos,occafionemquibuIdamdedii: 

4c,vthch P findiuerfilIimam,quarfaaaeftIuliano4rdte 
^♦Uecembnsproveravenditarent. Q um 



3Mm 
usiUumin. 
)di:(juov?l 
ikmtn 
imfck 
, Archeaw 
? r. durire 
eresrcpu: 
norsHc- 
r rus annoruni 
mcerprerano. 
^anrecom- 



Caput IX. HerodismorbuSy EclipJis* $9 

Cum enim eo deueniflet Iofephus , vt narrandum ef- 
fet, quomo do Matthias pontificatu motm fit , fncceffore leazjro : 
occafione admonitus &hocrefert> quomodo idemPonti- 
fex Matthias etiam prius Vicarium hahuerit addiem vnum, eo 
quodipfeeodieimpurttseffet , dr legevetaretur a muniis eiits diei. 
idveronon tempore decubitus Herodis ,ihddie Ieiuniijo 
lennis, quxdiesExpiationiserat: eayero nonvtharcven 
ditata Eclipfis in menfem Tebeth, fedin menfemTifri 
incidit. Ad quotidiana namque facrificia non opus erat 
fummo Pontifici Vicario in diem vnam, multmamque e- 
rant,qui ea peragere poterant, iure quifq; fuo.Ea vero dic, 
qua folus fummus Pontifex ingredi iubetur in fan&um 
fan&orum,qu£ quolibet anno non farpius quam femel re - 
curritrnccefiefuit, vtordinario Pontificefummoimpe- 
ditoalius ingrcderetur,qui & ipfc fummus Pontifex eflet. 
Nihil igitur Vicarius ille Matthiae Pontificis,Iofephus El- 
lemi,adEclipfindccembrifecutam y nihiladEclipfin,qux 
in morbum Herodis incidit. 

C A P V T X. 
Argumenta duEta ex HtJioriisKomanis tUorum tem- 
porum,quibus efficitur njtroconfentanea nume- 
ratiG Jofephi,& mors Herodis in anno 42. 

CHara&eremcxleftemvidimus : tranfeamus ad cir- 
cumftantias rerum Romanarum, quas Caluifius 
Chronologus alicubi malo exemplo perturbat,cum opti- 
meame fuerint ordinatx: quse rcs vltra etiam quxftio- 
nem noftram fe porrigit , vindicanda omnino in teftimo- 
niumveritatisrerum geftarum. 

Herodemortuo , cum Archelau* Romam nauigaffetfententiar 
^uzuflipercepturmfrperfuccejftone, quippe Herodesteftamentum 
° J 1 fuum 



m 



J 



9 o De Anno Natalt Chrifli, 

fiumpermjlr.it arbitrio Augufti : Angnftus conuocato amkorum fe- 
n.itu j quos inter primum locum dedit Caio filio adoptiuo,nepoti exfi- 
lia, lud&am & ldum<eam&Samariam Arcbelao vt Ethnarcha per- 
mifttfmetitulo regio, cxterisfiltisHerodi GaltUam & Perxam Phi- 
lippo Trachonitidem Auramtidem& Batan<nam,Tetrarcharumti- 
tufo. Ignurdomum rcucrfi tres Herodisfilu , qmlibet in ajfignatam 
jibiprouinciam concejfit. Herodes vero & Phtltppm (. quodlo- 
iephus pofterius commemorac in Ant. poft exilium Ar- 
chelai, debello vero, etiamtranfmiflaiammorte Augu- 
fti . )Jii,ts Tetrarchias cxornarunt, nouis vrbibuscondttis , Herodes 
tn GalikaSepphori, in Peraaadlordanem Betharamphtha, quam 
Ii/liada mutato nomine dtxit , vt cognominis ejfetlulu vxoris Au- 
gufti (. Vjde an Liuiadalegendum, femperenim lofephus 
Liuiam appellat Iuliam etiamante quam teftamento Au- 
guft; poft mortem eius in nomen Augufta: &: ramiliam Iu- 
Jiam adoptata fuit. Et Euiebius Herodi tnbuit xdiricatio- 
nemLiuiadis: EtPlinius agnoicit Liuiada interconuai- 
lesludarx baiiamiferas.) Philippm verotnPaneadeCafaream, 
tn wfenori Gaulonttide ad ripam lactts Genefiareth Bethjaidam, 
quarn afilia Ctfaris Iulia tranominauit luliada. Hxc igitu r Iofe- 
phus m hunc modum recenfct : quibus addendum, quod 
cumlofephusobfequia Herodis m Auguftum emfq-,do- 
mum,prorecT:ionesq; longinquas ad falutandos excipien- 
dos,deducendofq-, Auguftum&rgenerumeius Agrippam 
quotiesin Oriememadueni(rent,fingularicuracomme- 
moret.-nihilhuiufmodiCaio, qui&ripfein Oricnteme- 

iusModeratorfuturusaduenit,pra:ftitumabHerode,an- 
notauit. Harc igicur ad fidem hiftoria: Romanar examina- 
bimus, vt apparcat etiam hinc,Herodem omnino ante Iu- 

hanos^cT.^y.&r^^. mortuumelfcfcilicctanno^.ldvcro 
quatuorargumentiscolligimus. Primumeft^quodCaius 
anno 44. Roma dilceilit,nec reuerfus eft quoad vixit.Non 

igi- 



confucrc 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 





Caput X. HerodisTeftamentum. 



91 



>"<4 

^um At- 
orteAugu. 

nimlolepbs 
neiiroAu- 
;;i;aml_. 
imcitio- 
crooDiul 



loft- 
'entiuiBs quod 
ien_$_> 
sexcipiec- 



icomme' 
Jrenreroe- 
Herode.an- 

tcxamiM- 
3 antelu- 
.'.idvcro 
'odCaioi 



_._num 4#. 111 confeflu amicorum 1 
reditatem Herodis cernere potuit, Ergoantea mortuus 
Herodes. Alterum,quodIuliaCa:laris filiaannoillo^. 
ob impudicitiam exilio multata nunquam poftea rece- 
pta eft in gratiam: non lgitur poftannum^. Philippus 
exulehonorauit,nomineeius luliadiimpofito vtpatrem 
eius Auguftum demereretur. NaminEuangelioinueni- 
mus quidemnoua vrbium nominaTiberiada,Ca.faream 
Philippi, quaeprius Paneasdi_ta,noninuenimus luliam 
vel luliada, fed antiquum nomen loci Bethfaida, vt verifi- 
milefit,damnatalulia , nomen vrbi abrogatum fuifle. O- 
portetigiturante^.IulianumhocnomenBethfaida^da- 
tumefle, quandolulianondumadulteriirea, floruitgra- 
tia Patris. Anteigitur £_Herodes mortuus&filiifuccef- 
fere» 

Tertiumeft, quod Caius anno^?. pergensin Orien- 
tem, Ierofolymade propinquo prsteruedus eft, necta- 
men Herodes eum conuenuTeaut falutafle legitur , nimi- 
rum quiaindiurnisHcrodis annotatumhoc nonfuit, o- 
mninoigituriammortuumfuifleverifimileeft. 

Quartum , quod Syt ia_ ftatus tempore mortis Herodis 
talis a lofepho defcribitur , vt nihil minus ex illo colligere 
poflis, quam praefentiam Caii in oriente : aut iam deftina- 
tum Orientis Re_torerm Venit Roma Varus fucceflbr 
SaturninoprxfidiSyrixmiflusab Augufto , non a Caio 
Orientis Re&ore defignato. Varus Antiochiam abit in 
confuc_amPr_sfidumSyri__fedemnonad Caium; mittit 
Herodes legatos fceler u filii nuncios Romam , nullo Caii 
refpectu nullis ad illum mandatis. Antipatro reuerfoin 
Iudaeam & pcriclitanti , & omnia erfugia circumfpicienti 
non venit in mcntem Caius Moderator Orientis, ad que 
confugeret. Omnia igitur hxc gefta funt ante Caii ad- 

M & uentum 



. Ca.faris1i_ 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



9* DeAnno Natalt Chrifii, 

ucntuminSyriam: & antequamis OrientisRc&orden~- 
gnatus eflet. 

Hec agnofcens Calutfius illudoperamdat, vtprobet 
Caiumanno^?. perxftatemadhuc RomajfuifTe, vtcirca 
I cnrccoftes fcftumprarfidcrecogniuoniHerodianxpo- 
tucnt ; inde e veftigio abiifte in orientemv Quod fi obfi- 
ncret , fatisfaceret forraflis argumento primo & tertio, 
manerenttamenfecundum&quartum. Caluifius igitur 
aJiter contra fecundum excipit, qiizfuoloco difcutien- 
tur. In prxiens adeunda nobis eft Hiftoria Romana, vt 
Caluifio ipfumetiam ^y. annum enpiamus. 

Cxlari Octauio exprioreconiuge Scribonianatafuit 
feua/fcfo, ex Liuialiberosnon habuitfedpriuignos duos 
Druuim&Tiberium. HarcIulianuptaM. Agrippxduas 
ilh peperit fihas Iuliam & Agrippinam,& filios tres,CW 
lultano26. Luctumanjto^. & Agrippam pofthumum,^r//w> 
veroM. Agnppa Inliano 34. Tiberms iuflliseft repudiara A- 
gnppa- fihacx alia coniuge ducere IuhamAgrippa: reli- 
ctamviduam. Atfiiioseius Caium&Lucium.libtni priui- 
gnos , Cafar adoptamtinnomenCxfarum. 

Veftims puerorum Romanorum erat prztexta, qua 
completis /4. ztatis.annis die nataii pofita„virilem to- 
g.im Iumebant,cuiusmorisfimile quippiamhabentGer- 
mani , cum armis accingunt adolefcentulos, & cum m 
1 nncipumaulis, aliquem £ contubernio nobiliumpue- 
rorumehminant. Hos iraq ; nepotes fuos Auguftuscum 

defhnanetfibifuccefTores,magnadiligentiae?udiendos, 
& artibus imperatoriis inftruendos curauit; & nondum 
pofttapr*texta{.zntek. i+. ztatisexaaum,,neunteIuhano 

fg^Tty?^™^^ Cumentmtneunte 
Mno^ Jenatmtllosmfequentem^. Cojfdejignarevellet -Auau 



c >vtcir a 
^onum jVl 



ufi 



ttfim 

upycrcli. 

Kxra,qnx 
lnienno 
^bcncGer- 
&: cum ia 

illu5cum 
n relaluno 



Caput X. CamsHerodiadumarbiter. 9$ 

Jfm Deos precxtm eH y nevnqttam tant&nccefifttates Remp. Roma- 
nam circumueniant y vt confidem mimrem annis 20. habere cogatur. 
Itafa&um fenatus confultum (. vthabet Monumencum 
rerumgcftarum Augufti,quodeftAncyr£Je^xW/^#<? , 
in forum deduceretur qutfij^ post annos quin^Cofi. effet^ Addit 
Dio n tunc fc. anno 4 o . Caio (acerdotium ab Augufto procuratum* 
& potefiatem faffam in fenatum veniendi y 2\\% q> t ributa,qux fc- 
natoribus folis tribuifolita. ldcircailla temporafa&um, 
quando Herodes Auguftum oftenderat. 

Eodem igitur anno 40. Caius die natali prxtexta pofi- 
ta , virilem Togam fumpfit > quo fafto Calen Jan. fcqq. in 
forumdeducipotuit, Lucitas verotrienniopoft, fc. anno 
44. Eiusrei caufa Suetonius ait Auguftum Confulatumu. 
&\3.in hosannos. (0^1.6^44. petiffe y vt amplifitmo pr&ditm ma- 
giftratu filios in forum deduceret y fuo quemcj^ tyrocwto, i c. C ai u m 
an no 4 1 . Lucium anno 44. I d i ta ta£tum> vt intereffent confi- 
liispublicisvthabet marmar. & Suetonius y vtteneriadhucad 
adcuram Rcip. affiiefierent* 

Cum igitur videret Tiberim y q\izntopcve Auguftus Ne- 
potes priuignos fiios extolleret y breuitempore abexacio Con- 
fiulatu y (. qui in praecedcntem /9. Iulianum incidit.) cum 
effet ab Augufto le&us Tribunitiar poteftatis collega ia 
quinquennium, cum ei decretaefiet Armeniaresnouas 
fpe&ansannoquoCaius & LuciusCofT defignati>anno 
fc.^o. paulo foH quam Caimfiimpfifiet vmlem T ogam, Lucim 
itemmaturm effet viris: Roma abiit cedens adminiftratione 
dignitatibufq> decretis, (. quanquamearum nomenreti- 
nuerit > ) ne fflendor fium orientium luuenum incrementis objla* 
ret y vt vero alii , quia moresvxorislulU y quae iuuenum mater 
crat y ferre non poffet\ & Rhodum fiiedens multos annos ibi 
commoratuseft. 

Statim vthoc fenfitTarthm y rnpefadere manumadkcit Ar- 

M 3 menfoi 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



M 



4P 7> Anno J^atdi Chrifti y 

menu\ quam credibile eft deficientem a Romanis ad 
ipfum, cupide in clientelamfufcepiire. Qua^resadma- 
gnumaliquemmotumprouinciarum Orientis fpedauit 
quo de &: fupra nonnihil & infra cap. /2. pluribus. Neq; 
tamen legitur quenquam fuifle miflum contra Armenos, 
eratenim decretaTiberio Armenia^Tnbunitixpotefta- 
tisifumma: nimirum dignitatis , participi ; qui rerum ma- 
gnarum occafiones ex deliberato neglexit > nec tamen illi 
lurrogari ahus poterat,nifi violata &: lmminuta eius pote- 
ftate qux facrofan&a erat. 

De/tgnatiiam Coff. Caius & Lucmsjeneriadhuccircumprouin- 
cias exercitm^dtmtffu fcilicet vt vfum rerum , &: fauorem ex 
ercituumfibi conciliarent. EtCf///^etiamPaterculo te- 
fte, cum pofteain Orientemmitteretur, antealtasprouin- 
cias ad vtfendum obierat. 

Anno^/. Iuliano, vt di&um > Caius inforumdedu&us 
in Senatum ventitarecepit Anno^. circaPentecoftem 
vel poft,pndidet Romx in fenatu amicorum Augufti. Vi- 
des conlenfum tantum 7 ac fi ex compofito Iofephus & Ro 
mani fcripliflent. Quidam non attendentes ad totum 
corpus rerum geftarum , colligunt ex eo quod Caius pr#- 
fedifTelegiturinfenatu,Confulemfuifle,&pertinereifta 
ad annum 46, annum Confulatus Caii. Atnon opus eft 
ideo &c Confulem eius anni efle , fufficit Augufti filium,& 
defignatum Confulem efle : idq; cum alias tum pra^fer- 
tim , quia Iudaea de cuius fucceflionc difputabatur,non e- 
rat inter Confulares, fed inter Augufti prouincias , primo 
beneficium , poft etiam quafi peculium Augufti, & Tibe- 
rii,poft deie&um Archelaum ; vt Iudxi quoq; fatentur,/te- 
gem non habemtts.nifi Ctfarem : quin igi tur A uguftus hic non 
plus filiotribuerepoflit quam fenatui; quanquam nefe- 
natus quidem habitus publice , legitur enim Amicorum 

tan- 



* 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



* % 
tl *pote(k. 

tauoremci 
tdtjm 

mdcductus 
attcotea 



r^/tf JV. CaiusHerodiadum arbiter. s>f 



ephus&Ro 



4£a»p 
^ mwcit 
Irnonopuseil 

prxlc:- 
ur,nonc- 



3»j 

: atentur ; ^- 
^uftushicnon 




tantummodo Jenatum conuocajje. Keliquo lgitur anni 42. 
&per annum^.iuftumoccurritfpaciumtemporis^quod 
intraCaius, vtdelignatus Cof inannum^tS. prouincias 
Exercitufq-,pop. Romaniobeat. RediitadPatris Augu- 
fti fpe&acula Naumachix^qiux in annum 44. incidunt,an 
num illum.quo AuguflusXl II. Cof. Lucium fliuminforumde- 
duxit. Durantibusipeetaculis aut paulopoft luli&impudi- 
citiain apertum prorupit, quam ob caufameieciaeftinexf- 
lium quamuis eflet mater Caii &c Lucii, vxor Tiberii. Pro- 
baturtcmpuscx Paterculo : quihunc tricefimumannumait 
anteconjulatum FiniciiyintcWigc cxcluCiuc. 

Galuilius fol. 17. Epiftolx diuerfum contendit, fuo 
quidcm commodo ; relegatam ejje luliam anno 45. fed ampho 
ra cepit inftitui , currente rota cur vrceus exit ? Tacitus e- 
nim ait Sempronium Grachumi4. annos exilium tolerafe, occi- 
fumannosp. Iul. vndefequiturillumanno^j. vel 4^.relega- 
tum. At quidhocadlulram ? Jdulterinquis > Iuliafuit Grac- 
chus<>&h&c caujaexilii? Quidhocadremjuliaipfarelegata 
eft anno 44 probatumq; hoc eftdocumcntis neceiranis ; 
Gracchus vetus eratadulterlulix, viuoetiamnumpnori 
eiusmarito M. Agrippa. Si potuitlatere Auguftum vfqs 
adannum 44.potuitetiam latereillumvlterius vfquead 
annum4^. &tumdemum puniri. Falfumigitureftquod 
fcribis Caluifi, Tacitumdiccre> uliam e(fc relegatam anno 4$ . 

Paulo pos^relegatam luliam decurrente lam anno quin to 
&vltimo TribunitiaePat. Tiberii, CatmprofettiMen Romx 
cum exercitihvt Orientls moderator y bellum contra Parthumgere- 
ret. Id ipfis fpe&aculorum diebus agitatum teftatur etiam 
Ouidius de arte amandi , qui eo ipfo tcmpotc,cum belli na- 
uai^imagineCd/arf^ti^vctoculosKomXypcrgitczncrcEcce 
parat c*fr,domitoquoddcfuitorbiPa.tthiam fc. fubigere. Ad- 
eoque coincidunt ifta, vt nedum quidem prodita fuerit 

Iuli^e 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



9<> De Anno Natali Chnfti, 

Iulix impudicitia.Non fcripfiflet enim Ouidius de Amo- 
ribus, fiiamerupiflet ira Augufti. Namis inomnesani- 
maduertit nequitiq» filias fux miniftros; quis credat poetis 
illum aliquid fuifle remiflurum ; quos venfimile eft legifle 
Iuliam , vtpote Ca?faris filiam , delicias vndiq; cauponan- 
tem. Adeoq; & ha*cIuliavideturOuidio caufafuifleexi- 
lii,feucarminaipfifuacriminidatafeu infuper fpectator 
fuerit eorum quxapudillam fierent. Sicenimqueritur 
ipfe, Cur aliquidvtdi, curnoxialuminafeci? 

Ex eodem Ouidio & hoc habemus, Caium tunc adhuc 
puerum fuifle, adhuc Principem iuuentutts falutatum; non- 
dum gioriari potuifle vlla re fortiter gefta; Nihil enim ho- 
rum inuenit Ouidius,cum omnia coquireret ; folafpe gc- 
neris nititur. Confentit hifce quod additt-ts tllifuit reclor !u- 
uentutis M. Lo/Iitts, quicomes illtfuitin Syriamvfg r Nondum 
igiturCof tuncfuerat: nontacuifletenimhoe Ouidius, 
non puerum appellaflet. Cttmtibifmtfratres, canit Ouidi- 
\is,fratresvlcifiereUfis, intelligens forte Tibenum & Dru- 
fum,Auguftipriuignos,quorumTiberius &vitricus erat 
Caii. Armenia cnimaTiberio domita, quo tempore ad 
Parthos defecit Tiberii prouinciaerat. Hervvardus in- 
telligit vtcrinos Caii , Lucium & Agrippam pueros. At 
cur eos potiflimum vlcifceretur, caufa nulla apparet. 

Cum igitur exitu anni 44. Tiberius poteftatem Tribu- 
nitiam qumquennalcmdcpofuiflet,C4/Vtfviciflimd > * Luci- 
m corroboratifectindum locum ab ^yiugujlo facile tutarentur: Tibe~ 
rittsxmnhtionis materiamfeinter & Caium fublatam fi- 
mulan s,potefiatem redeundi Romam ab Auguflo petiuit : quodcum 
nonimpetrajjet , diufolluitamin Rhodo vitamegit: maximeac- 
cedcntc Caii orrenfione de qua iam ftatim aliquid fe- 
quetur. 

Pe profe&ionis Caiitemporereseft clariflimaapud 

Pater- 



/ 




Cl pCcllto; 



Jtuncadk; • 

ttB;l» 

ihil cnimho- 
'fantbrth 

Ouidms, 
cinitOuii:- . 
:.umScDr:- 

YitllCUSCffi 

temporciJ 
rvvardusin- 
pueros. At 
apparet. 
" •emTnk- 

■tnwtk 
un fubiatamii- 



tid 



'ifiifcn^P' 



X". Caita fferod. arbiter, ^ 

Paterculam, incidifle eam in pofteriorem partem anni 
Iul. 44. C<w#*enim Romaf>rofeftu4,cuminAjiamveniJJet,7ibe- 
rius Rhodo tranjiuitin Cbium{.\z Dion.) dr Samum (. vt Sucro- 
nius. ) eiusj'alutandicauja:atcj s ei Cait/s vt fuperion rnquit Pater- 
culus , omnem honoremexhtbuit. A tnulla re Trberius Caro 
fuperior fuit,nifr Tnbunitix potcftatis confortio cum Au 
gufto : hac fepofitadignitate Caius & Re&or Orrentis, & 
DuxinParthos&Cofidefignatuscrat; vtprruaram pr\c- 
rogatiuamtaceam, quodCarus Auguftiex nepote hiias 
afcitus erat , Tiberrus priuignus. Poft finem vcro armi 
44. Tiberio exiuerat poteftas Tribunitra. Ergo antc fi- 
nem anni ^4. Caius in Afia fuit. 

Caluifius fol. 2%. Epiftolse vtCaiumanno 45. Rcma: 
habere poflrt, difcemim eius ab vrbeaccomodat fini anni 
* 5. hoc vfus argumento, quod Suetonius vitam Tiberii 
iam priuati quam egit Rhodiperbiennium, defcrrbens, 
vtitur verbrs hifce , Et accejferunt maioris follicitudtnis caufk. 
2iamfypriuignumCaiumoricntiprjtpofitum,cumvifcndicaufatra- 
kcijjet Samum^aUenioremJibiJenfit^ &reliqua. 

HincvcroCaluifrusnonprobat, neceflario, Caium 
profecmm, Tiberioiam priuatamvitam agente: contra 
manifeftamliteramPaterculi,quirebushisinterfuit.Sed 
hocfolum habemusexverbis Suetonii, inter caufas , cur 
Tiberius depofitaiam Tribunitia poteftatetatoperefibi 
metueret,fe<}; ipfum in tantam folitudinem redigerer, et- 
iam hoc fuifle,quodeo tepore,quo ad Caium veniflet,ali- 
eniorem illum (enferit ex criminationib. M. Lollii Refto- 
ris & Comitis fui,fa&um. Quando Trberius hoc fenferit, 
priuatusanTnbunitiamgerens poteftatem, nihil ad te- 
xtum Suetonii pertinet : iufficit vt ha-ccura Trberium 
iam priuatum anxerrt. Nec negauerim bis Trberium cum 
Caio fuifle, fcmel Tribunitizpoteftatisconfortemcum 

N obui- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 






9$ Anno Natali Chrtfli, 

obuiamilli aduentanti proeeutfletinChram v%vbi&ci 
Itiic iilum eiufq; comites,vc Dion referz, & vicillim a Caio 
culcuseftob rfignitatem quam gerebat ampliffimam, vt 
Patercnlus recenfet : iterum vero cum Caius e Chio tran- 
bt in Samum, pergens in Syriam, ibiquemoras aliquas 
;. vcpriusetiam Auguftus. J nccccret, incerimdumTibe- 
.lusiampriuacuseilecfaccLis. NamalicerfalucacMagiftra- 
:umgeiens,alicerpriuacus. Ecccedibileefc Tibenumfol- 
iicicu m corcuna Caii priuigni, prima vice non Iongas mo- 
ras iiexuifle apud Caium, ne oftcntacione Tnbunicia: po- 

celtacisillumofFendereCjeoqueftacimvceampoceitacem 
depofuic,^dCaiumreuccfum, vcquancum, priusrefpe- 
ccus dignicacis officiisdempfiflec,idiampriuarusipfedi- 
hgcncia&obfcquiopenfaret.Tuncigicurluculencioroc- 
Caiio fuit Caio,prodendi ofrenfionem in priuacum,quam 
prius in fupcriorem. Tunc & verum magis apparecquod 
fcr 1 bi c S u c co n i u s Tiberium in tllo abieclo viu genere bienntofe- 
repermanfljfe. Scd haee vc vc habeanc lllud vnum nobis fuffi- 
ciac, quod nihil ex Sueconio necctlano fequicur,quo Pa- 
tercuh affirmatum euercacur. Nec opus efl vc Lipfius 
Dionem & Pacerculum incer fe commiccac, nam vc vides, 
faciliocivia cranfigitur. 

Adhuc igicur vincimus tefrimoniis Romanorumfcn- 
pcorum,Caium anno 44. fuifTe in infuhs mans lonii Vi- 
deacigicur Caluifius, quomodo illum reducac fcquenti 
anno Romam, vtprariideatcognicioni Herodianx.nam 
pechiftoriamhocilhnonlicebic. Nos incenm peraemus 
111 hiftona Romana. Ttberitmghur, vcafecnminrc.oni- 
bus Lolln fenfitahenatum Caium , qucflmfitit fuperearem- 
cer ccccros ctum apudSulptctum ^rtruum, amtcum f<um,atd 
reKtaferutumdetHlit. Romx enim Mt.athamCH. Lolltotm- 
ptttauu. Taci.hifiocl. 2. 

Caius: 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



tMagiftrj. 



a pote(btec 
jpnusrelpc. 

hnoroc- 
vjuam 

jjAwifc 

:,quoPa- 



lvtvidft 

norumfo 
slomi R 
icqucnc 
EUf;B2S 
i pcrgcmui 



fd^jtf X. CaJtisHerodiadnmarbiter. 99 

Cattispofiquam vcnit in Afiam (.puta in Chium & Samum) 
legatosmifit adRegem Parthorum> tubens eum Armeniadcfijere\ 
cui Parthm fuperbe rejpondit. Cams igitur ex lonia tranfiutt tn Sy- 
rtam , inde trans tuphratcm proiedurus ad inferendum 
Partho bcllum. Tunc Iud&am pr&terucciut apud Icrofolymx 
non /upp!':au t\ quodcmw cilct rcnunciatum Augufto, lauda- 
tumineofuitquodAugufnts extcras c^remonias , vt fuerunt iu- 
daicx^contemneret.Hxc Suetonius. 

Vt vero Parthorum rex de aduentu Caii in Syriam rcfciuit , mi - 
tiorfacim Aquas conditionesadmifit > resadcoiloquwmredaciatn- 
ter Caium & Parthorum Regem,in quadam EuphrattsinfuMquo m 
colloquio Parthws Armcniaa ffit ,iuxtaqueM. LcHupcrfidaconjiita 
detetta. 

Parthicis rebus compofitis , & hoc Armenis adempto 
pi\xfidio, Caius anno fequenti 46. in quem Cof erat defi- 
gnatus antequinquennium, Armeniamingreffus remfirennc 
gejfit. Interea temporis AugufiusdeM. Lollit verfittils edoclm, 
ewloco Caio Rettoremmtfit Sulptcium Quirwtum Armcntam te- 
w#//,vtTacitusrefert, nullaSyri^mentionefa&a. Itaq, 
Caiusetiam CoL rectoremiuuentutishabuit; quodante 
annos 8. non refte fuit a me negatum : Nec magis miru m, 
Confuli redorem addi,quam Duci contra Parthos &Mo - 
deratoriOrientis, quippehas dignitatesgerens pueret- 
iam num appellatur ab Ouidio,virilem tamen togam lam 
habens. 

Et quia funt,qui Caium anno 4 6 . eo quod Conful eflet, 
Romx neceflano fuifle&fic pr t xfedifledicant cogmtio- 
ni Herodian#,addcndum& hoc eftadillos conuincen- 
dos ; Caium hoc Confulatu fun&um abfentem certiiiimc: 
id & antiquis temponbus Romxlicitum^faairatumque 
identidem, &iam Auguftitempore vulgatiflimum erat: 
cumnoniamampliuseavis eflethuius magiftratus, quae 

N 1 olims 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 





I * 

v 



I 




DeJnno N.itah Chrifi, 



r . ' 




I 



tiu.s voc.ibu!'imerat,c]iiampoteltacis,idIargiens confuhV 
vtannas abeo denommetur, cum interim Poteftai Tri- 
L; nitiaomnes Reip. parces complecteretur. 

Abfenrem vero Roma Caium anno'**. quamuis co£. 
effet, prztes <e*rera probat & Bpijlola Augufti fixageftm* 
qttxrtonataUfcriptaad Caium hoc inmo , Auemt Cai>vbicunque 
hodtefuens. At natalis 64 Augufti in annum 46. Iul. incidit r 
Nam vt fupra dictumeo anno quocof factus eft , anno 
poftcxdem Cxlans patris, Iulianoj. currenteimpleuit 
20 annos, adde vtrinq^j. folidos,Ergo currente^tf.lulia- 
no Augu ftus impleuic 6\. annos, egitque Natalem £4. ab- 
fente Caiofuo,in Armeniavel Aiia» 

Cumtgiturcrefcerent Ttberio pertcula ex offenftone CaiiinAfta, 
prafentts , ab caufksfupra expltcatas : perfiitit tlle tn petendo redttu. 
Auguftm vero remomnem Caio ptrmtfit. Accidttautem vt eo tem- 
poreCawsoffenfioreffet M.Lollto, cuius fuggeftionibus prius. 
Tibenum odiiTe ceperat; &pro M.LollioSul. Quinnu 
um Rectorem habcret : quare faetum tandem , vt Catusin. 
redttum Tiberticonfentiret,Scnbit hxc Sueronius de M.Lol- 
lio vtfuperftite, Paterculus vcromortem M. Lollti collocat tn- 
lrapaucssdtespolt colloquiumcum Parthis: dilTenfus exiguus & 
qui nihil ad noftram materiam. Catusrein Armenu profbere 
gel^mox.incolbqmo y cuifetemerecredUerat,grauitervd^ 
cx eocorpus mtnns habile habere ceptt, makittntlloextremoorbU 

^gtdoconfenejcerequamRomamredire^Tiberimfuperfttttbmpri. 
utgnts Cato&Lucio Romameft reuerfa, cum feptemannos Rhodi 
futJJet , ottauo quamerat RomadtgreJJtu , Vtniaocof mno icrjtiir. 
47. lnDioneomiinoneaduerbii WontrariumlegTmus 
perperam, ac . u Tiberius iam mortuispduignis rediilec 
At mcndum fcriptorium velhinc agnoucris, quod cau- 
Jamaaait Uion, noncurmortuis,fedcurfupcrftitibusiL 

lis.ro 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



nuiscot 

lul. incidic, 
anno 
"c implcuic 

CdtitnAfu 
tfMfl* 

,VtC,M 

cxiguusi 

PUMWjfrl 




Caput X. CamsHerodtadum arbtter. ioi 

Iis rcucrfus fit ; gnarum enim dtuinatorU artis omn'tapYduidiJfe> 
qu& illis cffent euentura. 

Fine anni 47. /,//<:/># Maffilixiensin Hi/^anias>Caittsmcuntc 
anno 49 .in Lyciadecefferunt . Ita tcnemus Suetonium qui in 
Txbcno vtrmT\q>intratriennium> putaaanos ciuiles 47. 48. 
49. &in Augufto, 18. wf^w^Wj&P^erculu^mqui^ 

annumfereprius Luciumquam Caium ^r/z^tradunt. Nam 
menfes o&odecim & annus lunt circiter,&difpertiti funt 
in ciuiles annos tres : Caiws emm dtureluttatus >inuitu<fcreuer- 
tensin Italtam, ex Syrta Ltbumica vettm in Lyciam tbi decejfit,re- 
portatufq, in Syriam eft>vbi eius conditoriumrecentiores 
inuenerunt. 

Cum ergo fortuna deftituiffet Auguftumademptis nepotibus^ Au- 
guftits Tiberium prttagnum adoptauit menje Iunio,co(J. \PLlw Cato 
& Sentio ,27 . annts anteconfuktumVinicii incluflue , ergo eo- 
demanno^^. luliano. 

Tunc etiam qutnquennio exaffo a relegatione Iuddpopulns ex 
torfit Aitgufto vt ex infulain continentem tllamvenire permitte- 
rar,locumTacitus mdicat/i' loegium. Nec tamenrediitin 
gratiam,fed exado ibi alio decennio, poft mortcm Augu- 
fti extorris &rumnts & fame confeciaperitt. 

Harcfencshiflonx Roman^, exquaapparet* Caium 
adhucanno^. Romaabiiffe, perannos 4^.4^. &vfq;ad 
mortem in IuL 49. abfentem fuifle. Quo obtento ftabiii- 
ta funt quatuor fupenora argumcnta dufta ex Iolepho, 
quod Herodes certo ante 44. luiianum fit mortuus, & 
diflfoluta funtquae Caluifius contra excepit. Supereft vt 
videamusquidtertioexillis oppofuerit Caluifius tol. 30. 
Epiftoltffu.r. Argumentum eneruat eo ^quoddenominauo 
<vrbis lultadts a Julia C&faris filia> referatur a lojepho longepojle- 
ruittfuameffetrelegata lulia. Ego vero fic inflruxi argumen- 
ium vt duo fimul probem > primum , quod Bethfaida non. 

N y potue- 



1 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




\i 



102 ^De Anno V^atali Chrifti, 

potuerit a Iulia denominari poft annum 44. quo hdiam 
Augufim vcmtcam & carcinoma fuum appellare ccpit, alte- 
rum, quod a Iofepho relata nntiftaloco nonfuofi ordi- 
nemrefpicias temporis. Nam vt fupradictum^hac in par- 
te Hiftorix Iofephus certo non obf eruauit ordinem tem- 
poris,(ca ordinem locorum ; primum enim cxplicat,quid 
poft mortcm Herodis , & polc fuccellionem filiorum eius 
acciderit in potiflima regni paTte, fc. in Iuda:a,quo modo 
Ethnarcha Archclao in exilmm eiefto proumcia Syrucentributa & 
ab Augufio pr^fidibm commijja fuertt vfque ad ctis obitum. De- 
indereuertituradidcm principium temporis,narraturus, 
quidinreliquisduabus Tetrarchiis eodem temporis fpa- 
ciofub Augufto& Tiberio fucritgeftum. Acetfincgari 
non poteft , vrbes illas non vno anno abfolutas,fed conti- 
nuatam ftru&uram vfq; poft mortem Augufti; quippe & 
Herodesinardificationc Cxfaxcx duodecim annoscon- 
fumplit: tamennomina ipfisftatiminprima fundatione 
polita fumma ratio fuadet. Nempe fauorem aucupati 
funt Auguftimaximis impenfis,&oftentationeearum an 
ticipata. Quis mihi perfuadebit,illos confilium denomi- 
nandi vrbes a familia Cefaris/upprcflifle vfq; ad tcpus ab- 
lolutarum vrbiumquandocrantdedicandx.^Tantas im- 
penfas, tantum opene diftulifle in incertum euentum? 
Interimnullamagna redemonftrafle fuamin Auguftum 
gratitudinem ? Deniq, poft mortem Augufti, luhaaTi- 
beriocrudeliterdeferta&profligata,tumdemumciusno 
mcnrcnouareaufosindcdicatione Bethfaidas ? Pcrtinet 
igiturhoclenociniumgrati^ Auguftiadid tempus,quan- 
do Iulia floruit, ante fc. exilium dc annum 'ulianum 44. 
anteaigitur mftitutx fuerunt, nccaliter,nifi poteftateab 
Auguito ipfoimpetrata velinchoari vel denominari po- 
tuerunt, vtcunq? fetempus ardificationiimpenfum vltra 

vei 



unpt 
bcnii 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 





/ 



^orumeius 
^quomodo 

urratunt, 
nporisip. 
tcriincgan 

'uippei 
noscou- 
jidauonc 
aucupan 
,ecar« 
dcnoim- 
irepusab 
fantasiffi- 
i eucnmm: 
Augutoic 
JuliaaTi- 
umeiusoo 
l\ Pernnfl 
npus,quffl- 

Dorcftarcab 
D /oii3 vJrra 



Caput X. Caiushlcrodiadumarbiter. 103 

vel Archelai exihum , vel Augufti morrem exrenderit. 
Quod fi perrexerir Caluifius pertinacitcr,primam,dcno- 
minationem Iuliadis inucnire ex ferie hiftoriar Iofephf; 
dicat igitur omnino , quando crcdamus id accidifle , poft 
Archelai exilium ante exceilum Auguftifan poft hunc 
etiam , imperante lam Tibcno : vtroqj cnim tempore Io- 
fcphus hanc denominationem commemorat ? Videfne 
Caluift vt res qiur durar aliquot annos, nullo errore vel in 
principio vel medio vel fine durationis commemorari 
poflit ? 

Concludamus igitur veltandemhunc locum &: pro 
conceflo habeamus , fiquidem verum dixerit Iofephus 
Caiumprarfedifie RomxcognitioniHerodiana^&Beth- 
faidam dcnominarani fuifle luliadaa Cxfaris filia, omni- 
nonecefte eife vtmortuus fitHerodesantexftatemanni 
4^.adeoq-, &ante4j. fcilicet anno 4z.Iuliano. Nam& 
Caius ante quam pararet expeditione m Parthos , Roma 
abfuitviiens prouincias, &Plulippusfi velipk>anno44. 
impetrauit ab Augufto poteftatemcondendinouam vr- 
beminhonorem lulia; nliae, necefle eft, vr prius pcran- 
num^. fuam Tctrarchiam tenucrit, luftrauerit, fitum 
Iocorum facultatefq-, incolarum & rcditus fuos confide- 
rauerit:quamad vrbem condendamanimumapplicaret. 

Ego quidem nihil iuperclfe video Caluiiio quod dicat, 
quam vt Iofephum, confadentia vfus,denuofalfitatisac- 
cufet, iaclantiam ipli vanitatemq*, imputet, qui vt res Iu- 
daicasmagnifaceret,hxcomniafitcommentus. Ather- 
clemendacium illuftriilimumdixerit, &atotavrbe, ne- 
dum ab aduerfario eius Appionc exprobrandum : fiCa- 
iushxreditatemHerodisnon creuerir, fi tuncRomaab- 
fensfuerit. QuaMincmoalius,cerrepofteri Herodispaf- 
fim regnantes , multasque ex Romanis familia? clariffimo:, 

qiu- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




104 Anno Natah Chriftt y 

quibusamicitiacum Herodiadis mtercedebat,poterant 
rpfutar.e. 

C A P V T XL 
Inquifitio natiuitatts ChrtfttpercenfumAugufti& 
Jguodcenfumil/um , mquem Chrfitu tnfansre* 
lattis efiySaturnwu* Syrit pr<efes peregerttjonge 
ante ccnfum ^uirtnu quodque td non neget 
Lucas Euangelfta. 

A&enusdeprimo Chara&ere anninatalitiiChrifti, 
► qui erat RegnumHerodis : ex quo plura non didicimus, 
quam quod Chriftus fit natus fal tem ante Pafcha anni 42. 
Quod fi prxterea nihil addidiflent Euangeliftx* fubfi- 
ilendumnobishicefTet, nec poflemus propiusad lpfifli- 
mum annum venire Sequitur igitur fecundus chara&er, 
Editlum Augu(lt y vt deferiberetur orbis vniuerfus : cuius edtcii cau- 
fa e tiam Iofephus cum Maria virgine profecius eH de Nafereth Galt- 
U& in Bethleem ciuitatem Damdis y vt defcriberetur y feu quod 
verfioantiquahabetjVt^yf/mtftfr. Vbinotandum primo 
omniumnon femperidem efle,defcnbi^;^*<$*<££ quod 
Tifxei&z; quodcft cenfus nomineloluerecertam pecunise 
fummam aut certum nummum cenfualem. Nam&hxc 
eftaliquaDefcriptio, vthabetantiquaverfio,fiuccenfus 
vel recenfio,vt habet Tertullianus ; quando capitarecen- 
fentur eorumq-, fumma refertur in commentarios. Seruit 
quidem inuentum hoc politicum de(criptionis,feruit in- 
quamexa&ionibus &fe6tionibus (.aquorum altero vox 
Teutonica @C^a^ung.J quam optime,at non femper cen- 
fus agirur cxa&ionis caufa. Nam &: ad mores vtilis cft cen- 
fus,& ad difpertienda populi commoda ; inter fingulos &C 
rnaximc onjni um ad defenfionem Rei p. Non dicit igitur 

Lucas 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




N RK 



litiiChr::: 
ondiicim:« 
Ufioil 
'Jiihluci 
:saaip(i£ 
icw&tr, 

r;fa<pi 
or^duiB pnm; 

ccrum pccum; 

JocapiBKCC 

cncanos. 

>r 0 nis,fcniiciB- 
: rum alccrovoi 



XI. Cenfuu Kiy 

Lucas Auguftum exegifle partem aliquotam,puta vicel i - 
mamfacultatum,vtfaftumRomaeanno j/. &58. Iuliano: 
nec vcrifimilecft, Auguftum idtemporis Herodi tnbu- 
tum hoc impofuiilc , aut a fubditis cius aliquid cenfus no~ 
mine exegifie,vt a prouincialibus. Nam quid difrerret re- 
gnum a prouincia,(i cadem vtnufq* efTent oncra. Hxc lgt- 
tur defcriptio qua^rcda nobis eft in Iofepho inq; hiftoncis 
Romanis,vt eius anno inuento natiuitas etiam Chnfti an- 
guftiorib. rerminis circumfcribatur quaha&enus. Quod. 
hiftoncosRomanos attinet,longum efTet originem &c cir- 
cumftantias Cenfuum a&orum omnes explicare; fufficiat 
nobisCafriodoric6pendiofamentio,Cr^/W,inquit, Roma- 
norumcmium primus Seruim inuenvt^mox Auguftus per orbem am- 
fliauit. Multi .n..cenfus a&i nunc fenatus nunc ciuium Ro- 
manoruintravrbem,nuncomniu etiam extravrbem,nuc 
cenfus Itaiiae,nunc ^puinciaru iingularum. Primus Roma 
norum Cn.Vomp.captulerofelymuIudx£tributumpofu^ 
morte Heroclis annis 60. Poftca fub ciuilib. Romanorum 
b z\\isgrauiffimi$txattionibA Cajfto cocujfa t& Iud&a> Quo d ver c 
Auguftu attinet isccnfumpopuli>vt Suetonius habet,/*rfg/^ 
frimum & vltimucumcoIlega^mediumfelm.Vnmus quidem il- 
ii a&us anmiS.cum collega M.Agrippa^ui fequenti 1.9 . lul.per Gal- 
lia* fuit continuatus : vltimus an.jf. cu Tiberio Tribunitu Pote/la- 
tisll. collega, quamuis vt ex Suetonio in Tiberio patet,^- 
tusin sp.Iuhanum,Mtd:ius Iuliano 3^ vt ex Marmorc Amyra- 
nofuperftitc colligitur- Quodfidchorumcenfuum vno 
intelligendus eflet Euangelifta Lueas, de medio qui in Iu- 
lianum 38. competit,accipi debcret : fic vt inceptus anno 
38. autRomaeperaftus, fequentibus annisinprouincias 
tranfiucrit , anno in Syriam, anno 40. in focium ludxx 
regnum. Etfi enim Iud#a inter prouincias populi Ronia- 
m tunc non fuif > at Her odis patcr Antifater cimtate Romans 

O donfa 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



J o 6 De Anno V^atah Chrifii, 

donatus quondam erac , quod ius ad filium Herodcmlu- 
dxx regem cranftulic, & Herodes cliens erat Augufti, fo- 
cmiquepopuli Romani; vtverifimile ficoccafionem de- 
fcriptiofti ludaex prsebicam acenfuRomanorumciuium 
anno?8. Iuliano peracto. Namdiuerfas fuifle caufas vtri- 
ufq; cenfus inconfeifo eft.Romxenimcenfumegir Augu 
ftus ex moreantiquo : generales vero (.omniumqu&pojjide- 
rct,& fic ettamprouinciarum qtuts anno 19. Iul.profe rettnuitquas 
inter ejr Syriaejr Thtsmciafucre.) defcriptiones faciendi confilium 
tmno lul.jt. reference Dione, cepitcrcbus prasfenribus; id 
enim raituiu ait ab Augufto perinde vtfelentprtuati-,ejrpro- 
pri.tqnidcmmanucxira.tum fuiife hbellum tradit Tacitus: 
indicac& argumentum , Opespublicas ,quantumciuiumSocio~ 
ruma, (. quosinter & Herodisregniincola?.)//^m/^w/ 
clafis, Regna (. quarinrer& Iudxa.) TrouincuTrtbutaautve- 
ttigalu & necejjitates ac largttiones. Sueconius fimilicer me- 
m 1 n 1 1 Breu/arit totius imperti,quantum militum fub ftgnis vbify t f- 
y?/.Detaliicaq; defcriptione, qua capica cenietenturre- 
gnifocii rc&iusaccipi puco verbaEuangelifta?, quamde 
cenfu Romano folenni. Etficnim illav defcripcionesin- 
ftitucxvcdictum abanno^. cenms veroRomanorumci- 
uium anno * 8. iecucus,eoq-, naciuicaci Chrifti propior eft : 
ac neque abfurdum eft quadriennium infumpcum ab Au- 
guftoincongeftionecommencariifui, quippe quem fua 
manu perfcripfic incer cococcupaciones principales.prx- 
fercim ii etiam fociaregna, equib. ludxafuicinfertafunc. 

De reipfa , vt vides conftat ex hiftonis Romanis , liue 
ccnfuin Romanorum ciuium annilul. 38. refpiciamus,fi- 
ue defcriptiones Augufti ab annojtf. furgentes : & con- 
fentientcs habec Euangehfta fcnptotes Romanos : de 
temporc prarcifo nihil dnm niii quodpoft j6. vel etiam 
poftvS. lulianumdeicnptio Euangelifta: quxrenda.Con- 

iectu- 




nnbus ; id 

iTacitiis: 
ifc» 

tiitttVt- 

militcrmc- 



muiie- 
iilb,quamdc 
r:jr;p::oncs:n- 
^manorumc:- 
fti propiorcft: 
jipcumabAii- 
ppe quem lua 

IflflpJ«f u ' 

;[1 nlerraIoQt' 



XI. CenfeisSaturninu roj 

ie&uram tamen fuppeditant tuib^Pa;th;casf<ictamde- 
fcriptionem anno 40. nam anno 19. Armenia rcs notta* fj?e- 
ctans T tberio tunc Conjult decreta firity qi.am cum I ibentfoncglige- 
ret et fequenti^o. Varthut , audito.Ttbcrium Rhodun: (t cejfijjc , ma - 
numadtecits quam ob rem grauc & atrpx bcilum roti Syriie 
metuendumfuitaPartho, prouidcndumq-, Augufto vt &: 
focii in fide manerent, & Parthoiufto ciim exercittioc- 
curripoflet: quam adcuram apprime neceflaria fuitde- 
fcriptioluda^, quippe cuiusgentis magna parsdegerct 
in Chalda^afub Parthi impeno: ne igiturludxa ad Par- 
thosdefeifceret: vtfa&umante^j. annos, lulianoj.cum 
ia&uratotius Syrix. Ethxcconieduraetfiperfc fplanon 
admodum firma eft > confirmabitur tamen iam in fequen- 
tibus ex Iudaica hiftoria & Tertulliano. 

NamobferuauitBaroniusCardinalisin hiftoriaEccle- 
fiafticse apparatu, locum ex TertullianocontraMarcio- 
nemlib. 4. C.9. & 54* addefcriptionemhancinquircn- 
dam apprime idoneum. VerbaTertulliani; loco pofte- 
riori : Tam difttntfafuit aprimordio Iud&agens per trtbus & popu- 
los & famtltas & domos>vt nemo facile degenere ignoraripotuijjcty 
<vel de reccntibtn Augujlianis cenftbm , adhuc tunc (. fubaudio 
tempore eo quo Chnftus miraculis claruit.) fortaffspcnden 
ttbwy ldeft, locispublicisexpofitis. Putat nonalienuma 
vero,cenfuales tabulas triginta iam annorum artatem ha- 
bentes adhucfub Tiberioin ArchiuisextitiflePrxfidum 
& facerdotum. Loco vero priori funt ifta Tertulliani vcr- 
ba. Sed&cenfmconflat aciosjub Augujlo nunc (. tunc.j/nlvd*- 
amperSenttum Saturninum , apud quos (. cenfusj gcnas au<$ 
(. Chrifti J inqutrerepotutjjent. 

Clariflime ait cenfus 111 Iud#a ados perSentiumSatur- 
ninum,vti9Syria:prxfidem,quib.cenfibus figenusChri- 
ftiprodebatur, Chriftusergocumparentibus abhocSa- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



1 o8 <2> Anno Natafi Cfmfli, 

turninoindcfcripcionis tabulas relatifunt. Quod fi cfuar- 
rere libet in lofephohiftorico ludaico, quando Sentius 
Saturnmus Syrwc przfidem egerir(. tacentenimhoc Ro- 
mani.)inueniemus,vtin fuperioribusdi&um;<w#<? ulian* 
3 A *p ando TitiM erat Syria prafes , adquem Herodes profeflus An- 
tiochiam , illi reconciUauit Archelaum focerum , mtjfumfuijfe in Sy- 
nam Sentium Saturninum,apudquem Herodes Syllmm Arabem ac- 
cufimt , drpofrea &fiate cm annt profeclus est Romam : tcmpo v e qu9 
kdicrum Olympicum celebratumcui Herodesinterfuit. Ecce Sa- 
curninumeodemannomiffum-inSyriarmquo Roma:cert 
fum Auguftus egit. Si quxras amplius quamdiu manfe- 
rit Satufmnus tn Syria, muenies ex eodem Iofepho annos 
folidos^. Nam anno 40. tnterfmt Saturntnttsdamnationifi- 
horum Hcrudis Bcryti: Anno 4/. exeunte prouincia decejfitfnc- 
cedente Qnjnttlio Varo. Caluifius fol. ^o. Epiftolsefuatmo- 
necleCtorcm, mchocnonprobarefed faltemex hypothefimeaaf 
firmare, & verum monet : non enim hic aliud ago, quam vc 
Naciuicacem Chrifti incra anguftius ccmporis fpacium 
concludam,quamanceaerarRegnumHerodis. Ac ince- 
rim hocfciacleccor Hypochefin meam de excefTu Hero- 
dis anno 42. in fnpenoribus flceffe comprobatam, vt a 
Caluifio refutari nequaquam poffic. Caluifius vet o vel fe- 
pcennium cogicur Sencio largiri cum mihi eciam quadri- 
ennium longum videacur: nifiquoddefcriprionisnego- 
cium videtur longius tempus poftulaife, cum alias (. ^n-nx, 
in Actis & Appiano,hoceft. ) bicnmum fcre Syrix prxfi- 
dibus pra:ftitutumeflet, HactenusigiturteftimonioTer- 
tulliani fubnixi, retinemus Natiuitacem Cknfti in hoc 
quadriennio,fc :in/8, 39. 40. 41. luliano,vcl arclius injp. 
40. Nam nec primo ftatim anno/8. Saturninus dcfcripti- 
©nes \\idxx focii rcgni fecit , cu prior eius cura effet Syria 
prouincia :. nec ipfo in exitu Cux adminiftrationis, exeun- 

te fc* 



ntto. 
sok fctitt 

fecnl*He& 
p:obium,v:i 

i quadn^ 
nonioTcr- 



Caput XI. CcrifusfeHdefcrifttio. 109 

tefc. anno4i 4 defcriptionibusoperamdedit>cumomnia 
pararec ad reditum; vcica Chriftus f, quippenacusexicu 
anni.j non finience 41, nafdpotuerit,fedpotiusfinience 
40. atq; itavtvcterunialiquitradunt, bienniumfere tranfe- 
gerit in fiLgypto y fcilicet annum^/. & magnamparteman- 
ni^i. 

Quod fi pergamus inquirendo an circa hos annos 3£.&: 
^.lofephus memineritalicuius defcriptionis: ipfumqui- 
dem vocabulum nufpiam comparebit , ac incerim rei ipfi- 
us non obfcura documenta circa finem anni lul. 40. 

Occifls entm Herodis ex Mariamne Afmon&a filiis^dlexandro 
& Ariflobulo , quod fa&um vltimo quadrante Iuliani^o. 
Antipater filius Hcrodis cum Pherora Patruo conjpirare cepit in ne- 
cem Herodis.confliis foemtnis quibufdam regiis^ quibm addtcli erant 
dr Pharifziy gens contumax. Nam cum omnis ludaica natio iure- 
iurando fidem fuam C&fan & RegU neg^iis obflrinxifftt^foLi Pha- 
riftinon iurarunt r cum eflfent numero Jex millia. 

Herodesmulctam illts irrogauit pecuniariam y quamproiis exfoU 
uitvxorPheror*. 

Audi fne , vt vniuerfa Iudaa fuerit, circa hxc tempora vel 
paulo ance , omainoad 40. iureiurando adaciainnomen Cxfa- 
rts&regis > 

Audifne ob/eruatum numerum eorum qui non iurarunc ? 
Pocuicne hoc fien fine defcripcione capicum cotius gen- 
tis ? Nonne Orofii verba fuper hac re velut ex lofepha 
defumptafunt: 

Cum in vnum Cdfaris nomen vniuerfa magnarum gentium 
creatura mrauit. Simul autem &: circumftannas perpen- 
de , caufafque verifimiles exacti iuramenti Parthus 
hoftis j rapiens Armeniam , ludxa contermina Par- 
thix ; gentes cognatae , Herodes paulo antea fufpe&us 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




I • ■ 



1 1 o De Anno Natali Chrifti, 

Cxfari , & reus turbatx pacis, exercitu in Arabiam du&o, 
& reconciliatio Augufti proculdubio cum conditione de 
fcriptionis & iuramenti fidelitatis*, quo Auguftus extra 
metum efletdefe&ionis Iudxorum ad Parthos. Itaquefi 
hxclofephi verba,re&e comparatafuntcunt veibis Lu- 
cx^etfi me non fallit conie&ura de caufa exa&i iuramenti: 
iam non tantum hypotheticum, fed plane neceflarium 
argumentumhabemusdefcnptionis Iuuxxanno^o,per- 
a61:x,&: Chnfti eo finiente nati : quando & Saturninus Sy- 
nx prxics hiit &c Auguftus Romx ante biennium cenfum 
egerat, qui fequentibus annis etiamper prouinciasfole- 
bat agi. 

Verum hic folet obiici, defcriptionemillam tempore 
Chrifti nati faftam efte Luca tefte, non fub Saturnino fed 
fub Suirinio Syrict prjfide. Sic enim fonant verba Grxca 

verba fic vertit interpres, Htcdeferiptioprima fafta esta prjft- 
deSyrUCyrino. 

Itaq-, per hxc fedecim fxcula varieres eft difputata; 
cumaln nonattentoIofepho,nonTertulliano,inhxcEu- 
angeliftx verba vnicerefpicerent : aliicircumfpediores, 
quxrercnt, curhxcdefcnptiodicereturPrima,cumnon 
elfet prima neq; Romanorum ciuium neq-, prouinciarum 
neq-,Iudxx, vtfupra dittum. Prxtereaquxfitum quifa- 
dum vt lofephus nullam Quirinii mentioncm fub hxc 
tempora fecerit cum tamen ahquotannis poft, anno fc. 
5/. omnino Quiriniumin Iudxahabeat,cenfusagentem 
&: Syrix prxfidentem,quo anno Chnftus ommum Chro- 
nologorum confeniu iam aliquot annorum xtatem ha- 
bebat. 

MeminitCor.Tacitushuius SulpiciiQ^uirinii^funuse- 
iuscommcmoransannolul. 66. Hiccumefletluculenta 

occa- 



11 * ■ 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



«tttltt 

cum vcthis Lu. 

^ Saturninus Sv. 
liumccnt 

Kali)l(, 

□rcmpor: 
mmoid 
rito Graa 



tdifpntac 

nlpcdiorei 
na,cum nc: 
maciff 



neml 



ust 



DfusagcDtcn 



XI. Cenfos J^mrinii. nl 

occafio pcrcenfendi omnes eius honores, c\±mcimconfuU- 
tu, qui in annum Iul. 34. incidit, mox debellatos Homonaden- 
fes (.rem etiam Straboni memoratam.) tumrettorem Caio 
C&fari datum, Armeniam obtincnti dr T ibertum Rhodi agentem ab 
illocultum recenfeat ; tacet tamen Syri^e prasfidem hucufq, 
fc. vfq* adannumlul. 49, Sequentiaquidem ipfumomit- 
tere mirum non eft vt quod ex mdicio Flori (.& Lipfii cor- 
rectionemadmiferis.) etiarntn Afrtca remflrenue geffit contra 
tJMarmaridas > quodq; posi Archclaumrelegatuma lofepho SyrU 
pr&fes agnofcitur. Nam illa tautum percenfere Tacito 
propofitum,quibus velutigradibus Quirinius adTiberii 
gratiam confceadit: quxinter nullaSyria: mentio, cum 
Armenia tamen vicina commemoraretur. Sed nullum 
prxcipuumfirmamentumponamin Tacuifilentio; fue- 
rit inter parua prxterita prouinciainpaceadminiftrata, 
Iofephumvero quisnonmireturlummopere fi Quirini- 
us ante annum 5 l pra:fes Syria: fuit , hoc iam ab illo fcri- 
ptorene verbuloquidemattingi; quado Quiriniumnon 
perfun&orie, fedfummoftudio defcribit, QmsiQitantm 
<vir y ann0 lulianosi . ab Auguflo mtffus in Syriam,per ludxam cenfu* 
egerity Archelatdomovendttaw^fifaim C&firisredactis eimbo- 
nis. Hic honores Quinnii ad confulatum vfq; percenfens, 
cur non mter caufas noui magiftratus commemorat & 
hanc, quodeundemilleiamantcaquoq;geflerit ? Nam 
etfi Iofephus & aliareticet,in Qmrinioquidem,itereius 
cum Caio in ArmeniaiiV) in Satiunino vero, quando eum 
interiudicesfiiiorum Hcrodiscoilocat, prouinciam Sy- 
riam: at diuerfiifima? caufic funt. Quiriniiiter Armeni- 
cum oecupatio erat, non honoris, ordinarii gradus,& Sa- 
turnini prouincia Syriaiamanreanota& nominatacrat, 
maiufqyeratadextollendum Saturninumconlularem di- 
xifle,quampr«fidemSyri^quippeilludhuius caufacrat. 

Etneu- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



n2 De Anno Natalt Chriftt y 

Et neutra mencio fic ad rcm attinebat , vt hic ad rem erat,^ 
Quirinium , fi fuit , fuifle &: antea Sy rix prasfidem dicere* 
.Sedneq>facilereperias exempIum,bisdatameidcmpro- 
uinciam eandem , maxime fub Augufto : nam fub coflT. ac- 
ciderefacilius potuit, vt ldem primoprsetor aut Procof 
obtinuerit prouinciam, eandemque iterum cof oriente 
bello fortiretur : Syria vero inter Augufti prouincias erat, 
necforte fed Augufti voluntateaflignabatur,&pacatae- 
ratvtplurimumcircahos annos. 

Adde nunc Tcrtulliani antiquiflimi fcriptoris teftimo- 
nium ; qui nullum opene precium fecerit, Marcionem hx 
rcticum ad Saturnini cenfumablegans, fiisnonaSatur- 
ninofeda Qmriniofuifletpera&us. Namquodquidam, 
quosinterFrancifcus Harreus, huicdiflcnfuificmcderi 
nit un tu r, v t QuiriMH* cenfum demandatum per Saturnimm ege- 
rit: idmoribus & confuetudinibus Romanis, prxfertim 
fub Augufto , non demonftrari potcft confentaneum, 
Quemadmodumnephoceneruat teftimoniumTertulli- 
ani, quod iidemqui primihoc protulcrunt, exiftimant, 
Chrifium quidem natum anno 4^. quo anno AuguftutX 1 1 Lcofi 
fuit , eoque cenfum UlitManniper ludtam affum Augufttanum diaa 
T ertulliano: inquem cum infantem Chriftum relatum efje incer- 
tum ejfetyideo Tertullianum allegajje & cenfum alium pofi annos f . 
annolul.^.peraElumcofiSentio Saturninofa quo cenJUs ille denomi- 
natus fit, in quem TertuUianm putet ccrto rektum ChriJIum. Mi- 
nime gentium. Cenfui nomcn eft ab Augufto non vt con- 
fule,fed vt cenfore, nec confulum erat munus cenfus age- 
re: federat Augufti Monarchx munus defcriptiones fa- 
cereomniumquaepoflideret: EratTnbunitix poteftatis 
per decenn ia fingula repetitar munus , prouidcre , ne per 
Iudaeam in limitibus Parthicis , in prouincia Augufti pro- 
pria tumultus exifteret, ne fides regni labafceret : & quas 

defcrj- 




:or ^Pro C0 ( 
lr n col ouenu 
proumciaseni, 



iptori 
s^Urcionemb 
snonaSatur. 



Bltui 

m\4 



niftononfl* 

m 



Caput XI. Ccnfus J^irimi. 11% 

dcfcriptioncs Auguftus Ro nxanno $8. ccperat,illas Au- 
guftus perprxfidcs prouinciarum (. minimc vero pra?fes 
per alium velut abfens ipfe , & Augufto poteftart x~ 
quatus. ) peragebar in prouinciis. Ncque vcrifimilc dft 
viuoHerodeSc Archelao fepius quamfcmel dcfcriptio- 
ncs in iudxa factas. Aduerfatur & Dion in anno 49. lulun$. 
AUa per alios hoc iinno gefftt , Augufltts dcfcriptioncs ipfe fe ipfo fecit 
(. non per Saturmnum cof ) Et de/cnptiones quiderh tantum 
eorumquim Udtia,m/lMfextra}taUam,Qn^ } 8c 

defcriptiones tantum locupki xm, non tenuium, ( . c q ufbus erat lo 
fephuscum Maria & Chrifto filio .) Et nc vt cenfor hunc cen- 
fiim agere viderctur affiimpft ad hoc negocium gerendum Prccon- 
fulare (.non confulare.) imperium ; fciljcet quia I ralia crar ia 
ter Prouincias Procofulares, in quas adhuc a Populo mit- 
tebantur prxfides plebifcito fido : Auguftus Italiam pro- 
uinciam&Proconfulareimperiuminhuncanniun a po- 
pulo petiuit. Itaq;cenfusquosnouem annisantcaper lu- 
dxamSaturninusegit, &ipfi Auguftianifueruntquippe 
in Syria Augufti prouincia & a&i funt neutro confule; 
ftatq, inconcufla authoritas Tertulliani>&: conie&ura va- 
lidiflima , Sentium hunc Saturninum fuifle prxfidem Sy- 
rix,quando cenfus Auguftianos in ludxa pcregit : & con- 
fentiuntvtfupra vidimus,hiftorix Romanx. 

Hifcc perpenfis, atii vt obiedionem difcuterenrpro- 
penfosfedemonftraruntad ftatuendum , Paragraphum 
Euangeliifupra grarce exfcriptum, nonefleipfius Euan- 
gelifta:, (edappofitumabalio quodamadmarginem po- 
fteain textum irrcpfifle, nihil itaq-, mirum efle,fi is a venra 
tereperiaturalienus. Orem exemplipeflimi,fieflet,6 te- 
meritatemincrcdibilemanteiuftumomniumcircumfta- 
riarumcxamen: overo veregratulandam Chriftianiso- 
mnibus difcuflioncm huius nodi , qu# ipfos tam deformi 
&eceflitate penitus liberat* P Exi~ 





Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



II 4 De Anno Natali Chrifli, 

Exiftentalii,quivb;lcgetint, '^hjriniumanno 46 Iut mif- 
fumejJeadCatumtn Armen:am,eius Utuentuih moderatoremtnde- 
quecum Caioper Syriam teut rfitmin Lyaam,Romamverfits; tunc 
igiturfubCaio Orieuris Rectore v^iriniumtcimiileSy- 
riam & cenfus egifle per lud afarn, ftatuere volent. 

Erratveroquiiqius haccxitumquxntrnullo verbo v£ 
piamindicatur, Quiriniumeotemporequicquamegifte 
per Syriafn; nedum pra-iidcm eius egiflc f.& qui poifet 
vel hocvelilludCaio ipfb Synx Reci:orc.)quodquicquid 
fuifl'et,aIofeplm(ileiiiiopra:ccritumminimefuiiret. Sed 
&tempushancfoltttionemdcftituit. Quiriniuseniman- 
no^f.Iul.venitinAtmeniam;hodicvetonemoeftquine« 
fciar, Chriftumaliquotannisanrenatumfuufte. 

Ipfe anteannos 8. iictranfigendum ratus fum:cum 
Quifiniusanno/4. Iul cof fuerit,&Tacitusafrirmetil- 
lummoxa confitlatu id eft , Iul. ^j. triumphummeruijfe in Cilicia 
Syrieconrcrmina,cumetiammdeaPompeiitemporibus 
Cilicia Syria? prouincix coniungi cepiftet : Quirinium 
igitur perannos*/. )f. & Cilicia?&: Synatprxfidemanno 
3<?. quoanno confiltamdefiriptionum Augnfittts cepijje legitur, 
edidum ab Augufto miflutn promulgaife per Syriam & 
Iudaram; cum verointribus populiRomant proutncits noua bclla 
orirentur,peragi non potuiifedonecanno s9- 40. 41. Sa- 
turninus Syriamprouinciam teneret: tuncigitut cenfum 
a Quirinio primum inceptum , in Iudara aSaturnino fuif- 
feperactum. 

Speciofafolutio,ata?que infufficiens. Nontantume- 
nim merum cft de hoc commcnto lilentium apud Roma- 
nos&Iofephum ; fed quodfemper veluiGorgoniscaput 
obiicio, noncommemoratlofephus inrcr honorcs Qui- 
rinii,prouinciam Syriam prius eriam adminiftratam,cum 
eflec occafio luculentiilima mentionis huius , quippe 

nunc 



flU 



rime 
Gco 
tion 
cotc 
Htii 
dem 
pnn 

i* 

M 

iussu 
dcpt 

ff 
lcnp 

mt 
exiliu 

Cbofl; 

lonim, 
Chr:f:_ 



dinis, 
tibus > 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



fmtom 
iaml 

. Qmtmirai 
kmaano 



r Synam & 
inmiu 

»40.^1. & 
urccnlii 
nrninoiiiii" 



ncinrunic- 
^oniscaput 



XI. Cenfts J^mrmil. Ui 

nunc iterum ir.grcdicnte Quirimo in Svriam prouinci- 
am fuam. Adde quod non dicendtun fuiifet , Hu defripiw 
primumf&tlafub jguirinio , fed fucprimum decretafub guirtnio. 
Tandem igitur extitic,qui nodum difficilimum dexter- 

rimediflolueret, Nobilis & AmpliiGmus virD. loannes 
Gcorg.Hcrvvard.Sereniir.BauarixDuciaconliliis iecre- 
tioribus &: Prouincia? Cancellanus, opereChronologi- 
coedito: afol. /88. inzo^. vbi monctnon recreverfum, 
Hudefirtptioprimafactaestaprxfide ^yrujjhirinio; quod cqui 
dem ftatim fedit animo meo. Nam ad hunc fcnfum ex- 
primcndum opus fuiflet rotidem omnino vcrbis, l&w* 

m. Nuncverodelunt particulat»^ Tafv.ticro necadeft/u), ScpyovijZv, 
fed pro his k^iv> , nee poftpon:ti.r voci Kv^vla voxij^ov^ovt®-. 
Refpice rurfumad textuquific habet Aut^^x*^^^- 
T*ii$ J iT»$yiu.ov&Qv\<&' Tfu-LuztxAKvpwlis: &: quanre verfioneme- 
ius aliam,imo traditam ab Hervvardo confidera,iuftamq; 
deprehenfam ampledere. mcdefcriptioprmfictacst, quam 
prt/tderet Syri* guirinw. Vult dicere;hax nonfuitillade- 
fcriptio,de qua fere fola hodie (. Lucz tempore. ) loquun- 
tur & fciuntludan quando Quirinius Archelaopulloin 
exilium,Iuda?am Cxfari tributaria fecit,indiaocenfuin 
prxdia,domos & capita, de quo cenfu quamint Iudaria 
Chrifto, Licetdarecenfum Cafarinec ne ? & in Aftis Apofto- 
lorum , \n dtebus cenfiu: fcdfa&a eft illadefcriptio iub qua 
Chriftus natus longe antea. Reliqua difcutiuntur ex 
grammatica. Graxis emm t^t^, crcbro vfurpatur pro 
%tsn'<&, vtloannisi. v-rCiy.cVjo.o^V^a^x^^P' w«£^p- 
^v/is^vi^oTtTrfw^^l^. VenitpoHnevir^Mantemefaclus 
estquiapriormeerat. n f tti&S6n?&, &C rehquxvoculxor- 
dinisjconftruifolentcumgenitjjiiimmcdiateadhacren- 
tibus! velintercedenteverbotempons,filongioreftGe- 

P t niti- 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



I 



™ VeAnno Natali Chrij% 

nitiui cireumfcriptio vt hic. Plane magnamhabetEmv 
phafin vox ijtit™ prarferrimhxcphrafis vf*wtyfa*h ideft,. 
manifcftiffimc acynpsMjfcVi» ; & ordo conftru&ionis, m 
quo prxcedit vox tytw&n-®*. Nam factaeftha:c defcri- 
ptio non abfoluceantcQuirinium natum fenexis erat,fed 
anreprxfidentemSyria: (^uirinium. Quaradeocaufaeft, 
cur Lucas non vt paffim Iofephus nytpl*®' voce vtatur, fed 
participati typM&oir®». N ec minus pulchrum exem- 
plumcft &: loannis / j . v. 18. Sjwt vf&m vft&r fMfihmx : Me prio- 
rem vobis odio habuit, 

Nec alio fenfu puto a tnbus Euangehftts nominariTfJ- 
-Avk^uuv, qua loanncs nominac^Ja^f roW Naaddic 
vnus; ^ f ^^ OT *^-c6ftatveroexLeuitic3poftefum 
agnipaichaiis fuccederefeptedies Azymorum.Pafcha.n. 
immolabatur quartadccima, fequcs quindecimaeratpri- 
ma Azymoril. Tresigitur Euangeliftxmanifeftiffimeno 
q.uindecima fed praecedencc quartamdecima non qua: fe- 

quituragnumpafchalc,fedillaminqua(.finiente.Jopor- 
tebatimmolari Pafcha, nominant^TW^^r. Incom- 
modc igitut verfum eft, Prima J-ymorum, verxi debet , D/es 
frtcedem -%^,vtpoteincuiusfinefiuevefperaincipiunt 
Azyma, fcilicct cum ipfiusagniefu,fiislegitimadieim- 
moletur,tuncvero vnavefperacitius propter translatio- 
nemPafchatis, quccfiebat fine translationc Azymorum: 
quas caufa eft cur dics illa potiusab Azymis denomine- 
tur,quamaPafchate. Confirmo interpretationemduo- 
bus argumenris. I. Euangelium vfurpat genere 
ncutro pro ritu, no gcncre fccmimno pro dicidenomina- 
tione. II. Idem, quando vultdicere, Primamfibbathorum, 
dicitM/aw S^SCtfjTw^nonT/iWTur ZaBStfcm. 

^ Cumigituromnium Grarcedoftorumiudicioconftet 
ucaptime vcrfum cilfi hunc locum Luca: 2. mulcoquee- 

men- 



geho 
delcr 

9m 

liiert 
ftoria 
j.ve 
Chr 
att 
tece 
It 
koi 
iocb 
hanci 
U.] 
anno 
dabio 
mi 
(jwlio 

flfiror 

fceno.; 

licctet 

«keco 
cenfus 



■ mm 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




cvtatur,ied 
jP excm. 

t 1 - Naadic 

naeratpri. 

Ofcjopor- 
* Incom- 

: transbno- 
: Azvmoram: 
; dcnominc- 
onemdufr 
>> gencre 



001 



Caput XI. Cenfits Jfhurinu. ny 

mendatius , quam habet antiqua verfio: fperoomnesac- 
quictuFos hac folutione obie&ionis prius propofita:; 8c 
fufpiciones li qua: fuerunt, defedtusaut mendiinEuan- 
gelio,animis excufluros. Nonenim tradit Euangelifta, 
defcriptionem hanc fuifle primam omnium , nec pcra- 
£tam aQuiriniodicit : fedpriusfidamaflTerit^quamprx- 
fideret SyrixQuirinius ; quod veriflimumeflbteftaturhi- 
ftoria ha&enus allegata cx Iofepho: Quirinium fcilicct 
y. vel/o. annispoft mortem Herodis venifle in Syriani, 
Chriftum vero natum ante mortem Herodis plus anno 
integro : itaq; defcriptio de qua Lucas>n. folidis annis an- 
teceflit Qu.irinii poteftatem m Syria. 

Itaq; venflmile eft , quo tempore Chriftus annos natus 
duodecimlerofolymisfeftoPafchatis cufcribis & facer- 
dotibus in templo difputauit ; materiam difceptationis 
hanc ipfamfuifle , quod illudprimum elfet Pafcha 6. anni 
lul. fz. quo gentili re&orc carentes ceperint numerare 
annos Auguftiin dominationeludxx: quiexeoprocul- 
dubio & nummoscumimaginefua ctiam numeroanno- 
rum imperii fui in Iudxa lerofolymis cudere cepit , quem 
quilibetcenfusnominefolueret. 

Ortaenim dificptatione inter Herodianos^ Herodis Tetrar- 
cha^qui amicus erat Romanorum,miniftros,^-/^r Phan 
yS^,hauddubieindeabann» 40. Iul. quando primum Iu- 
Axi \n veiba Cxfaris ada&i funt, contumaces in magiftra- 
tumEthnicum : crreadChnjlumMatavqu^entibmpartibttSy 
Liceatne per diuinas leges , dare cenfumvel tributum Ca/ari (.Tj- 
berio.) nec ne: Chrtftus oftendifbipetit Numi(maccnfm\ quall 
diceret ; Refpondebo,fipnusquidincaufaverfetur ex- 
ade cognouero, dicitemihi , quantum foluitis nomine 
cenfus & quo numifmate ? Erat autem ludxis anti- 
quitus . vfitatumnumifma^ficlus templi dictus,cum effigic 



Virga^ 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



/;8 ^Dc Anno NataliChnfli> 

Virgse Aaronis, eratq; prxceptum Exodi 30. v. /5. vtquu 
cunqj attigifler annum 2.0. artatis, dimidium fic lum tem- 
plifolucret facerdotibus adfumptus quotidianosfacrifi- 
ciorum. Atnunc a Chriftonumifma pjroferreiufli, non 
oftcndunt ficlum templi, fed Denarium y nuinifmaetiam 
nomine Romanum, cumimagine &infcrij)tionc Cdfaris^ fiue 
Augufti llla fuerit fiue Tiberii : ipfiqj fatentur,hocnu- 
milmate cenfum repraefentari, quem iubeantur ioiucre 
Carfari. 

O fim&ulos Zelotas legis Dei 5 Ade©ne illos qui reli- 
gioni fibi ducebant Externo& incircumcifo parere magi- 
ftratui, autferre Aquilamaureaminter ornamentatem- 
pli,autpi&am Aquilam in vexillis Romanorum exerci- 
tuum,aut Tropheum, id eft, rudem effigiem compofitam 
ex armis a ftipite fufpenfis m viri fpeciem 5 fcilicct quia lex 
Dei ludxis vfu imaginum interdicebat, intellige adcul- 
tum numinisi illos inquam iam fibi religioni nequa- 
quam ducere crumenis fuis circumferre Nummos cum 
effigie Csfaris incircumcifi& quideminter Deosrelati. 

Ex harum drcumftantiarum confideratione iam cla- 
rius enitere puto>quid fibi voluerit refponfum>quod Chri 
ftusinfidiantibusdedit, Datequtfunt CtfarisC&fari, & qu& 
J)^/7)wnimirumCxfariDenarium,numifmaRomanum, 
& Deo Siclum (. inter cxteraj numifma Iudaicum. 

Nonalienumeftabhocloco necillud,monereParen- 
tes Chriftinon reIatosefleintabulascenfus,quemQui- 
rinius per Iudaram egit anno tuL j /. vel 52. Caula hxc erat; 
quia Quiriniusfolum Archelai patrimonium defcripfit, 
quoderatIudxa,Idum^ea&:Samaria: nec Galitaumatti- 
nuit cenfus ifte, quam HerodcsTctrarcha tenuit.-Iofe- 
phus vcro Chriftipueri Vitricus,illotemporc ciuiserat 
Herodisinoppido Galilxa: Nazarethano,non Archelai 

inlu- 



ntur )hocm. 



oparcrcmagi. 
oraamcnracem. 

ntmi 



mhmmkoe 
rDcosrdaa 
rioneiamc!* 
Qum>quodClin 

monerePa:-- 

**** 



f^»* XI. Cenfis J$uirinii 119 

inlucLra. EtcumMattha:us& Lucascirca hiftoriamin- 
cunabulorum Chnfti fpecicm alicuius diflenfus pra:be- 
ant eminus : cx iis qua: alii fcripferunt adconciliandos 
Euangeliftas, haccferefuntquae mihi videntur, quce non 
modice differunt ab iis , qua: Deckerius & Suslyga hic fe- 
quuntur,& quibus fimul quod iam aflirmaui de cenfupo- 
fteriori clanus explicabitur & comprobabitur. 

Iofephus Herode fuperftite ciuis erat Bethleemiticus, 
eiusq, oppidi inquihnus aut vicini alicuius loci : ei defpon 
fa erat vu go Mana in Gz\\\xx oppido Nazareth apud pa- 
rentes lofephi cognatos habitans: fieri potuit,vt primum 
ipfa Maria nefciret de defponfatione, Nec ftatimlofe- 
phus illam ex Galil^a in lud^eam domum deduxit. Inte- 
rim mai tio menfe miffm eBangelus Gabrielin ciuitatem GaliUa 
Uafareth advirginem CMariam defponfttam \ofepho de domo Da- 
uidls. Qudvt concepit , ex oppido Nafareth Galilseae profe- 
ttaeHin Hebron ciuitatem litamin montanisludw ad Elifabc- 
tham cognatam, quam grauidam effe angelus indicauerat menfem 
qmdem iam fextum penes quammanfit menfes tres, expe£tans 
proculdubio partum eius menfe Iunio; tunc reuerfa in do- 
mumfuam, in oppidum Nazareth manfit apud parentes 
Interim intumuit,adeo vt appareret grauidam efle : atque 
hoc eft meo iudicio , aperirivterum> ld eft , dilatari ; nec vl- 
la neceflitate adigimur ad explicandam latius phralin 
iftam Luc.z. 

Tandem Iofephus de Bethleem ludxx venitinNaza- 
reth Gz\\\xx domum dedufturu* fpenfam : quam vtviditgra- 
uidam yftatnitillam deferere &: clam domum reuerti :monente 
vero angeby mutata fententia accepit coniugemfuam. Quo fa&o 
temporc Autumni circiter proculdubiomanfitmenfem 
vnumatqs alterum apud coniugis parentesin Nazareth 
& quid fi cogitauit ibi ioci plane confidere i A t cum in ce- 



rim 



V 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




120 De Anno Natalt Chrifii, 

rim promulgatum eflet ediclum Augufti,de dcjcriptionefoci- 
enda, elletq, ipfeciuis velinoppido Bethleem velin vici- 
nia quippe vnus dedomo ejrfamtlia Dautd, tncutusforte erat ci- 
uitasBethleem: Nam lege cautum erat ne territoria ab alie- 
nauenturafamiliis; necellitas ipfi iuDCYVLcnizredeundido- 
mum, &profitendii\\x.cx: ciues loci quorum e numerocrat. 
;£/igitur menfe Decembri Chrtflus natuscs~f,& Martatranfi- 
gttpuerperium , quo finiente Magiex Oriente adfuerunt in Beth- 
lcem ; Jimulque & illi , & lofphus cum Maria dfcejferunt ex oppida 
Bcthleem,tf/i in Ortentem, iojephus cum Maria Ierojolymam legt ope- 
r<*/«n'.Ierofolymis igiturconfentaneum eft fomniomonitum 
lofephum vtfugeret, lerofolymis in JEgyptum abvjfe credi par 
eft,neredituquidem in Bethleemfatto: necincredibile, 
tranfiijje illos oppidum Najareth, pergentes Ptolemaidem,vt 
indenauiportarenturin ^gyptum: Nam peranguftias 
Idumxorum moRtium & andum iter erat,& periculofum 
ob latrocinia. Itaq; vel proptcrhunc tranfitum per Na- 
fareth Galila:a?,vel propter id quod poft reditum ex Aigy- 
pto fa&umfuit, legimus Luca:^. verf $9. Et vt perfecernnt 
(. HieroiolymisJ omnia fecundum legcm Domwi,rcucrfifimtin 
GaliUaminciuitatemfuamNaz>areth. Etfi non infcitam fabu- 
lam commcntaeft antiquitas,tranfiifleParentes Chrifti 
anguftias illas, & cum incidiflentin latroncs Arabes,v- 
num ex ducibus latronum iuuenculum mifertum pueri &: 
pucrperx carteris autorem fuifle, ne quidillis nocerenr, 
atq; illum poftannos^^. captum, vnacum Chriftofuifle 
crucinxum,eiq; rurfum pccnitenti Chriftum dixiife, hodie 
mecumerkin Paradtfi. 

Iofiphus exado anno in ^gypto cum mortuus eflct 
Herodcs, eiquc mtra fcmcftre /uccefllfletinludarahlius 
Archelaus : Monitus ab Angclo, MortuoseJJe qui quafterant ne- 
femtnfantis. (. PutaHerodcm Antipatrumcius filium, qui 

vtfi- 



m 



tt 

Jtej 

J 

ia 

nens 

Ptop 

tuk 

Chr 

hbe 

rura 

lofep 

tiilep 

Ieiuci 

ticofu 

ditione 

tionesi 

titorio 

entato 

peretu 

cetet, 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Cl, 



veli nvici . 
naabil lc . 



tt/ai<rji[uii 
ncaffltak- 
nccs Chn£ 
s Arabcs,v. 
licrrum pueni' 

^ornius of« 



tdfut XI. Cenfits ^tmna. 121 

vtfibi fuilqj in fccuro eftet fucceflio regni \\iAxx, patrem 
inftigauit vtpriusinnecemfiliorura Alexandri &: Arifto- 
buli , fic nunc etiam proculdubio ad necem Infantum 
Bethleemiticorum.) reuerfus esicx JLgypto, habitaturus in 
Iudxa circa Bethleem ; in ingreflu vcro Iudxa: primum di 
dtcit,Archelaum Herodis filium obtinere Iud<eam; timuit/pteifto 
ire : caufailli metusifta fuiiTevidccur. Posi mortcm Hcrcd/s, 
tribns ems fiiiis Romam profcciis, mu.lt is fcdttionibus lud&afuit agt - 
tata, : inter c&teros feruorum Herodis vnus Simon fe regcmfecit ; 
qucm opprefftt Quintilitis Vams Sjrix. prsfes, vt conlenfu tra- 
duntTacitus 6c Iofephus. Archelam tgitur Roma rencrftu res 
turbxtasinuenit ; cidL multa negociafuerunt exhibita a diticrjis fcdt- 
iiofts^uipafftm extitere ; qnouf^ extirparcntur omnes. 

Nec abfimile vero , inter caxeros fuifle &: Theudam il- 
lum de quo Rabbi GamaHelLucx <jAoquituv,pnotcm illum fa 
ciens Iuda Galiko ,quidicebatfe effe aliquem : hoc cft qui fe pro 
Propheta venditauit, fan&itatis aliquam fpeciem prx fe 
tulit , adeo quidem , vt Gamalielhunc inter &: Aportolos 
Chrifti comparationem inftitueret : quod locum non 
habebatin feditiofis cxteris.-quarenequememinitalio- 
rum Gamaliel. Cum igiturhicluda:a: ftatus eflet: cum 
lofephus cumpuerulo lefu,in tanto eflentpericulo nefor 
tafle proderentur ; cum cflet Iofcphus fibi confcius , pueri 
Iefucaufatotinfantesnonita prideminagro Bethleemi- 
tico fuifle mactatos : non putauit confultum habitarc in 
ditione Archclai, cui res mfida: tot fufpiciones,tot grafla- 
tiones fuaderet;omniumq; minimein Bethleemitico ter- 
ritorio confidere potuit,vt in loco ca:de tot infantum cru 
entato : nc quando & puer Iefus , vulgato cius reditu > ra- 
peretur ad ca:dem. Quarecum locum alium circumfpi- 
cere t , admonitus esi in Jomnis,de oppido Nafareth Galtkx, patria 
Mariznbidefponkta:, vbierantilliusparentes &cogna- 

ti.Eff 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




m 

ll ' <ie ccni: 
n i tempon 

seaidcnnbE 
^efcnpo. 
'ttaSm 
<M\t?k 

mlk 

Wf» 
Wlff.Vf. 

fftntaS 

i 

qaoiteror. 

izirusiiit 
Mtttt» 
cffc dc Ponnrr 



liresrf: 
noCfin- 

0 



Caput XI. Idnw Clau/kr. 123 

nonEuangeliftx,fed Orofius aliquoc faeculis pefterior te- 
ftatum rehquitdefcriptionem totius orbis lub qua Chri- 
ftus natus fa&am effe tunc , quando Auguftus iani tcm- 
plum tertium claufit,quod erat indicium lublatorum beU 
lorumomnium; &habethoc per fe veri (pcciem,defcri- 
ptionem totius orbisaliter fieri non pof/c, mfi altiflima 
pacepcromncs Impcrii Romani prou;ncias. 

Conftat igitur ex Suetonio ldnim a C&fireter claufim, 
temporaDionindicat, pnmwmannoij. luiiano mwtisbcX- 
lis ciuilibus fecundo anno 21. Iulia. vi&is Cantabris : temo 
quando fa<ftum,non nifi coniecl:uris aftcquans. Dtcretum 
quidem vt clauderefur, narrat Dionadannumjo'. non tamen clait 
fumejfe. Decretum quod illo anno tnamaxima bellacf- 
f en t con fe&a , Pannonicum & Dalmaticum magnttm atroxg, cr 
perquam vicinum Italu , a T iberio, nonfine difficultate \ Germani- 
cum a Drufo, Tiberiifratre bellumgraue dcfecitone GermanU infe- 
rioris , & clade a M. Lollio accepta,tanti quidem momenti, vt Cdfa- 
remexvrbeexciretin Gallias: Thracicum dcntg., a L . l'tfine,domi- 
tis gentibmferociffimis quo Macedonu pax , AJmficumasrcddtta. 
Quafcelicitate elatus Ca:far,etiamdefcriptionis fupracx 
polita? confilium cepit. Nenclaufiws vero lanm, quod hyeme 
aduentante Dact tranfterint iflrumglacieconcretum, Dalmatxper 
exacltonesexafierattdefecerint, Celta & Chalti Sicambriscoinnclt 
Drufimvexareceperint. Cum igiturhac vicc lanus non fue- 
rit claufus , verifimile putat Suslygapofteainterannum 
40. &^.Iulianum claufum fuifle, quodtempustranfili- 
unt Dion & Paterculus , quia intermedio tempore , quip- 
pe altapace, nihil memoratudignumincidit. Etfilacu- 
nam in Dione fateri malo. Conieduram fuam Suslyga 
firmat argumento dudo ab infcriptione quadam cuius 
Pliniushb ^C^memimt^nxiadzugentesomnesafitpero 
mariadmferum fub potefiatem popult Rom. redatfas, Trtbunitu 

SL 2 f ote ' 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



/24 Anno V^atah Chrifti, 

poteftatisC&firisXVIII. vtlegit Suslyga, &: fic annoluliano 
4i.Atgentes Alpimt dcuiB4JunfluL30.fi.32. vtexDioneconw- 
ftat. EtPliniusnonnumeratannos Tribunici^ pot: fed 
numerat, quotics C^farlmperatordidlus fitabexercitu, 
ncc habetX VHI.fedX 1 V. Sicn.lego Imper.XIV. Trib.Pot. 

[\aSlaittminfunere K:igu[ii KornerAmpetateris femel atq $ vicies pAftum. Tacit.- 

Ann l . ] 

Argumentum igkur hoc nullumeft, &coniedura Sus- 
lygcX (eipfa nititur: nec enim video cur Ianum claudio- 
portuerirbellovno Alpino confe&o:poterant enim re- 
ftarealiaaliis in prouinciis, 

Reftat Orofms , qai tcrth claufts laniportas anno42. impe- 
rii ^dugujlimemorat, quas cxeoperduodectmfercannosquiettfft- 
mofcmper obfcratas ocio ipfa etiamrubigo conftgnauerit cuius af- 
firmati vis fides &: authoritas fi expendatur, apparebit 
noixmagni momcntiargumentumnechincnafci,adeoq; 
omicti poife* 

Primum conftat anno tufianoff. Quintilium Varumcum le- 
gjonibtts clclctumm Germania\ vfq; ad huncigitureuentum 
Oroiius claufas belli portas pcrannosfere 12. & nunc demum 
apertasaffiym.1t. Seqiuturergo, fi inclufiue numerauerit, 
ciaulisperhiberiIbiliano^5.quierat^//^/42. quem an- 
num etiam prius dixerat &priori mitio quoannoChn- 
ftum natum fentit Orofius. Licet credamus, Oroiium 
plura deanno 43. Iulianomonumentavidifle,qua?hodie 
nonfuperfuntamphus: Lieetctiam,contyariumfufpice- 
mur, fecutum efle Patrum exemplumjrena:i nimirum & 
Eufcbii, in componendis & coaceruandis diuerfiflimo- 
rum temporum miracuiis ad vnam Chrifti natiuitatenv 
exornandam pio quidem fcd non circumfpe&o ftudio. Vr 
cumexPlinio Cometam adducunt, quitamen apparuir 
lub cxdem Iulii Cff faris : & cu. Auguftus nafcente Chrifto< 

dici- 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




:t; '0.:;. 

^ura Sus- 



apparefcic 



XI. Jclhus claufiis. i2f 

dicitur vetuifte fe daminum appellari , quod tamen fa- 
ftum anno 47. Iuliano , Augufto ludos alterius fpe&ante, 
longepoftnatumChriftum, Similiahcetimaginari&de 
lano tertiumclaufo. Namquidli Suetoniusillumipfum 
annum 3^. refpexit,& decretum Senatus de Iano clauden 
do pro re fa&a in numerum coniecit i Quid fi tunc omni- 
no lanus claufus ? perlua(ionepacis vniuerlalis,fuperueni- 
cnribus veroinipfo veftrgio turbulentis manciis, apertus 
kcrum? adeo vt Dion poft duo fecula ne claufum quidem, 
putaueht ? Namquodpacem ad defcriptionesneccfla- 
riam requirimus : videndum puto etiam atqvetiam,ne ni- 
mium rigide pacem vrgeamus totius orbis terrarum,inte- 
rim dum defcriptioni orbis multis annis ante inceptx ad- 
iicitur&Iudxa. Quod (i ftatum Reip. Romanx refpici- 
muscircaannos quosdiuerfiafcribunt natiuicatiChrifti, 
&proximefequentes ; nevenfimile quidem inueniemus 
belliportas veltuncfuifleclaufas,vclperillos duodecim 
annosmanflflbobferatas. Annoty. Armeniares nou&sfpettans 
decreta fuit T iberio,Anno 4.0. luliano Germama defecit & Parthns 
ruptofcedere adkcit ArmenU manum: Anno 44. Caimcumlegio- 
nibm m Orientem miffmeH , vt Partho bellum tnferret^ob iniurias 
iaminde ab anno 40. cumulatas. Anno ^&.vel ^j.tmmenfumin 
Germaniis exarft bellumjraciumfe vfy in annum 49. $0. $ifuccef* 
fit Bohemicttm cum Marcomannis crMaroboduo ; cnimoccafione de~ 
fcifcentes Pannonii dr Balmata 7 Macedoniam occuparunt. deditis 
Pannoniis refabant Dalmat^quieo ipfo tcmpore vitii funt, qtto cla- 
desVariana contigitin Germania. AudiDionem, Itfdemtem- 
poribm bdla multa fuerunt. Sardinia a piratis vexata, non Senato^ 
ribm fedtribimis militaribmpermijja ftut in annos aliquot. Ciuita- 
tes non pattcaresnouas attentarunt , eoc^ etiamin populi protunciis 
iidem prxfides bienniim exegerunt ii% elecimonforte ducti. ?(ejto 
vmhi e S ammm ftngula perfequi diligentim ; multa enim m fmgtdis 

^ 3 accide^ 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



12 6 De Anno Natalt Chrtflt, 

acciderunt , qu& commemorare figillatim non fuerit oper&precium i 
fed memorabiiiora piltem maximis adtungam : E t fu b 1 1 c i t /Jauros, 
Getulos,de quibusCorneltm Cojfmtriumphum drcognomen retulit. 
Hjiceodem temporequo bcllum Celticwn fupra ex Paterculo de- 
fcriptum. En bella continua inde ab anno 39. vfq; in 54. 
Qui 1 fquam nc crediderit, hxc audientem lanum, vincula, 
carcercs &: claufas toto duodecennio partas pati potuille? 

Efto vero vtanno 43 vel44. Iulianolanusclaufusfue- 
ritommbus gentibus vnapace compolitis: num ideo &: 
fubhacpace Chriftum nafci oportuit? Canunt quidem 
Angc\i.Glor/a in excelfis Deo>& in terrapax: atChnftus ipfein 
terpretatur , Pacem meam do voblsno quemadmodum eam mun~ 
dmdat. Et ftatum orbis terrarum tempore nati Chnfti vel 
ex hoc facile coniicias,qui fuerit ; quod cum Magi ab Ori- 
enteveniifentfcifcitantes denato Regeluddeorum; Con- 
turbatmest Herodesrex & omnls Ierofolyma cum eo. Non folet 
autcm rumornudusturbarequietos, oportetdifcrimina 
magna circumftare; de quibus fequenti capitc: Fruftra 
igitur nitimur hic authoritate Oroiii, nec vllum momen- 
tumiitum eftin paceorbis lanoueclaufo, adinueftigan- 
dum annum Chrifti Natalitium; fed tenemus lllum ex 
defcnpcionumexaminequodfuerit4o.Iuhanus: quxfe- 
cundacircumftantiaeftearum^quibusEuangelift^Nati- 
uitatemChrifti defcribunt, fequitur tertia. 

C A P V T XII. 
Jguadeaduentu Magorum & detnfanticidio tra- 
dit Euangehfla SMatth>ms,plane confinaejfen's y 
qu<z lofeplms aluque Hiflorici liomani circaim- 
tium annt luliant 41 . referunt. 

EEtjitiouum& a priorifeparatumargumentumexhac 
tertiacircumftantia Natmitatis Chriftinon nafcitur, 

confir- 



/ 



■num^vincub, 
s paipotuiifc 
^is cliuius tue- 

Kquidn 
iwipb 

iCkilwi 
SwaiOa- 



f4p«f XII. JllagtabOrtente. 12J 

confirmatur tamen ea proximi capitis argumentum & 
annus Iulianus 40. & notumefttunc plenamdocumen- 
tis adhiben fidem, cum omnia omnibus confentiunt. 

Miramur enim non fine caufa, lofephum rerum Hero- 
dis fcriptorem ftudio Herodiadum vacuum , quod verbis 
fa&ifq^ teftatum fecit, nullam penitus mentionem facere 
Infanticidii, nullam aduentus Magorum. Tantogratius 
nobis accidere debet fi doceamur exipfiuslofephitextu 
decauiis verifimilibus cxdis crudeiiffima:,conturbatique 
Herodis & Hierofolymorum. 

Didumfupra,quotemporetotagens///^n/wduran- 
te fc. defcriptione in nomen C&fxrU & Herodis Regis iureiuran- 
do adaclifuntfex millia Pharifwrum recufaffe turamentum , ea^ de 
caufa Herodes ipfis multiam irrogauit pecumariam , quam pro iis ex- 
foluitvxor Pheror&fratris Herodis : quxPharifsorum contu- 
macia , fieri non poteft quin Herodem reddiderit follici- 
tum,ne quid noui moliatur natio Iudaica. 

Pergit lofephus, Pharifwsmutuum rependiffe Patron^ fu<t y 
pr&dicentes (. vtquicredebantur diuinitatis commercio futurafci- 
re .) decretum effe Deo , regnum ablatum ab Herode emfy progenie 
transferreintpfam&maritum Pheroram ac communes Uberos, Ba- 
goam Eunuchum Parentem & benefafioremfuturum Regisquem 
deflmarent vaticinia : Profbereccfura nouo Regiomnia , conjlabili- 
enduma, nuptiis &generattone prolis legitim&. 

Vndc putas factum , vt co ipfo tempore, proxime poft 
defcriptionem Iudxx Phanfxi Vaticima lfta tradarent, 
&prolubitu fuo interpretarentur? Nunquid rcsipfate- 
ftimonium perhibet Matthxi narrationi? Nonne audis 
CMaqosab Oriente.qutrentes, vbinatusfa Rex \vAwrum ? Non- 
ne Herodem fafcitantem it Parjxis.vbi Cjmflmnafceretur ? His 
enim occalionibus his Hcrodis mandatis Phanfd ad Pro 
phetarumlibrosremiili^ vaucinia dequibus quacrcbatur 

prola- 




II 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



12% "Zte Anno Natah Chnfli, 

prolataad placiturn vxoris Pherorae fecretis colloquas 
detorfcrunt. 

Cum igitur/wr Vaticiniorum interpretatio PharifaicaHerodi 
peridoneosmnotutjfet, drquodinftper Pharifd quofdam ex anltcis 
muneribtfs corrupifent : Herodes Phartjiorum altquos tnculpade- 
prehenfos cumque hls Bagoam Eunuchum, & Carum delictas juas>o- 
rnnejfc adeo quotquot adtndtctwm Pharijkorum conffirationts huttu 
inuentifuerunt rei e domefttcts , interfecit. Quid p u tas Magis 
peregrinis futurum fuifle, qui nihilo gratiora protule- 
rant,qua:rentes de Rcge Iudxorum refcens nato,cum He- 
rodes ipfe rex eflet , filiumq, Antipatrum cum liberis fuc- 
ceflbrem deftinaflet? NonnefufpicatumHerodem, cre- 
dibile eft , Magos hos a Pharifads condu£tos,aut a con/pi- 
rationis capitibus accerfitos ex Oriente,qui Phari/a:os ad 
defe&ionem a Rege follicitarent i Nonne vides,maturan 
dum ipfis abitum e Iud#a,confulendumiibi,cauenduHe- 
rodem fuifle? Qui cum no rediflent,Herodes vero iam an 
teadeconfpirationc domefticorumrefciflet, nonne co- 
incidentiain vnumtotindicia Herodempermouere po- 
tuerunt, vt de rerum fumma metueret : maxime quo tem- 
pore occifisfuisex Mariamne filiis annoluli.^o. vtfupra 
di£tumtotamRegiam fufpicionibus & prauisftudiis, v- 
naq, horrore &: metu promifcuo impleuerat* 

Viciflim cumlegisin Mattha^o, Herodemcum audiflet 
Magos fuper nato Rege quxrentes ,tu> 'batumejfc crvniucr- 
JamHieroJolymamcumeoyCogitadc caufis turbationishuius, 
& exiis argumentum tcxe de tempore, per connexionem 
huius euentus cumhiftoria Romana. Anne tantus Rex, 
tamvetusimperandi, adMagorumvnicam qua:ftionem 
de rcge Iudxorum nato conturbetur,& omnis in fuper le- 
rofolyma cum eo , nullis aliis circumftantiisaccedenti- 
frus ? Nonneres ipfaclamat, huncfuifle fcrupulumqui 

Hero- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



/ 




i protuic. 
natOjCumHe- 
iibcnsfuc. 
n,cre. 

ura 

jjlWWHfl 

permoucre pc- 
aximc quo tcir- 

L^O.Vtlfi 



:i inif rt 



ftfp«f XII. Infanticidittm. 

Hcrodem vrgebat,quod Pharifxi recufauerant iuramen- 
tum ; quod metus eflfet , ne tot numero, tanta authontare 
hominesgentem Iudseorum Regi Partborum , bojlitunctem- 
poris Populi Romani occupata Armenmut fupra adannum^o. 
annotatum , conciliarent,adque defe£tionem a llomanis 
(ollicitarent: cumBabyionefubimperio Parchico>muit:ac 
myriades Iudxorumhabitarent,cuminde,fc. ex Orientc 
adueniflent Magi de rege lud^orum qu^rentes : Hero- 
des vero rex amicus & cliens eflet populi Romani. 

His perpenfis circumftantiis define porro mirari , Hc- 
rodemhoctempore omnesde Regerecens nato, rumo- 
res , omnes adeo fufurros fu fpe&os habuifle : & cum audis 
narrantemIofephum,quomodo Herodesconfpirationis 
rcis compcrtis, non paucis numero mortis fupplicium ir- 
rogauerit: nihildubita, quin eodem tempore iifdem dc 
caufis & infantes Bethleemiticos ad necemconquifiue- 
rit.Nam iidemPharifci, quicaeterisconfpirr tioniscon- 
Cciis indicio fuo caufafuere necis , ctiam Bethleemiticum 
territorium eodemindicio fuoperdiderunt* 

Simul autcm perhas circumftantias etiamcirca Iofe- 
phifilcntium admirationemminues: Iofephusenim, vt 
vides,hoc ipfo tempore, quo commemoradum fuitinfan 
ticidium, occupatus eft rn explicandis malis ipfius Re- 
mx > cxde Phanfeorum & plurimorum regis domeftico- 
rum. Infantum enim calamitas id temporis in magnis 
& atrocibus non fuit habita* fi hxc graflatio ad firman- 
dam potentiam Romanorum, Regifque Herodis , & tol- 
lcnda turbarum femina relata fuit. Romanis equidem 
more patrio licebat tollere , vel educare liberos rccens 
natos pro lubitu , atque ante annos 60. authore Iulio 
Maratho apud Suctonium Cicerone&AntoniocoJfcumprodi- 

R 



1 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



1 1 



g/w» , Romaftctum effet pttblice, qtto denunciabatur, Regem popuk , 

Momano natttramparturire,Senatufconfultum faclum,vt nemo, qui 

eo anno nat nstffet, edttcaretttr , quod tamen paucorum,qui grauidas 

vxores haberent intercefftone fuit irritum. 

Ouid vero ii Iofcpho cau<afilentii,quod crudeliflima 

cxdetm Djario Herodisannotatanon fuit?Qtiidii com- 

pernnn iofcpho, primum facinoris inucntorcm &infti- 

jpeorcrr, fuide A nti patrum,ad eoqj & pcrpctratorcm prx 

texta mandati Regn i Hicenimerat cuiusliberisnocitu- 

rus putabatur rex nuocr natus; Herodesipfeiamfenex, 

fperarcnonpotcrat, leadidvfq; viclairum, donecadole- 

fccret infans tunc natus. Antipater parricidialium ca- 

lummaru n artifex,ptimofratrcs non vtcrinosnecidede- 

rat,vt !ib; lucceilionem iirmaret, poftalios fratres Romi 

dcgcntcs apud patrem falfo detulerat,hicdeniq; Antipa- 

ter Patris cuftodem vitx, conlpirationumindagatorem 

proteilus , fidem tantamapudpatremmeruerat, vt&in- 

tantesmactare & nihilno perpetrarePatrisnominepof- 

fethocpr.ctextu quaii fccuritatipatris coniuleret: Anti- 

pater deniq, Patremipfum venenopetiuit, quoipfema- 

tunusregnaret,conuictusq;fceleris morte luit quinq; di- 

csanteobitum patris. Itaq; cum lcgoapud Matth.rum, 

plurali numero Dcfunclifmt quiqutrebant animampuert,nul- 

lusdubito,quinfecundumHerodemRegem,innuatur& 
Antipatcrregisfilius. 

Ne q; tamen Infanticidium hoc ignotum indictumque 

plane fuit Romanarum rcrum fcriptoribus: Macrobius 

inter feftiua Augufti difta & hoc retulit I Cumrelatumefjet, 

interpuerosquos Herodesin Syria infrabimatumittfftffetoccidi& 

filium fmffe ipftm Herodis (. credibile infantem & ipfum ex 

pelliceBethleemitica quod Annii pfeudoPhilusnonin- 

Cpte monere videtur .) ^leliuseltinquitHeroMs effeporcum 

quamfttumAt^confcnLh pulcherrimo per omnes circu m 



ma 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




.facrc: - 



w. 



Caput XII. Infantiadium. l]i 

ftantias firmantEuangelifta:, Iofephus &c fcriptores R.o - 
mani.cruentamillamluftrationcmaulazHerodianx^non 
minus quam cardem Infantum Bethlecmiticorum pcca- 
iione Vaticiniorum ex Prophct arum hbns petitorum fub 
prxiideSyria:Sentio Saturnino contigiireilloipfotempo 
requandoRomanisParthus adempta Armema lollicicu- 
dineetiafuperSyriainiecit. Ita quide ordinaraiunca me 
infuperionb.omnia,vtduoruHerodisHliorufuppl)cium 
duob. fortaflemcniib. prxcedatnatiuicacc ClvaiH,Quod 
&cofentaneum eft ordini textus in Iofepho,qui fupplicio 
filiorum HerodisftatimfubiicitPharifxorumcocumacia 
inrecufandoiuramentotempore defcciptionis , & huci- 
pretationem vatieiniorum & cxdem aulicorum,puenafq-, 
confpirarionis,cumnatiuitasChriftifubdefcripc]onem, 
AduentusMagorumadinterpretationem variciniorunv, 
lnfanticidiumadfublatam confpirationem refcrcndum 
fit. Non poteft igiturlocum haberequodahquandoco- 
gitaui, quafiilhefuriarquaj domum Herodis inuaierunr, 
eumque vfq* ad cxdem fihorum efferarunt, pro princi pio 
haberi poilint pcenas meritilTima;, crudelitatis in intantes 
innocentes,& infidiarum Chnfto Meflix tenfarum , Pro - 
phetiarumq; contemptarum; Remittamus hoc augmen- 
tum pcena?, inuenit enim hasc rabies Herodis etiam poft 
cxdemfiliorum, tantumpcenarum quantumtatiseftde- 
monftrandx diuinx prouidentia\ Multo vero minus De- 
ckerio & Suslyga;iamconfentio,qui me ante annos 8. pc- 
ne adduxerant,vt crederem,Infantes cum Antipatro fiho 
occifos;minimegentium,nunquamaliterc6nfentientcs 
interfedemonftrabunturEuangelift^&hiftori^quam 
filnfanticidiumproximenatiuitatiChriftifubiiciamus. 

Lubethicaddere, prxfertim confirmationis caufadi- 
ftorum : videriBeatiirimam VirginemMatrem,inCanti- 

R i coil- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



De AnnoNatatiChriJli, 
coilfo, quod poft colloquium cum Elifabetha cognatav 
poftquam in Spiritu Sancto exultarc prophetiffe cepi£ 
fenduperopenbus Dei,pepigit,refpexifleadrcs Herodis 
iuclxorumq; hacienusexplicatas,partemq; earumexpra?- 
t .nro repetitam perftrinxifle,partem reliquam prsdixif- 
le ratidico fpiritu. Fecitfotemiaminbrachtofuo, difperfit fmer- 
bosmente cordis fui. 

SolusDeus,vultdicere,resinhominum oculismagnas 
adeftedumperducit; tumida vero&vana magnitudinis 
opinione inflatahominum confilia deftruit &: diflipat. 

SolusDeusRegnum vere magnum dabiteiquiexmc 
nafcetur : Herodis vero & filiorum eius Alexandri & Ari- 
ftobuli,natuq; maximi Antipatri, quin & Pherora:, & Pri- 
morum gentis Iudara? prarfens fuperbia breui vanefcet. 
Depofuitpotentes de/ede A rift o bul um Regem a Pom peto ca^ 
ptum & tandemvenenoextindum, eiufq; filios Alexan- 
drum & Antigonum Regem AflTamonasorum vltimum, 
fccuripercuflbs iilumaScipionehuncab Antonio, Hyr- 
canum Ethnat cham & fummum Pontificem Ariftobuli 
fratremabHerode interfectum AlexandramHyrcanifi- 
liam Alexandriconiugem, & imprimis Mariam illorura 
filiam , Hercdis coniugem Reginam, vtramq; ab Herode 
genero & marito interfedam, Anftobulum fummum po- 
tificem Maria? fratrem, ab Herodeaffineaquismerfum.: 
quibus breui adiecturus erat Herodes etiam filios exM;L- 
riamne, Alexandrum & Ariftobulumiamtuncfuriatae- 
ius domo,reos parricidii : Ipfum adeo Herodem,qui tunc 
ottenderat Auguftum , cum omni eius pofteritate intra 
hominum memoriam deponet DeusdefedeRegnilfra- 
elis. Etexaltauithumiles, aliam Mariam pro occifa Maria- 
Regina , vt fit mater Meflia? R egis x terni,cum illa extitif- 
fet mater infbelix mfcrliciuni & brcui periturorumlibe- 

rorum» 



[1 *cepn: 
s Herodij 

4W 



-Y/A ii? 

rorum: Ejurientes impkuit bonis \ PofteritatemjDauidis ad 
extremam inopiam reda&am. Etdiuitesdimijttinmes, mter 
caeterosSc Bagoam Eunuchum opum alienarumroragi- 
nem rapaciflimam,vt mos erat Eunuchorum. 

De bimatu puerorum,quos occidit Herodes ^Jecundum 
tempu* ejuod exquifiuerat a magis y diuerfiflima? funt patrum 
fententise,quidam enim exiftimant, ex Magorum indicio 
ftellam quidem nonitadudum apparere cepifle, Hero- 
dem verononftatimpoftreceflumMagorum, fcd longe 
poft demum fuftulifle infantes,quos fequitur Suslyga,qui 
vero Euangelium Lucas tanto magis relinquit in apparen 
ti diflenfione a Matthseo Ego igitur illos fequor , qui exi- 
ftimant,iam tunccumHerodesaMagis tempusexquire- 
ret, bvennium fere lapfum fuifle a primocxortu ftellae* 
Quseras, cur igitur nunc demum vcnerint adorare Re- 
gem a ftella fignificatum ? Quia ftella hxc non fuit c nu- 
mero communium Cometarum aut nouorum fiderum, 
fedacceflit illi priuatim miraculum motus in infcnoh re- 
gionearns. 

Quamdiu igitur ftellavifa eftin asthere inter caeteras 
oriens & occidens , commouit quidem nouitate Chalda> 
osaftrologi£peritos,atde realiquacertainindiuiduo nd 
monuit: poftquam vero fefe in aerem demittcre & fen- 
fim occidentem verfum progredi cepit tandemq-,inoc- 
cidentem reccpta difparuit: tum demum Magi confilium 
fequendi cepere , veneruntque memoriaitineris ftellae in 
Iud#am aut ante difceflum e Babylone dodi fuerunca 
Iudzis Babyloniis ex Mofe &Daniele,nafciturumexIu- 
dxis Regcm 5 ftella pra2fignificandum,vniuerfitatisreru«i^ 
(dominum. 

R 3 Siraw 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



jj4 & e ^nno Nata/i Chrtftt, 

Summam enim oportet fuiflc euidentiam cum ipfius 
ftellx , tum dcfcriptionis nati Regis,vt quar Magos ex ori- 
cnte ad iter tam longinquum , & quidem hunc potiifi- 
mum Regem adorandi caufk,permou lt. Qu# dixi de mo- 
tufteIl«,confencaneafunt Euangelift^&ns, quxpoftea 
quamHierofolymis difceflum mhac ftellalunt obferua- 
ta. Ecce enim /lella , quarn vtderantm oriente (. qu# fe illis fub- 
duxerat, in Occidentem difceflufado. Jamin confpe- 
clum rediit tSLl) antecedebat eos yvfc/, dum veniensjiaretvbierat 
Puer. Vtdentesautem /ie//am 7 gaui/ifmt gaudtomagno^uodCcil 
eam prius amilerant, eamq-, foclici profe&ionis conflliain 
Iudxarurfum reperiflent. 

Ex hoc adeo ftellx motUjiiatam puto f imara illam vui- 
gatiflimam, de qua Iofephusin defcriptionebelliiudai- 
ci , forevtvalefccrct Ortens, & ludaa ( 4 vel a ludxis Orientis 
incohs.) profec/i (. ad motum ftell^ .) rerum potirentur. Et 
quisneget lpli ParthorumRegi, fubquoMagi, & Iud&i 
Babvlonici degebant , famam huius ftella^ Vaticiniorum- 
quefpiritus tantos addidifle ,vtanno^o. ArmeniamRo- 
manis eripere,rupto ftrdere auderet,fperans fe Romanos 
de lmpern maximi pofleflione deie&urum f Quid enim 
huius non fieret in Parthia Chaldxorum patna,vbi Magi 
adregnum vocarifoliti: liin media Roma, vnde totiese- 
iediChaldxi,Mathematici,taliafadafunt,&: Otthopra: 
didionibus Mathematicorum elatus , quinouos motus & 
clarum Ot boniannumzllcr cbant , Galba: lmpenum cripere 
aufuseft ? 

Egi hadenus cum Thcologis &: hiftoricis , patiantur 
nunc me Aftrologia? non lgnarum cum A ftrologis age- 
re , quibus cgo ftelhr Magoi um argumcnto dc anno Iulia- 
no4o.tacile perfuadebo Jimulqucfententiam meamde 
computatione bimatus occiforum puerorum liquido 
comprobabo. Erant 



E 

plin 
flan 

puea 
vniue 

iundi 

ricarc 
piota 

■ 

ba 

c 

ft 

M 



KJ 
pnmo 

Aricn 

** 

poui 

oWcq 

tenora," 

loannc 
m^.p 

coniec 

Qpioi 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 





BLiiajn vai- 



n Oncntis 
taiuoniD 

1 Qusderc 

decocies:- 
tOatyB 



Jif» 



XII. '3> 
ErantMagi &:nationis Sc Profellionis vocabulo Chal- 
dan,penes quos pnmum nata fuit Aftrologia , cuius dilci- 
plinx pronunciatum hoc eft ; Coniunctiones maximas 
Planetarum fuperiorum 11-1 punctis Cardinalibus praxi- 
pue arquino&ialibus Anetis & Librxmutationem rerum 
vniuerfalem, & ftellam Comeram fubillarempora con- 
iunctionisapparentem Ortumalicuius MonarchaHigni- 
ficare. lam verocumMagiveniirentlcrofolymas princi-, 
pioluliani Iamantebiennium fereceperant Plancrae 
congtedi coniundione maxima m principio Arietis- 
Quodattinetmotus mediosvtex Pruteniciscomputan- 
tur, nequismeumpriuatum calculumhicfufpectumha- 
beat, Anno 40. die^i. ianuarn Saturnus &:Iupiter con- 
grefli funr lolis ^4. fcrupulis ante principium Arictis. Se- 
quenti die-^. Februarii,Mars quoq-, ad Saturnum venit m 
j.gradu Arietis, & primo Martiiadlouom 111 y. Arietis. 
Haecdemotibus mediis feuhdis. 

Veri motus maiorem habuerunt euidentiam,&: ratio- 
ne temporis nobis plus aftipulantur. 

Anno Iuliano 3 9. circa 22. Iunii fole verfante^. grad.an- 
te pnncipium cancri, congrelli funtSaturnus & Iupiter 
primo MB* gradu Pifcium, 7.gradibusanteprincipium 
Arietis : Cumautem vterq; mperiorum paulo poft faftus 
effet ftationai ius,fic vt Iupiter Saturnum non multum fu- 
peraret, factum Auguftofequenti,cumvterq; taduseflet 
retrogradus,vt Iupiter Saturnum motu rerrogrado fecun 
doallequeretur in*/. graduP<fcium,procurrenfq;inan- 
teriora,per Autumnum quo fecundum me conceptus eft 
Ioannes,tandemDecembritertio Saturnum occupauit 
in /7. Pileium. Quos Mars annc 40. Februano Sc Marrio- 
confecutus,illum in vltimo triente pifcium,hunc m prin- 
cipio Arietis , & poftMartcm Sol cum Venere &c Mercu- 
" rio fa- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



I 



I 



/$ 6 ^De Anno Natali Chrtfli y 

rio fatcllitibus omnes illos tres , Martio Aprili& Maio, 
impleuerunt coniun&ionem cirta tempora concepti 
Chrifti, & poft nati loannis. 

Da nunc vt noua Magorum ftella primum confpe&a 
fuerit, non tantum eodem temporequo Viciniinuicem 
fpedabantur Saturnus &Iupiter, anno fcilicetj5>. menfc 
lunio,fed etiam eodem coeli loco cum planetis.quod fum- 
mo miraculo fa&um eft etiam noftro tempore anno 1 604. 
cumftellanouainfagittario; quid aliud Chaldseiexipfis 
artis Regulis hodicque extantibus coniicere potuerunt, 
quam maximi mamenti eucntum. Ab hoc autem tempo- 
refcili. a menfelunio annii^. inFebruariumanni4/.bi- 
cnniumeft, minus^.aut^. menfibus. Nihiligiturhabet 
ne Aftrologus quidem , quod computationi mex anni 
Natalitiiopponat, habet vero quod in anno^. Iuliano 
maximifaciat, &Natiuitati Chriftiftell^que Magorum 
conuenientiflimum iudicet. Nec dufrito Deum con- 
defcendifle ad Chaldarorum credulitatem, vtalias folet 
ad alias hominum infirmitates condefcendere : cum pra:- 
fertim in Aftrologia,vtcunque multa vana,non omnia ta- 
men contcmnenda, fed aliqua Naturxrerum, quseDei 
opus eft , confentanea fint,pr#fertim afpettus & coniun- 
&iones: vtin Harmonicis demonftrabo. 
Tot igiturmodis&tertiaNatiuitatisChrifticircum- 
ftantia nobis ad inueftigationem anni fa£ta eft 
vtilis : Tranfeundum ad 



quartam. 



CAPVT 



umfu 
txica 
quire 
Hffi 

Tib 
neb 
Arch 
uhz 
vcio 
Abil 
<]uar 
(cnpt 
am 
umno 
tumar 
ncas 
qutqb 
Cum 

QUf( 
Tiben: 
fty« 

Iamti 





Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



1 confpcca 
nunuic^ 



Chaldan 



ccrc pomcrun;, 
Kiutcmtempo. 



incxam 

: Magomm 
^cum con- 

^tiiaslolti 

nonomniaa- 
a, quxDc 



a circum- 




Caput XIII. ^MagtftratHsi^Ttberii, /37 
C A P V T XIII. 

Ex&tate Chrtflt y quam ettributt Euangelifla Lucai 
adbapttjhiumaccedenti^ non poffe accurate tnue- 
fltgartannum Chrtfltnatahttum. 

Slngulari cum diligentia defcripfit Euangelifta Lucas 
idtempus, quo Prascurfor Chrifti Ioannes Minifteri- 
umfuum exorlus eft:rurfumq-,vtpriuscircaNatiuitatem f 
trita &: vulgo recepta formadefcriptionis vtitur perillos 
qui rerum potiebantur. Cum enim gens lud^orum tunc 
temporis fub plurium dominatum eflet diftributa, cum 
Tiberins Csefar prasterquam quod Orbis imperium obti- 
nebatjudxam infuper&Samariamindeab Augufto,qui 
A rchelaum eiecerat, velut hxreditario iure accepiflet, ita 
vl hx prouincise Regemnon haberentrit(i CApirem : Galilxa 
vcro &: Per#a Herodi Trachonitis & Iturxa Philippo, 
Abilene Lvfanias , Tetrarchis, Csefaris, vt noftro more lo- 
quar,Vafallis parerent : hiftoria vero quam Lucas erat de- 
fcripturus omnes iftas prouincias,attineret : neceflarium 
cenfuit Euangelifta Lucas omnium horum dominanti- 
um nominatim meminifTe : inprimis vero notauit cer- 
tum annum imperiiT/^r//,vtMonarchae,adcuiusditio- 
nem pertinebat Metropolis gentis,Ierofolyma, annttm ni- 
mirum dectmum quintum* 

CumveroTiberiusIerofolymaabfens cflet,prouincia- 
rumq, eius magnus eflet numerus,addit Lucas & Prafdem 
Tiberii Vontium PtUtum , & Principes gentis Annam cf Cai- 
pham fummos pontt/tces. 

Iam fupra vero conftitutum fuit,morc ludaico vetuftif- 
fnno , quintumdecimum Tiberii cenferi a principio anni 
tudaicxciuili,fcilicctamenfe Nifan Pafchaliannilulianx 

S 7j .vfqs 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



13 8 De Anno Natali Chrifti, 

7 3 . vfq, ad fequentem Nifan anni 74«, non obftante quod 
natalis insperii , feu dics fucceflionis non menfe Nifan vel 
Aprili/cdpofteriusmenfe Auguftorecurreret. Sequitur 
igitur, Ioannem incepifle inter duorumannorum 73. Sc 

74. Pafchata. Cumq-,vulgoperfuafum habeamus>Ioan- 
ncin tcmpore Autumnalicircafeftum Tabernaculorum 
cepifle , ergo liue a Nifan, fiuea die fucceflionis annum 
quinttimdecimum inchoemus ,vtroq*, modoloannisini- 
tia rcrinentur in luliano 73. Nam anno fequenti 74. circa 
fcenopcgiam iam currebat decimus fextus etiam a die 
fucceilionis lnceptus. 

Quod fi ad hiftoriam Euangclicam attenderis, inueni- 
es non plus temporis interceflifle inter initia Ioannis & 
baptifinurnChrifti, quamquantum eft vel vfq-, ad 5. No- 
uembris , fi hoc die Chriftus baptizatus , vel fi hoc ipfo 6. 
Nouembrisloannes, vtquibufdam videtur.) cepit: ex 
eo vfque ad 6. Ianuarii anni 7^. quo dic traditio habet Ec- 
clefiaftica, ChriftumimmixtumturbisexvniuerfaludcXa. 
ad loannem confluentibus,ad baptifmum venifle, I ta pa- 
tet,ineunteIuliano74. 6. Ianuarii Chriftumefle baptiza- 
tum, minimeqy vno anno tardius. Nam probatur certilfi- 
mis documentis antiquitatis, ChnftumadPalfionem ve- 
nifleanno/^. Iuliano. 

Exnotatione reliqiiorum Procerum&Moderatorum 
gentisludx#> etfiadtantam prarcifionemnon venimus, 
vt vnum certum annum inde addifcamus : expedit tamen 
videre, nullane contradidtio nobis ex Iofcpho hiftorico 
Iudaico detegatur ? 

De Herode igitur & Philippo Iofephus tradit prxfuif 
fe i\\os,Herodem quidemta///^ ^ p C r*& Philtppttm Paneadi 
Trachomtidi Gaulanitidi Attramtidi cr Batanw > hunc quidem 
vpj.adannumzo. Tiberuperannos^.illum vfypoHmortemTi- 

berii, 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




l 7fcirc; 
► etiamadi: 

lina- 
iloannisi; 

ihocifH 
:, ccpivcx 

■feifip 
fcbapnza- 

BTCOti& 




Caput XIII. ^Magifiratmlj.Ttbern. 139 

ad annum Iulianum 83. tuncenim Caimillumditione 
fuapriuauit inque exilium eiecit. Iturxorum meminit Plinius & 
Strabo,cx quibus patct eandem efVc regioncmquamlofe- 
phus Batan&am ejr AuranitidemzvytWzt. Neq; lofepho in- 
nominatumnomeneft : narratenim deuicfos ltur<eosab An- 
tigono Arijlobuli primiRegis fratre circumcijionis ritum accepijfe. 
Pilatum etiam lofephus ait fub exceffum Tiberii (.anno lul. 
8.2.) deceffiffeprouincia ,cuiprafuerat annos 10. itaq; incunte Iul. 
72. in ludxam venit. De Anna vel Anano Pontifice Max. 
legimus, anno Ctoz/atfjluliano^/. loazarotocomotojuccejfireda- • 
tum a Ghirinio, anno vet o <f$. luL a Grato Iud&& Praftde dignita- 
tepriuatum, intra biennium trcs fucceflbres habuifle , pri- 
mum iJmaelemFabii deinde fliumEleaz,arum, tertio Ufiphum 
C<eiapbam,quemEuangc\ium^nnagenerumfacit. Hic Ca- 
iaphas anno Iul. 8 2, dignitatepriuatm eHaVitellio. Omnes igi- 
tur hos a Lucanominatos etiam Iofephus hiftoncusan- 
no/f. Tiberiihabet iniuis Tetrarchiis, & cugnititatibus 
Reftat folus Lyfanias, de quo nihil in Iofepho.Fuit qujdem 
huius nominis Dynajta Chalcidis, Ptolemai Mennaifilius, occijm 
a Cleopatra, qu&eim regnumab Antoniodono acceptumperannos 
y.tenuit, qua? cum occidiflet,Chalcisad Auguftum venit. 
Eftigiturveroconfcntaneum,LyfaniamEuangelifta:no- 
minatum feptuagenarium iam aut maiorem , filium fuifle 
Lyfania? a Cleopatra ante totannos occifi. Ditionis qui- 
dem feu regniLyfanU, f.alicubiXj^.) erebrafit mentioa 
Iofepho,temporibus pofterioribus,varie cnim locata fuit 
HerodispofterisaCzfaribus, erat Libano vicina: & vi- 
detur^^wparticulafolumeiusfuifle. Abilam&c Plinius 
xetertintertetrarchiasinterjperfasdecem vrbibm Syria, Libano 
vicinisverJminterioraregionv,quxregiodecapol0di^ 
bulo ab Euangeliftis etiam vfurpato. Locat Iofephus Abo- 
lamin Perxa CoJadiisa lordaneeregione HtertchunW. Quon- 

S 2 dam 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



K 



* DeAnno Viatalt Chrifi, 

dam Augtftus Zenodoro mortuo qui LyftnU ditionem conduxm/ r 
(.quod argumentoeft pupillaremditionemfuifle.)/0/«w 
illnm traclum Hcrodi Magno tradtdcrat. Illo vero mortuo, cre- 
diderim fepararam Abilcnem a Philip-pi& HerodisTe- 
trarchiis(.vc qua: permiflfa tantum fucrat Herodi non do- 
mca ,quam hiis pofteris pofler rcadere.) & Lyfmtanam 
adulco h xredi rario 1 ure permiflam fuifle : a rehqua C hal- 
cide&Iturxa, &raNerone feparatim veluti de fuo locari 
folicaeflr» 

Eft & alia conie&uradeorcuhuiusLyfania?. Ptolemtus 
enim fu p radi&us , Arijlobulo rege veneno deleto & filto eius Ale- 
xandro fecnri percnjfo, reliquorum liberornm Ariflobultcuramfu- 
fceptt, &JHmsew4 Philippto miffusvtillosadduceret^nam Alc- 
xandram accepit coniugem,pater vero Ptolem&usoccifo Plnltppiont 
filio , Alexandramipfcduxit. An igicur ex hac Alexandra Iu- 
daica, ciufquc maricorum alcecucro fueric orcus ifte Lyfa- 
nias , & A bilenam obcinueric refpe&umaceciia? ftirpis re- 
giae i Sed ha?c excra aleas. 

Hoc igicuc anno 74. ineunte Lucas Euangefifta cap./. 
V t 1?. A^rm^Zr/efimfuife^irH huv re^a^v^^^vixivov ; triginta 
circiter amorumcuminciperet,(c. pra:dicare &:miraculis cia- 
refcere, poft bapcifmum. 

Hic nocaEuangeliftam vci vocabulo *V«,compou*co ex 
«c &«', acfi,qua/i.qux parciculaprajfixanumcralibus reddi 
{o\et circiter. Exempla Lucxi. v. S 6. Quafi menfibus trtbus, 
Ioan.i9.v.3^.«V«Ai'T««wkflweV, quaftcentum LucaTp, v.14 cir- 
ctter qumquemtllta. . Ioan. tf. v. 14. Numero quaft qmnquemtllia. 
Hicrecepcus mos eft linguisomnibus , vt circiter 5000 
dicamus, quicquideftmter^5oo,& 5y oo. Quaceficec- 
iam mnoftro exemplo quicquid eft incer^ f.&^.id omne 
circicerio. dicipoceft, quippequodpropiuseftrocundo 
numeco vel^o. vel 40. Hoc fecutus Ignatius fcripfit 

Chri- 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



luap.j. 

o 

uraculis cla- 



;;rer fO«» 
( Quarcficcc- 




Caput XII. <Quafitngtnta. 14 r 

Chriftum tres annonumdecadas conuerfatum: re&edi- 
&um etiam fine particula Circiter, fi Decadas tantum- 
modo exprefferis. Nametfifuperfintduo tresvel^.anni, 
nondum tamen hi quartam decadem reprxfentint,quo- 
adufquc dimidiam decadem fuperant. Nam fi cui lu- 
bet colle&iuis vti, vt decadibus , Ailibus , Centenariis , & 
fimilibus,eumneceffe & redundantes particulas negli- 
gere: txdiofum enim eft, vnumquemlibct numerum cort 
cif e multifque verborum particulis enunciare & circum- 
fcribere» 

Aliaeffet vocuIxratio,fipraefixa effet numeronon 
rotundo,vt fi dixiflet, circiter oclo drviginti annosyrircitertri- 
ginta duos annos. Qux enim infra decem nominatim ex- 
primuntur , iis appofita vocula Circiter y xxco vnum annum 
lolidum in dubio ponit, fcd fere menfes tantum aut dies 
aliquot numero paucos & infra quantitatem anni fo- 
lidi. 

Quod Euangelifta obferuauit vfu vocula* wW* idem 
& Tertullianus eft imitatus fubftituta latina particula 
Qttafi. Sic enim illeaduerfus Iud^os Cap. 8. Annos habens 
quajtXXX.cumpateretur. En minime fcrupulofam numera- 
tione,quippe in qua etiamnum poft * biennium baptifmi 
fufcepci,non veretur fcriptor vtieodem rotundo &laxo 
numero, quafi triginta. 

* Credibile est Tertulltanum hic ne quidcm de biennio minijlerij 
Chrijlicogitajjefed omnem Htftoriam Euangelicam inter autummt 
anni luliani 23. & Pentecoften ann't74. inclufijje , proptereacp Mat- 
th£tts,Marcus &Lucas Chriftum vnojolo cocpAtimoPajchate lero- 
folymis habent. Acccjfit (jra/ia Tertu//tanicauja y dequa Herwardtts 
monuitiquodanno luliano y^.duobus (Jermanis Cojjcurreteadhuc 
anno iy. T ihcrija fajuccejfionis^dtes 1$. CMarttj) qua antiquitusk 
Latinis Paftha celebratum futt> inciditin diem Veneris y feuferiam 

S i VL 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



142 De Anno Natali Chrifei, 

Vl.Cumigiturvox Hcbraica Gracts literis firiptavicinijp- 
maftt voci , quod pati figmficat,multifcJioillo Pafehatis me- 
moriam Pajfionis ( non, vt nos , rejurrettionis ) celebrarunt . Pafiio 
<vero contigit die veneris,anno igitur 74. ob concurfum diei V eneris 
& iS> Martij pajfio fuit afiripta. Alif vero Pafcha quidem die2S. 
CMartij celebraruntyfedin Rcfurrcttionis mcmoriam , vtnos. Hmc 
geminum fejlumapud Scaligcrum y ^^^ov & cci*9*<npw> vtrum- 
que communi vocabulo nx%<*. 

Imitata eft voculam eandem quafi EcclefiaRomana; 
Expletis, habetMartyrologium, ^*/? triginta annorum cur- 
riculis. 

Cumigitur teneamus, exeunte Iuliano^z. Chriftum 
fuifter/m/^rtrigintaannorum: Sequitur natumefler/ra 
annum^.Iulianum:$ictamen, vtannusiftenonfitpla- 
nc certus &: definitus. Qualitas enim vel latitudo pr#mi£. 
firfequitur inconclufioneiru Nam vt fupra di&um,iam 
iam m anguftias arftiores redigimur , quam par eft,vt pri- 
mam voculam qua/izd minutias decadum,ad annum fcili- 
cet 4 5 «apponimus, qui numerus integris decadibus adii- 
cittcrnanum. Atfiteipfum collegeris, attendens, quo- 
modovocula^//*//, arotundo numeroio. deuolutafitad 
nonrotundum43. liquidoperfpicies eum , quianno7$. 
cft,(noncerto&pr^cifefed;^^trigintaannorumpofte 
etiam ad ^o.natum eflfe; quod hoc libello demonftratum: 
& eundem qui c{ttrigintacirciterannorum>accurato calculo 
pofleefletrigintatnum annorum. 

Tantum eft,quod ex aetate Chrifti non prxcife expref- 
fa.quam ad baptifmum attulit dc vero eius anno natalitio 
colligipoteft. 

Harcquantulares 5 quantamperDeumimmortalemfu- 
ftinet calumniam?Perinde efle di£titant,ac fiEuangeliftse 
fraudem im putem voluntariam: Scilicet vt in me coniici- 

ant 



a 

afc 

Uu 

hk 
(Ccirc 
nosvo 
ratvic 
bitrci 
nawi 

Gtn 

u 

CiiClC! 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 
59, 69 



Chnk 
Qcfcorri 
wnhtpk 



nsde 



onfer- 
atocaW 

iflOB^ :::: 



0 



Crfp. XIII. JQuafi triginta. 143 

antHypocritarumnonnullorum.&populi odia,quorum 
illizeliaffe&atihideuotionisplushabent, quam iudicii 
autdo&rina:. Quidais,Euangeliftis fallerele&oremani- 
mus C\xiicirciterquinquemilliaCcnhcnub\xs > quamuistre- 
centi forfin aut quadringenti defuiftent , autfaperfuif- 
fcnt?Io annestibilubdolefcripfit Ioan. 6. verf ip.fladiacir- 
eiterviginti quinque aut triginta: vnum idemqsinteruallum, 
&qua(i25.&quafi3o.faciensr > Lucas decepitnos^Luc.p. 
vczC2S.cum(cnpC\t,Po/ldiesciraterofio. (idcft, poftvnam 
circiterhebdomada 4 ^w^w//^/C^r^/^, quofdam exa- 
(lantibtts non vifuros mortem priusquam veniat regnum Dei,c/ari- 
ficatum ejfein monte T abor > pr&fentibu* tribus dtfcipulis ? Nam 
Matth./7.v.2.^/Wtantummodoy?Ar,nonadiedaparticula 
watiam/^inucniuntur. Quodfilicet Euangeliftx Lucx 
faluaeius exiftimatione vnolocotertia parteaugereprx- 
cifum numerum, benefieio particulx circiter y &tcirciter 
8.pro6.ponere: quinnon&foluaexiftimationelicereul- 
li alio loco vndecima faltem particulaminus ponere , qua 
fnberet praxifus numerus mediante eadem particula u<nl 
& circiter. $o.pro 3$. ponere.Qjaxris tu,num putem Lucam 
nos voluifte decipere fcribcntem * o .cum eflent jj. Quar- 
ratviciilimexte Iuda:us vetcratornum deccptionemar- 
bitreris, quodEuangelifta: Chriftum Herode fuperftite 
natum ailerant , cum triginta hi anniincipiantHerode 
dudum mortuo. <? quod teftatum omnibus antiquitatis 
Gentilis &: Iudaicxmonumentis fecimus. 

Videsne calumniator > vti uon te Euangelifta,fed tute' 
teipfum deceperis > qui oculos m claro fole cbudis, parti- 

cifefcrupulofe numerare fNon Euangelifta , qui fatis iibi 
cauit,addcnsr/m/rr. Eos vero quibus laxus lftenumerus 
flon fatis facit, qui praxiiius rem indagare minutias exi- 

gerc 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



1 3 o T>e Anno Natalt Chriflh 

gere cupiunt,remittit ad tempora RegniHerodisJefcripienem 
Orbisfamam de nato Rege Iud#ortmindeque ortamcademwfan- 
/#/#;quasres, qui tunc vixeruntinrecentihabebantme- 
mona, quas etiam &hodiebonaex parte inveterumhi- 
ftoriarum monumentis habemusconfignatas. 

Annonh^ecprarpoftera eftratio, velle natiuitatis an- 
npmprascifumelicereex textu, qui denatiuitatecxpro- 
feflb non agit , eiufque textus omnes apices mordicus ar- 
ripere,particulas fcrupulofitati oppofitas pra^terire aut 
interpretandoperuertere: econtra vero vbi Lucas nati- 
uitatem per omnes circumftantiasdefcribit, nofquean- 
notando Rege Herode ad hiftorias rernittit, ibi hiftorico- 
rumrepudiareteftimonia, & vnoverbo, omnem rerum 
geftarum ordinem negando confundere , qua ratione 
tandem & iplius Euangeliffoe confenfus cum hiftoricis 
incxterisinfufpicionem adduceretur. AliudagebatLu- 
cas,quandoChrifti baptifmum defcribens,a?tatis eius mc 
minit : perfonam nimirum Iefu defcribere animus erat,e- 
ius #tatis circiter , & quo vultu eflet. Nam huiufmodi 
setatis mentio ad defcriptionem faciei & ftaturx refertur; 
in qua non facile difcernitur , triginta quis annos habcat, 
an^. 

Qu# hic Caluifius in nupera fua epiftola mihi obiecit, 
eainuenies prolixe difcufla inEpiftolxmea? refponforia 
confirmatamque amplius interpretationem Lucar : vbi fi- 
mul demonftratum eft^ voces ^ yjpk<& wv,ncquaquam re- 
ferri pofle ad minutias temporarias vnius anni, fiue tricc- 
fimi, fiue tricefimi primi, fed alteram quidem (IncipiensJ 
neceflario referendam efle ad Minifterium Chrifti,altera 
Exiftens ) ad genealogiam Chrifti : Ad illam igitur 
meam Epiftolam, le&orem rcmitto,fcd no fine Apopho- 
reto ex bellariis Caluifianis. Nam prarterire non poflfum, 

quia 



4 

W 

0» 

0[ 
W 
iivo 
Hic 
Imi, 

A 
•fi 



lim 

4 

ll/IIII 

cum 
ov 

Di 

hc ) 
Pom 

DO, 1 

m 

Hi 

ivriz 

non 
lca 

k 

DlU 

luna 
teKc 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



/ 



nordicusar- 
iLucasmt , 
bi hiltorico- 

Hini 

i QQi aaou 
cmhhncis 
aiiigebith- 

MMDM' 

ltaimoi 
shabcatj 

i rnibi obieci, . 
reiponlcrJ 

lldjf 

f! 



f^.XU I. ghafitrigmtd. I4j 

■quin ie&orem impertiar gaudio quod ex argwto Cal- 
uifijcommento fol. 8. Epiftolafua: pcrcepi; quando llle 
caufam di cere coaftus , cur,Ji frkcife trtgmta amifuermt , &fi 
<vocuk oupx^ ©~ •» adexitum ttiojimi & tngrejftm tricefimiprt- 
mi pertineant, cur ergo Lucas infuper adtungat u n » ctrciter : n am 
videbatur a,'™ redundare autoppofitu in adie&o dicere, 
fi vox%o f ^©' ad tempus defintendu a Luca pofttaeflct : 
Hicigiturconliliopromptus Caluifius ex inopinato ve- 
luti silt ^ mU"**' cau&m cx Calendartis arceflit : quodinee 
turb£tuncejfent,exquibusEuangelifta Lucascumfenonexpediret, 
in fufbenfo reltquijfe certumannuerfarium diem adtefttoneparticuU 
uunt. 2\amcumludtiantiquitm ejfent vji Calendario Lunari, lu- 
liumC&farempaulo anteHerodisregntm& posi Auguftum impe- 
rajfeillis Calendariumfolare Romanum. Mirum equidem nifi 
fuumipfius fomnium Caluifius rideat eftufiftime : quod 
cum omnibus membris ex tenebris conftet.fufficit vt vni- 
caventatisha&enusexplicata: lrradiatione .difpdlamus : 
tantumenimabelt,vtLucas Euangehfta de certa die re- 
ucrtentisannitricefimilaborauent, vt neque ties annos 
hicpenfihabuerit. Iuda?aquidemdeui£ta fuit piimum a 
Pompeio, deindea Sofio at non Romanis,fed iilic Hyrca- 
no,hicHerodiIudans. Nccpoft Archelaumeiedumin 
teruitutem eft redafta, quippe qua: non belioacquifita, 
fedvoluntatePrimorumgentisindcditionem accepta& 
Syria-contributaeiTet. Extant inlofepho EdidaRoma- 
norumlmpp.quibusnon illis tantum qui Iudaram mco- 
lcbant,ledetAfiaticis& jEgyptienfibus ludaetf ius con- 
firmatumfuit vtendi ritibus patrirs. Et habcmus Epipha- 
nmm teftem , Iudaros tcmpore Chrifti vfos Calendano 
lunari ■ quamuis Prafides Impcratorum ius dicerent mo- 
re Romano, vfi feftis Romanis : quid enim impedit, vtru- 
ouefimulmvfueiTediftinais perlonis&tebus ? Nonne 
* T id 




m\ m -. fi m u , \ 

Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



i 



T4* DeNat. Chrifli, 

id hodieq; fit, apud Iudxos fub Chriftianis, &: apud Chri- 
ftianosfubTurcisj' 

C A P V T XIV. 

J$ht£ caufi Veteribus Vatnbus cur natmitatemChri- 
flireponerent ad \AnnumJuhanum 42. ty.ycl 
44. non^ueroad^o 

ARgumenta excircumftantiisNatiuitatis Chriftidu- 
ctaexpediuimusquibusillaconiicitur in annum Iu- 
lianu^o. Cepimusetiamfupcrioricapite refponderead 
eaqua?pofluntobiici;oftenfono re&e nobis opponiLuce; 
textum de xtate Chrifti quam ad Baptifmum attulit. Se- 
quitur vt etiam refpondeamus ad aurhoritatem Patrum 
Ecclefiafticorumqui LucamEuangeliibm fecus , quam 
nos intecpretari videntur. Quain re Caluifius non legiti- 
mepugnat. Themameilibeihgermanici,pra:fixum fron- 
tihocerat; nonpoiTenosfiluishiftoriis, Patrumcalcu- 
Iumimitari. Caluifius igitur Patresillos f biproponens 

fequedos,occurntmihifbI.3^.fua7Epiftola%quartumhoc 
numerans argumentum, quod Patres veteres alirer com- 

putauermtquamEgo.QuodhocCaluifigenusargumen- 
ti,principium petens ? Sciueram hoc , & in fronte libelli 
profeflus eram; contrarium me demonftraturum rece- 
peram. Si vinco rationibus hadtenus explicatis, ftamus 
Mccftlinus Deckerius Suslyga& Ego , annuente non ob- 
fcure & Hervvardo,caduntij qui patrum calculum vrget 
rigide ; nec aliafolutione huius obiectionis opus et i t.Non 
igiturobnumerumargumentorumCaluifii, fcd propter 
ipfos Patres & hunc locum pcrcurremus \ vt appareat, & 
quamillidiuerfasinter fe rationescomputandifintfecu- 
\i, & quid quifque fpe&auerit; quidve non fpe&auerit; 

ne 



nd 
ien 

on 
luc 

poi 
(tt 
P 
ferr 
DjD 
anni 
« 
lu 
m 
di 
pfa 
rec 
an 
h 

P 

m 
non 
han 
c;ua 
V 

# 

jBKl 

iaip 

tunQ 
fft% 
p\ 
4* 





Chriftida. 
anumlii- 
pondcreaj 
ppomLucf 
tttk fc 

k,<m 
iot\k»\u- 

tnfiakii- 
prcponeci 
:a:rumhcc 
alircrconi- 

ontebbcLi 

; tt nonok- 
jeritN» 



Crfp/tf XiV. P^w. 147 

ne Patrum authoritate de eo non cogitantium , quod m- 
ternos difceptatur immerito prcmamur : neve Caiuifius, 
omnibus lam qua: calculo Patrum obftant,in clariifimani 
Iucem prolatis , corundemPatrum exemplo fe munire 
pergat,autqu# illi fufficienter monito di&a fupra funt \ 
etiam Patribus non cogitantibus di&a conqueri poflit. 

Primum igitur, hic expeditnotare; Ecclefiam,fivfus 
ferret meminifle biblicarumhiftoriarumnovi teftamen- 
ti,non amplius obferuafleannos Imperii Herodis,quibus 
anniserantillseconfignata?, idquenonnegligentia, fed 
proptermutationemtemporum. Tunc enimRegnum 
ludarorumdelc&umerati necerant ipfi fcriptores, eo- 
rumve Ecclefiie l\xAxx contributae: omnes vero tunc fub- 
ditierant ImperiiRomani,cuius prouinciaiamdudumi- 
pfa etiam Iudara erat fadta. Quare tum demum de tempo- 
recuiufq,reigeft#fibividebantureflecerti, cum eamad 
annoslmpp. Romanorumcertosretuliflent, quamuisil- 
la: fub Herode vel A rchelao eflent faftx, quando a:ra Au- 
guftiinluda:avfitatanondumerat. 

Nonmirumigitur,fihiftoriaIudaicaex annis Herodis 
in annos Augufti , veluti planta in terram aliam transiata 
non vnam &:eandem fedem apud omnes eft nafta,& fi per 
hanc occafionem multo difficiliuseftfa&umdifcernere, 
quantaefletprxcifionumeriinEuangelifta, cjmfitrigima. 

Veteres itaq-, ante Eufcbium & Hieronymum , cum le - 
giflent Chrifiumcnminciperet prardicare, hahutjfe circiter tri- 
gmta annosy idqj anno is, Tiberij 3 nulla fcrupulofitate vfi , 
fmpendcrunt aetati Chrifti primos 1 5 .annos Tiberii, & vl- 
timos 1 /. annos Augufti : qui cum tenuiilet monarchiam 
peranncsj/.ablatrs//. vltimis ,inuenerunt4-?. annosim- 
perii Auguftij quibus exadis Chriftumnatumefle tradi- 
dctunt. Sic tenentEufebius,Chryfoftomus. Orofiusjor- 

T z nandes 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



WlA 

fj 



/48 DeNatahChrrftk 

nandes Beda Martyrologiui/i Romanum fecuti Clernen- 
tem & ■ Tcrtullianum partj£ntesexprefleiIlos 30. annos, 
inij. vltimos Augufti&//. primos Tiberii. Haccommu- 
ne omnibus fundamentum, non aequalem tamen omnib. 
fuppeditauit calculum. Primum enim Augufti initiadi- 
uerlidiusrfarefpexerunt.Confofllis eft Crdar idib Mar- 
tiis,anmsquatuorpauIominus, anteinitium a*ra:nofti^ 
vfualis vt2. lanuarii Calendis. Eius hiTreditatem C. Ochi- 
uius adiit eodem anno. Qui ergo ex poftentate Rempub. 
Romana, adeoq; totius Orbis fmperium computai unt in 
parte hsereditatis huius quod pleriq-, fcccrunt poft 400- 
& joo. annos Chrifti ad nos vfq^ , llli annos A ugtifti dedu- 
cunt ab ipfa ftatim carde Carfans. I taq; Iofephus aiMioi e- 
iusimperio tribuit S7> Mefes/. dies2.Tantumenimmter- 
fuit inter lulii & Augufti exitus. Qui vero veterem Reip. 
Romanse formam tunc quidem atle&am nondum vero 
collap{amIudanteadhuclibertaterefpexcrunt,aliudO- 
ftauio C^efari Principiumfeceruntimperii: quando^wi 
natus nouemdecim > exercitum pro Rep. priuato tmpcndio compar** 
uit ; ornatttstj, a fenatn eqneflriflatua, & proprttor una cu Coft. Htr- 
tto & Panfky bellum cum Antoniogerere iujfm , vtctt adcftfu?inam-> 
lmperatortfeabexercitu&a Senatufalutatm o/. Ab hoc enim 
rempore^ Eufebiusnumeratannos eius jtf.Menfes6.Nam 
fugnatttmi^ Afrilis, expeditio igitur paulo antea fufcepta, 
mcnfeFebruario:vndeadexcelfum Auguftilapfifuntan- 
ni/^ menfes 6. Exhis diuerfis Auguftiinitiis > vniusanni 
nafciturambiguitasapudvetuftos Fcclefiafticos fcripto- 
res A nnus enim ^.quem alius ab alio veluti per manuum 
traditionemaccepit, non attento, quais ratiocinatione 
eftetinueftigatus,is]gitur a priore initio Coiilules exhi- 
bctLentulum &Meffalam,idem annus 4^.a pofterion mi- 
tio , Coif, habet Auguftum XIII. & Plautium Syluanum. 

menfc 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



>U* 
«inofci 
COu, 
jrak 
itanintia 
"tpoft^oc. 

tUUIt 

tmim 
em Reip. 

dUtiWttO 

m 
mm 

«Cjtft. _ 
'<jt'm 
b hoceBim 

cea iiifcep» 

cc mat;or;i k _ 
ifcse* , 



09 



Caput XIV. Patres. 149 
menfe quidemDecembri, aut Cal. Ian. fequentibus,T_ cn- 
tulum & Pifoncm. Hxc lgiturfoh fere diuerfitas cftapud 
veteres,in definiendo anno natalitio Chrifti,& ftat vtraqj 
fententiaquadamtenusper verba B. Lucx, numerumcp 
tricenariuma?tatis Chrifti, annoi/.Tiberiidefinitae.Nam 
quipriusinitiumobferuabant Augufti : trigintaquafannos 
Euangeliftae pro totidem completis acceperunt, qui vero 
pofteriusjij^^/r/g/^intellexeruntdetricefimoincho- 
ato : non quod quenquam vel hi vel illi reprehenderent, 
quipropteraliascircumftantias, veftigia fua nonprefle 
fequeretur,rotundumEuangeliinumerumlaxefumendu 
contenderetrfed quia,nemine de.diflcnfu hiftoriarum ad- 
monente,Regnoqs Herodis iam oblitcrato, caufam nul- 
lam viderunt, cur quos circiter trigmta accepiflent , potius 
plus vcl minus,quam prxcile triginta computarent. Neq. 
ennnChronoIogtcatradabantexprofeiTo,necaliquane- 
ceflitate fuerunt adadi , ad minutias tempoi u exquifirms 
conieCtandas : necmomcntiquicquamintentofuohnf- 
icnt allaturia exadiore aliqua temporis definitione. 

Pnores igitur ilh nihil funt argutati in voculis d?x^f* iv ^ 
^incipientem an defmentemtriceilmumillasexprime- 
rcnt, quin potius vocem afxfasm adminyfterium & mira- 
cula& fama Chriftiretulerunt, vocem«. adgenealogia, 
£1 «V hipt&kfaiviilQ» extjlensvtputabatur,filiu* Iofeph : pofte- 
noresvero, ex voce «^i^m ratiocinati iunt deineunte 
anno tngefimo,quod proculdubio non feciflent, fi textu 
paulodiligentiusponderaflent,vthodieillumobcontrQ- 

uerfiam agitatam ponderamus. 

Epriorumnumero funtTertullianus,&Irena:us:aqui- 
bus nonlongeabitnecEpiphanius: cumenimindie dif- 
ferat ab hodierna Ecclefia, ponens Chriftum natum 6. 
lanuarii: Coiletiampomt, nonLentulum & Meflalam, 

T 3 qui 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



i$o De ^atalt CJmftt. 

quifinemanniIul.4^.tenucrunt,fcdrequentcsAugufi:utn 
X 1 1 1. & Syiuan ura q ui initium liabent anni 44. & addit 
annum^. coniunctionis fudzorum cum Romanis ,puta 
viftoria: Carfaris Adiaca:,quando Regni Iudaici feudum, 
vr more noftro loquar,ad^»/?» w recidit a quo Herodescon- 

frmatusenhyeme,qu&fequiturlultanumis. Addefohdos^ ad 
ij. finientem,prodit^. finiens. 

His accedit etiam Clemens Alexandrinus, Natiuita- 
tem Chrifti referens in annum 28. ^Egyptiorum, qucs 
Caluifius re&ededucitir^/* Alexandria,c\xi\xs vidoria: di- 
esexSenatufconfultoprincipiumdeditnoua: a:ra?; non 
re£teveroconfundit cnm Aciiacavicioria qux eratvnoan- 
no antiquior , & ipfa noua: a-ra: caput, q a Monarchia Ca:- 
faris denominabatur, quorum vtrumqueDion teftatum 
fecit. Rede viciflim Sci\lud,tempus Alexandri&capu,&mor- 
tis Antonu (adde & Cleopatra: Regina: ^gyptiorum ex 
Lagireis \kimx )(imul inadiffe in caput anm A^yptiacifuin 
principiumprimimenfts Thoth&2p;menfts Augufti luliant: &hoc 
principiumfecutos JEgyptios:' dubinm vero , an & dtj Oricntales 
fopuli: dc Armenis enim eft conie&ura; Syria vero & Afu 
aliter numerabant. Denique & hoc recle dixit Caluifius, 
primumdiemmcnftsThoth, haclenui afcendtffe tn an. Iu!iano,cxeo 
-vero temporefubiugata JEgyptofxum manfijfein t 9 . Augufttmo- 
re Romano. 

Igiturquiafinienteitf. Iulianocurrebatprimus Aegy- 
ptiacus Augufti , additis 27. folidis, prodit ad finem cur- 
rens 4i.Iuhanus, quo anno Clemens Chnftum natum 

ftatuit. 

Hos igitur vctercs Patrcs fecutus eft Aurelius Olfio- 
dorus,Chrifti natiuttatem referensadfinemCofl. Len- 
tuh&Mcflahalat, & vtresomnicareretambiguitate, an- 
.numexpriimt Augufti 41 quodidem de Tertulliano te- 

"ftatur 



«8 
itolido^. 



o^arciiaCz. 
nwma 

:;iibi:£v;: 

1 
I) 

rpnrrus AcD'- 




Cap.XlF.Patres. /// 

ftatur Eu frbius (etfi in grxco textu Scaligeri eft ^o.) vnde 
conftat lllos fequi pofteriaSiAugufti initium quando^i. 
numerant concedentes interim 42. fcd a pnori 1n1t10.De- 
linit Cadiodori Chroniconinanno Chnfti jip. 

At vero Sulpitius Seuerus hoc codem 41. Augufti arre- 
pto, fedapriori initio dedu&o nixus Chnftum natu dixit. 
CoflTCaluilio Sabino &t Paflieno Rufto,quarc anno Iiilia- 
T1042 quarationetrienniodiftertab ceia hodicrna. Vixit 
circaannum Chrifti^oo. 

Cafliodorum verc allegat Sz fequitur Marianus Sco- 
tus, quamuis multo recentior, vt cuius Chronicum vfque 
in annum 10 83. exrenditur^qui tamen varie flu&uat. Natn 
inter initiavidetur Sulpicium Seuerum fequi;& trienium 
adderexra:hodiern;e: quodtamen non coniilio fedcaftr 
fathtm &ni fallor hallucinatione authoris, dum contra 
quam veteres , primu Chrifti annum illum numerat , quo 
lamexeuntenatumponit, recentiores coaetaneosty fuos 
fecutus, quiIncarnationis,nonNatiuitatis rationem ha- 
buerunt. ProgreflTus vfqueadbaptifmumChrifti 5 quadri- 
ennio fuperat a^ram hodiernam ? quippetraiectis Confuli- 
bus; rurfiimqyadtriennium&fadbienniumredit. Tande 
vitiato & contra&o fcculorum fpacio,ahcubi fcilicet vno 
anno extrito, cum iis in gratiam redit, qui vnum annu ad- 
dunt xrx noftrx , conftanter vfq; ad finem annalium fuo- 
ru profeftus^feabxraDionyfij qusehodieobtinet, difter- 
re, nihil motus receptiflimo, & iam tunc aliquot fxculo- 
rum xtatem ferenteinorenumerandifecundumDiony- 
fium 4 lllam lgitur patrum turbamfecutuseftexhodier- 
nislofephus Scaliger,eiufque velutinterpres SethusCal- 
uifius > authorChronologicioperis luculenti, quodad 
prxfcripium Scaligeri concinnatum eft : qui vtinam illud 
potius expenderent,quibus rationibus innixiflnt Patres, 

quid 



r 



i 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



1 ; 2 7)? ^»»^? Nato/i Chrifih 

quid fpe&antes quid non fpe&antes, qua intentione affir- 
ment: quamquiquales,quotnumerofuerint. Nam quid 
iuuatnumerus & authoritas,fi res obitcr faltem affirma- 
ta fit? 

Inpofterioris fententi^afTertoribusqui^.Auguftiha- 
bent ab mitio pofteriori tricefimum Chrifti intelligunt 
inchoatum,familiaducerevideturEufcbius,qui annoiu 
aChriftonatoferiemexplicauitincanoneChronico^qu^ 
audior eft vno faltem anno, quam #ra nobis vfi tata \ con- 
tinuataq; vfque ad annum 327. & viccnnalia Conftan t; r 1 : 
Qjiodidem&aliterteftatum reliquit, dumnimirum Na- 
tiuitatemChrifticollocatadannui.Olymp.ip^.morc !u- 
daico &Ecclefiaftico, a Nilan qui praxedit Judos,ince- 
ptx:vtfupraaliisexemplis ex ipioEufcbiodemonftratfi : 
quanquam,fuidifTimilis,inhiftoriaEcclefiafticaClemen- 
tem Aicxandrinum fecutus,colloceteandemChrifti Na- 
tiuitatemadannum 18. i£gyptiorum, &ficadfinientem 
4\ . 1 ulianum, vnacum pnonbus. Scd tritior eft fatta eius 
altera fententia, lpfo opete Chronicorum Canonum,cu- 
kis multus erat vfus, magna vtilitas. 

ltaq^ &Hieronymus&Profper, continuatores Eufc- 
bij, ille etiam translator hoc filo perrexerunt , hiftoriis x- 
ramafcribentes anno vnotantum au&iorem noftra, ille 
vfqueadannum i79. hicvfque ad anmim 446. Eufebium 
Chryfoftomus & Craxi alij poftcriores , Hieronymum 
Auguftinus & Latini, veluticlaflicos authores fic fequun- 
tur,vtquiChronicasqua:ftiones reftiflime tradauerint: 
ipfiiudicium non interponunt, tantum accepta aChro- 
nologis referunt. Atque hos rurfum ex hodiernislccuti 
fnnt Gcrhardus Mcrcator &: Buntingus,diligentes Chro* 
nologi, fed qui rationes Eufebianas fpe&antcs, interim 
tuhilpenfihabucrunt, quomoxio hiftonas cumEuangc- 

lio 




\ 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




^Chronicor: 
>vtitata ; i 

ntin 
"niraimir:^. 
QfNtii 
irWoSjince- 
htftltf: 

liNi 



aorcm noftrij-- 
HicrcnB* 



cccpraaChro 

Jifl 



XIV. Tdtres. xf) 

lioconciliarent. EtvideturEufebiusomncsfequaceshac 
vnarereddidi(T'efecuros,quodannosHerodiS37.cum 13. 
Inlianoincipiensinluliano 49. finit, plenafiducia,fecu- 
riflimus lofephi, velut re pcr fe liquida & facili. Nam qui 
viderunt Kerodis 37. annos cxtendi vltra Natiuitatem 
Chrifti Eufcbianam, ij non attento, quanto citius illos Io- 
lcphus incepcrit , quod Eufebius diflimulatum filentio 
tranfmifit, nullumetiam fcrupulurn fenferunt circa dif- 
fenfum Eufebiana: Chrifti natiuitatis , qu# fub Herode 
fe&a,ab Hiftorialofephi, qui Herodem antea mortuum 
exhibet. id adeo verum, vthodieEufebiumfuperinitio 
rcgniHerodiscutnIofephocommittere> adeoque illum 
praeferreaudeant,iftifidemderogent; perindeac fi nihil 
adrem faceret,quodIofephustrecentis annis Herodem 
adeoq,&Iofephum fecutus omnibus veritatis inquiren- 
d^copiis lofephoefletinterior. 

Satis igitur demonftratum puto : Veteres Patrcs,di- 
uerfum a me calculum fecutos, nequaquam fic eflc legea- 
dos> vtquicxdeftinato contrariammihi fentetiamproft- 
teantur & propugnent; quare fruftra illos abaduerfariis 
nieisinfuas partespertrahi. Neq, enim Patres meamre- 
prehendut interpretationem numen quafitrigiffta, (ed lpfi 
omni eiusinterpretatione fuperfederunt , quiaincaufas 
curefletinterpretatio quxrenda , noninciderunt : fecus 
quamnoshodie. 

Quod fi pcrrcxeritCaluifiusabutipatrum authori- 
tate;dicat igiturquospotiusfequatur? Num pnmosqiu 
annum.4?» lulianumhabent? AnPofteriores qui annum 
^AnforteSulpiciumSeuerum quiannum^Anmagis 
Ecclefix Occidentalis confenfum mille annorum, qua* 
annum 4? i An denique Dionyfium eius dodorem fed 
perperamintelle&um, quiannum^. tradiderat,vtfe- 

quc- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



'5 * *Z>' Anno V^atali Cbrifti, 

queretur t Quin imo fuperfunt multo plures opinion es 
aetatem & ipfshabentes ; incredibili annorum nume ro 
enormiflime ab muicem difterentes ; fcriptorum hifto ri - 
corum&Ecclefiafticorum,inter annum Chrifti 400. &c 
5?oo.quasvi de fi lubet apud Herwardum , inqueChro- 
nologicorecens edito. Quemigiturpotiflimum fcquar 
Caluifi ? Si plurium confenfu ftandum .'define igitur & tu 
auam hodiernamtotius Occidentis vfu confirmatam di- 
tarebiennio; Siantiquiorumr* curigiturstateillis maxi- 
mijfanctitate pares,eruditione fuperiores illos fecuti non 
funt? Quasha;cnoua Caluifi religio, quam ab Eufebio, 
Hieronymo, Dionyfio,Mariano,Reginonc, Annonio, 
Hermanno Contra&o,Sigoberto,Maximo Monacho,in- 
finitis aliis , denique ab vniuerfali Occidentis Ecclefia 
non didicimus ? Cur hodie facinus cft, in primorum pa- 
trum calculuminquircre, quodomnibus retro feculis fe- 
cunda famalicuic , faftitatumquc eft tanta cum varietate 
cumnemo pofteriorum, contra rationes, Anteceflbrum 
ealculotenerivellet^Sinautemideo primorum patrum 
calculo ftandum exiftimas , quia is rationibus vincit,defi- 
neigitur crepareauthoritates ; ad conflidum rationum 
defcende fine hoc comitatu : quin imo vi&us a me ratio- 
nibusmeloribus, definemihi creare inuidiam ob Patres 
flcfertos.Perpendequantulo tu me fisauthoritatibus in- 
ftru&ior, quantulo maior turba eorum a quibus ipfe » 
diffentio.^Nonnevides, tresadfummum 
aut quatuor altrinfecus de- 
fiderari ? 



CAPVT 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Caput XV. DiesiyDecentb. tff 

C A P V T XV. 

Jfhtotempure > quibus occafionibus & quo autbore in- 
uenta , quo item tn vfam recepta ftt d Chrtfitanis 
Occidentaltbus &ra erronea y qua hodteque <-utimur? 
ubt t$ dedie Natali. 

COntra Patrum authoritatem excepimus, excipien- 
dum nunc eft etiam contra vniuerfalem E cclefias ho- 
diernsecomputum; quod fupra quidem capite 1 V. cepi- 
mus>vfi ad hocauthoritate hac ipfaPatrum antiquiorum: 
iam vero.confummabimus, dete&ione originis erronei 
* cahsuli. 

Quod enima me meifque dodoribus poftulatCal- 
uifius, vt authoritatem Patrum fecuti rationes omnes ob- 
ftantes contemnamus : idfcriptores Ecclefiaftici, a qui- 
bushodiernam asram conftat introdu&am, nequaquam 
fibi feruandum efle cenfuerunt: pofthabito enim exem- 
plo Tertulliani cxterorumque qui triginta prxcifos an- 
nos, ab anno quindecimo Tiberij retro extenderant ; ipii 
rationesluna: fecutiartificialepotius, minimcque hifto- 
ricis Iofephi monumentis , aut prascifo Luca: numero in- 
nixum Annorum Chrifticaputeonftituerunt. 

Methodo tali funt vfi , qua a dieNatalitio ad annum 
certwn ducerentur. A die itaque natali & nobis exordien- 
dumeft. 

De vero die Natali Chrijti. 
Traditum eft monumentis Ecclefiafticis , Chriftum 
natum efle vel V 1 1 L Cal. Jan. vel VI I L Id. Jan. magn a 
fuf bicione lapfus fcriptorii antiquiflimi,quo vel Calenda: 
inidus,velhaEinCalendasfint mutata*. Tempus interie- 
ftum dierum duodecim ad hanc vfque diem sfo^ bi< 

V z $tt>flff 



i 5<f De Anno Natali Chrifti, 

$n?#ff ??ad)K puta -3Bar)ttmad}fc/ duodecim Sacrac noctes 
dicuntur, quafi totam fpacium fuperquoambiguntPa- 
tres NatiuitatiChrifti merito confecratum habeatur. Sed 
traditionem de VIII. CaUan.antiquiflimam probat Suf- 
lyga ex lib. V. conftitutionum Ap. Clementis Romani, 
qui temponbus Apoftolorum vixir, lnterprimosEccle- 
fi#Roman£Epifcopos.AdditNicephorum,quicircaan- 
numChrifti^oo. vixit: qui craditionem hancaquodara 
Euodio VicarioPetri inEpifcopali fede Alexandrina, ar- 
eeflit. Addit&Chryfoftomum, qui circa arnium Ghnfti 
^oo. fcriptumreliquir,itacenuiflemaiores. Additdeniqs 
& acta Martyrum,anno Chrifti 301. qua: teftantur,iam tuc 
Chriftianos celebrafle feftum Natalitiorum Chrifti , 6i 
quoaliodie, quam vm. Cal. Ian. quippe eodemquo& 
poft annos proximos centum rempore Chry foftomi.Clc- 
mentinas quidem fucceflu tempons conftatau&as , fieri- 
quepoteft,vttextusallegatusfitcxrecentionbus:xtatem 
tamen tantam habent ad minimum,vt circa annumChri- 
ftiioo.&4o©.Natalitiain v ni.Cal.Ian. celebraraconftet* 
Etfihoenonvbiqueobferuatum. Nam&Chryfoftomus 
nuperumConftantinopoliagnofcit feftum , faflus tamen 
antiquum in occidente,vndeallatum erat, Epiplianius vr 
dici cceptum , eadem tempeftate,circa 4 /o. Chrifti Nata* 
iiacollocatin viii. id.Ian. nilifortefcriptoriserrorfitvt 
dixi.IdemEpiphaniusexClementeAlexandrino&-aliam 
tradit opinionem vEgyptiorum, aflerenrium Chriftum 
eflenatum, vtquidam, menfePachon, vtaliimenfePay- 
ni ; qui timc mcidebant in Apnlem &MaiumIulianum. 
AtlbllertiflimamHervvardiconiecturamlubens ample- 
ctonquiputateodemreciderehanc ^gypriorum tradi- 
tioncm, cumpriori, & hallucinationc quadam factum* 
vtcumDcccmbernonus eilet meniis ab Aprili , primo- 

men£e 



I 

/ne 
«n 
tun 
lpfii 
(junr 
ralibi 
nnt. 1 
apuj 1 
ktCt 
cetnb 
lta 
cemfc 
Ath 
pm 

■U 

dumfl 
raefe/, 
plcnra 
ifMan 

iycraei 

nanan 
fiaLuc 
fiivtap 
aietho 
N>it 
ftunct 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 
59, 69 



uammc 

IfMft 
omr,Cle- 

tyBfittp 

MmChri- 
aconk 
hrvlbftoniLS 
ppN 

nphaaiiM 

bnibXafr 
scrroriirvr 

no^ ilQ 

n»Ctf» 



0» 



Caput XV. Dies2yDecemb. 7/7 

menfeEcclefiafticaadimitationemlud^orumJanuarius 
verodecimus: audiflentque jd&gyptiiCfariftuiBcflena- 
tum menfe nono ficenimClemeiuinahabetveldecimo 
ipfi nonum & decimum abiniticfuo,fc.amenfeThoth, 
qui in Septembrem competebat fubfumentes,pro nume- 
ralibus nono & decimo,nomina Pachon & Pay ni fcnpfe- 
rint. Confirmatconie&uram &numerusdierumadie& 9 , 
apudClementem Alexandrinum,die^.Pachon,ficutha- 
bet Clcmentina die 25. menlis Noni,&Ecclelia die zj. De- 
cembris. 

Itaque turba Patrum poft Chryfbftomum diei^.De- 
cembris teftimonium perhibet vnanimiter , Auguftinus, 
Athanafius,Paulus Orofius, Seuerus Sulpitius , Leo, Ful- 
gentius,CaiTiodorus, Grcgorius Magnus,&a 

Quod vero pafcua nobis & fubdiales perno&ationes 
exEuangelio obiiciunt,quafi hxc hyemem non admittat, 
ridiculumeft : cum neinGermaniaquidem defintinter- 
dum floridi Decembres , vt Italiam vt folis ardores Romae 
mefe lanuario praetereaJmprimis vero inPal^ftina maior 
plerumqy ferenitas eft Decembn,quam poftea Fcbruai io 
&Martio. Pudeat vero &defcriptionesnobisobiicere: 
qusenon alia tempeftate anni commodius fiunt , quam 
hyeme ceifantibus operis rufticis. 

Sedantequam progrediamur, lubet etiam Scalige- 
rianamratienem indagadi diemnatalitiam exEuangeli- 
fta Lucain anno 40. Iuliano, pro quo ipfe pugno , experi- 
ri , vt appareat,omnia omnibus confentire.Nam hxc ipia 
methodusalitertcntaraa Vetenbusgenuitnobis,vt infra 
patebit,erroneumcalculum; nosigiturillamprimumler. 
gitime profequemur* 

De Ephemeria K^AbU. 
Fuit, inquitLucas, C/ wciCs.wdiebusHerodts Regisln- 

V 3 dxs 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




/5 8 Tte tAnno Natali Cbrifth 

d&& facerdos quidam nomine Zacharia* de vice Abia , & fatlum eH 
cum facerdotio fungeretur Zacharias in ordine vicis fu& anteDeum, 
fecundum confuetudinem facerdotiiforte exiit, vt incenfum poneret, 
wgrejfass in templum domini. 

ExhoclocoficratiocinarinosmonuitScaliger,cum 
vices eflenti4./.Par.i3.ver.27.Et Abie vices o&ause/. Par. 
24. ver.io.anno igitur vno no faspius <|bis redibant vices ad 
eunde. QuodfiquaviapbfTemus inueftigate,quib.dicbus 
eiufq; anni vices FuilTent Abise;iam haberemus tempus an- 
ni quo conceptus Ioannes* inde menfefexto conceptus 
eft Chriftus, natufqvpoft mefes alios nouem. Vicium qui- 
dem fucceflio apud lofephum bvfcte%<r[*U dida , religiofif- 
fime obferuabatur, adeo vt madtarentur ad aram facerdo- 
tes quod fe ab irruptione hoftium a fungendis vicibus ab- 
fterrerinon paterentur, &cum bellovltimo defeciflent 
quandoque perfon^e vicis vnius, interrupta facrificiorum 
confuetudine ( adeo religioni fibi ducebant pcrmifcere 
vices ) idin feraleomentra&umfuir. 

Igitur in id claborandum nobis eft vt certum aliquod 
initiumhabeamusEphemeriarum, vndeadvfqueZacha- 
riamnon fuerit interruptusordo rnamhoc inuentoreli- 
quafuntfacilia, Annus folaris habet hebdomadas ji. di- 
em /.& quarto quoque dies 2. Itaque anni 2 8.vnus fcilicet 
Cyclus folis coniummant dies refiduos.Ordo vero bis re- 
uertens hebdomadas habettantum 48*fuperfunt in fin- 
gulos annos hebdomades 4. & intcrdum 5 . Ita fit vt poft 
annosi8. hebdomades fuperlintti. fupraperiodos inte- 
gras,quibusdeeft octaua pars vniusperiodi. O&oigitur 
Cyclis folis, id cft annis 224. Periodorum cum anno Iulia- 
no fitabfoluta Amv.xU 

Legimus igitur j.Par.y.verf. //. antededicatumtemplum 
npndum diflribnta fttifjc munia per vices > dedicatum vero templum 

anno 



IuiiJ 
funra 

crantv 

vicesv. 

coafg 
ic^mcn 

uiuus 
vices, 
ficia p 
phanc 

libnsf 
Nabuc : 

]araa 

<pm 
)U.tt 
£phen 
EphcD 
abittte 
nofixol 
Augufi 

iniuita 
fuiiren 
diuerfi, 
fiiiffctl 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




vlqflcZadft 
fldftd 

obisr:* 



XV. Ephetnerid tAbix. 1^9 

anno S.trttempli Menfe feptimoadie is.int2. Hxc igitur fepti- 
mana principiumfuit Vicium. Hinc vero adannum3s>. 
Iulianum in quoconceptus Ioannes fecundum me lapfi 
funtanni 5)85. folares; quater^4. 8p<£.reftantanni 
8p. Sed ter z 8.annis,hoc eft S^.annis fupra periodu tranfi- 
erantvices/5. Reftantanni ^.quiadduntfupraperiodum 
vices viginti vnam fere. Ergo expletisannis 5*85. vices 
eranti2 4 tranfa£tx,redifletque ordo ad Abiam circadiem 
io.menfis fextihoc eft Augufti vel Septembris , li nun- 
quamfuiftetinterruptus Endelechifmus^tempore capti- 
uitatis, &c tempore Antiochi, aut fific effent obferuatae 
vices , ac fic facrificia perennaflfent, reditumque ad facri- 
ficia per illam familiam cuius ratione temporis erat E- 
phemena. Ermemorabileeft>quod Scaliger exludaicis 
libns profert threnum fup v er capto & inccnfo templo a 
Nabuchodonofore,in quo die nona Menfis ab qua in- 
cenfum templum, dicitur iterum fuifle Vigilia Ioanb. 
Jam ab oftauo anno xvx templi ad 3 9 4. ( tot enim inuenio 
non plures vt alij ) funt anni 3 8<f, minus duobus menfibus, 
quantum eft a nona ad quindecimam Tifri Aufer 224. a 
386". reftant 162. de quibus 140. ablati occupant fu perfluas 
Ephemerias 5>.Reliquianni^folares habent fuperfluas 
Ephemeriasii. dies<f. Itaq>omnesfuperflu#Ephemeria^ 
abie&a? periodo, funt 7. dics 6 . menfes fere duo qui in an- 
no fixo Iuliano extenfi a 15. O&obris retro,definuntin j?o* 
Augufti. ErgofiJoaribiniuitanno8. 15. Septemb.rurfum 
iniuit anno ^94.^0. Augufti : Threnus vero ait , vices eius 
fuiflfe nona menfis. Refidui 1 o . vel //. dies tribui poJffunt 
diuerfitati anni veteris ab anno Juliano. Si enim annus 
fuiflTet lunaris , anni 380. habentjintegros cyclos luna^ 
pariantque cum j$o. Julianis, refidui^ funtiam 6. die- 
bus breuiores totidemjulianis > itaquevices Joarib iami 

reuer- 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Ml 



\6* DtDiataliChrifti, 

reuertcrentur 14. Aug. differentia non maiori qqa diertTTR 
j. Satis praecife confonat calculus, cum nefciamus for- 
mam illius anni , qux proculdubio lunaris non fuit, fed fo- 
laris, vt alias probabitur. 

Sed quiapoft cefTationcm annorum 70. captiuitaris 
creiibile eft nouumeffe fa&um Ephemcriarum initium 
aJoaribo,probemus&illud* Legimusemm i.Efd.y. f.6. 
quod anno reditus,cuius initium feu menfisNifan cecidit 
inanuum 1. CyriBabylonici regni, die /.menfis feptimi 
] (ito altari ceperint ofterre holocaufta. Ab hinc vfque 
ad $9. Julianumfuntanni.no. Auferduas ^k*™$wot^ pe- 
i odorum 3 fcilicet bis 224. reftantanni 8 1. qui addunt fu- 
pra periodos, Ephemerias fere 7« Itaqvfi anno ante a:ram 
noftram ^sy. die primo menfis feptimi iniuit Joarib,anno 
eiufdemxra^7. hocefti^. Juliano, die4« feptimi menfis 
iniuit Abi^Ephemeria odaua,fiquide per illudtriennium 
Antiochi ftante templo vices non fuerintintermifTdC : etfi 
propter mutatum fub Macchabads Calendarium folare 
in lunare (quod alias probo) pauculi dies in dubio verfen- 
tur. FinitigiturEphemeria Abixina.feptimi]qui fit O- 
£tober Julianus, poft quam locus eft conccptioni Joan- 
nis, incipiuntq, menfes quinque quibm Eltfabetha fe abfcondtt. 
tJMenfe autemfexto,<\\ii\nc\$it //. Martij anno 40. Juliano, 
( fecundum huius calcuh prxfuppofita) mtfjhs cH Angelus 
CabrieladMariam: Ecce vtdics^y. Martij mediumfitmen- 
fis fexti. In diebm i/Iis exfirgens Maria abijt cum fejUnattonead 
JEltJabetham &man(itcumillaquaftmenjestres y <\\i\ finiuntur in 
z 5 . lumj Exinde Ebftbetht impktum eH tempmpariendi. 

Quid fi vero etiam Macchabxus nouum fecerit ini- 
tiumEphemenarum a Joaribo, quando repurgauittem- 
plum,dic if. menfis Chasleu: Annus definebat 16$. ante 
^ramnoftram>vnde ad3? Julianum definentem funt an- 

ni 



ann 

fiflie 
Ul9 
id 
tredi 
ftau. 



m 

tUS 

quo 
iici 
qm 
Fidu 
ftint 
tunc 
rimu 
dum 
£ 

f&Xi 
lionci 
procrr, 
jnons 
joarrbi r 

ptumtc 

Et<jBi] 

tronio, 
eottn 
taltj 

IpUttc 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



/ 



■captiu lt . :: 

acec::; 
hincvfe 

■lifcndi 
vktttm 
Joakm 
i menta 

ItKBMffl 
ifcd 
num tolr 
iliontfa 

puonijffi- 
Juiur: 



if(* 



Cijiw* XV. Epb.Abf*. i6i 

ni t/£iamomnes lunares. Fuit autem Nouiluntum illo tfc 
zm\odic2j. Decembris vcfpen, & die^. O#ob. velpen. 
Ergo 2j.Chasleu>fuit i/f.Noucmbr.ciixiter. Cum autcm 
hniente i6j. literaDominicaltsfitE. Sabbathafunt m zz. 
&i9.Nouembr. Anni if 8. habcntfupetfluas Ephemenas 
J2. d. i. Vtitaannojuliano 39. die 21. Nouembris miucrit 
tredecima,vndeablatx j. feudies 35. referunt initiurho- 
dtause Abia: 1II0 annoin 17. Odtobris.Caderet conccpno 
poft 24. O&obris, vnde fuperfunt ad 20. Martij rurfura 
Menfes 5. Lunares, &: tres ad /7. Junij,vt ita Joanncs fi na- 
tus die -25. Junij,vttenctEcclefia,natus fit menfe nono, 
quodablurdinihilhabet. Vnum folum nobis poteft ob- 
ijciquodhocpa&o anno \6j. dicto Pafcha cadat ante se- 
quino&iumdiebus 1. veL?. Verumnec id valdenos vrget. 
Fa&um enim cft id fxpius a Judans etiamnum fub Con- 
ftantmo: &nefcimus qua forma lunaris anni fuerintvfi 
tunc ; quin imo etiam de ipfo genere anni titubanter afle- 
rimus lam tum lunare fuifle : nam fi fuit,nuperum admo- 
dum fuit, v t alias demonftrabo. 

Extat & aliud monumentum in SederOlam, eodemdie 
menfis Lunaris ,eadem viceloaribi templum bis captum y prirnum 
fubNabuchodonofire, iterum fub Tito> quod cum interpreta- 
tione acceptum confirmat eundem calculum. Nam li 
progrediamur ab anno 39. Juliano, vfque in annum iijr. 
quo templum eft vaftatum continuatis Ephemerijs, vices 
Joanbi reucrtuntur 22. Julij , qua feptimana etfi non ca- 
ptumtemplumipfum,incenfe tamenfunt eiusporticus. 
Et quid fi per tumultus fub Archclao , fub Pilato , fub Pe- 
tronto, &: dcnique flagrante bello fcptentnonali maxime 
eo temporcquovicis vnius facerdotes defue:unt,&for- 
cafTepofteainuenti funt: femel vna vel altera (eptimana 
( plures enimnon defideranturjper ceflationem fax:rifi- 

X 



m 



cio- 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



162 De Anno Natali Chnfti, 

cioruoitranfmifrxruntrVticaJoanbi vices a j^Julij in^, 
Augufti protrudercntur, quibus durantibus fcquenti 
Augufti,vel AbHebraeicaptumtemplumaTito i 

Demonftratum igitur eft cx Ephemcriarum fuccef- 
fione & ex Odaua vice Abi$ nihil contraNatalemChrifti 
in^Decembrisdeprimipofte: ft annum Natiuitatis te- 
neamus^quemegodico.puta^o. Julianum. Scaligervero 
pulcherrimoargumentigenereprimumin aciemprodu- 
&o,cogitur abuti ad alium Natiuitati mcnfem afllgnan- 
duro, quia in anno non genuino verfatur , puta in luliano 
4j. Mihiverodiescumannoconfenfit,quodaddatfupe- 
rioribus argumentis,qui vult. 

Veritatem habcmus vnius fundamenti cui inaedifica- 
tus eft vitiofus annorum Chnfti calculus : cuius tamen er- 
roris culpam non hxc veritas fuftinet^quse hab ctNatalem 
Chrifti in 25. Decembris , fed fundamentum alterum ad 
eandem inueftigationem adhibitum, de quo nunc age- 
mus. 

Author Sdndexeft Chryfoftomus ratiocinationis ve- 
terumhuiufmodi: cum Ioh. 3, verf zo. dicat Ioannes de 
Chrido, fpfem oportet crcfceremeverormnuiy minifterium hu- 
ius oppoiitionis pulchrc adumbratum efle in Natilicijs 
vrnufque : nam Chriftum tempoi e Bruma: naxum, quan- 
do dics breuiflima, exinde incipiens crefcere: Ioannem 
yiciilim in folftitio xftiuo,quando d:es longillima, exinde 
inapiens dccrefcere. Quod lgitur cx traditione habe- 
bant>Chriftumcirciter illos dies natum (vt Epiphanius 
j2. diebus poftbrumam, v ni.Id.Ian.Jidhacratiocinatio- 
nedcnmrear£tiusau(],natalcsad lpfiffimos dies folftitijs 
tributos 1 etulerunt: ltaquc ortum eft feftuni natiuitaus 
in 2y. Deccmbris. 

Coniequens eiat ,. vt vcerque quadrante anni antea 

fnec 



fnec 
con 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



o: 

^Chtl 

CiilgCIVt!; 

■cmproi 
io luiaiu 



Kam 
mams- 
::t.\jub 
ai:er:m ai 

dDiconiivt. 
iouncsi 
oifieriumhn- 
inX:::l;c. 

j-.-lciE.".:: 



100 



w 



Cap. XV. Eph.Ahix. iG^ 

(nec cnim multomaiuseftlegitimu geftationis tempusj 
conceptus conftituetetur: qaemadmodum igiturNata- 
libus folftitia, fic nunc conceptioni vtriufque acquino&ia 
Romanaplacuittribuere: Chriftiquidcm 15 Martijcre- 
fcentedie, Ioannisvero.27.Sept. (hocenimPIiniusarqui- 
noctium tradit ) decrefcente. Cum igitur conceptio lo- 
annis caderetina:quino£tium autumnale, lcgiflent vero 
Lucas 1. Zacharupatri Ioannis cum ejfet folm tn templo , ab Angelo 
fuiffe annunciatamnatiuitatem Ioannis : ipfi admoniti tempe- 
ftateanni,qua Iudcei diem Expiationis celebrabant,im- 
prouidearripuerunthancveri(imilitudinem,Zachariam 
tunc munere Summi Pontificis fundum,in fanfta fan&o- 
rum fuifle ingrcflum die folcnni qua; eft decima menfis 
Tifri fecundum Lunam. Neque perpenderunt , Zacha- 
riam ab Euangeliftavulgarem^rmsktt;» prohiberi exvtce 
^/^quaeodauademumeratordine: cum viciflimlofe- 
phus hiftoricus illotemporefummum Sacerdotemcom- 
memoret alium Simonem Boethi, focerum Regis cui an- 
no Iuliano 41. fufTedus Matthias Theophili,& huic anno 
4^Ioazarus,Ioazaro,fraterEleazaris,huicIehufia:filius, 
huic iterum Ioazarus 5 quain fucceflione defcribenda Io- 
fephus adeo fuit diligens , vt ne vnius qtride diei vicarium 
fub Matthia,Iofephum Ellemi, praeterierit. 

Sed &: hoc diflimularunt inucntores a:ra: noftra», quod 
Lucas commemorat, Zachariam fortitum effe incenfum in- 
treflumintemplumdomini : atquianniuerfarius &|folcnnis 
iile ingreflTus in fandum fandorum extra fortem pertine- 
batad vnumfummuPontificem. Sacerdos veroquiado- 
lebat,ingrediebatur quidem folus, fed non intra velum in 
fanduarium:foris enim contra velum in templo tam a po- 
pulo fecreto ftabat altat e ad incenfa quotidiana, & ad Sa- 
crificiumannuumexpiatorium,comparatumyid.Ex.io. 

Lev. 16. X * Vlte - 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



i64 % 72e Anno V^atah Chrift, 

Vlterius &: hoc additum fuitjoannem conceptum no 
&e proxima pofk]uam eftet annunciatus ; ac fi non difter- 
ri potuilfet conceptio ad finem Ephemerix poft redi tum 
in montana I udxa^ nec enim verifimilc eft coniugem Eli- 
fabetham iam Tenem Marito muneris caulaprofe&o fe co 
mitem adiunxi fle : aut fi deuotionis caufa profeda & ipfa 
fuit,rationabilenihilominuseftZachariam illaabftinuif- 
fe quoad reuerteretur domum. 

Harc vtcumq, infirma fint &: inutilia : mordicus tamea 
fuerunt arrepta, fcribitque Chryfoftomus 3 &: vifionem 
Zacharix&conceptionem loannis fadam^/. Scptem- 
bns, LunaX>nanuitatem loannis jy. IuniiLunaXV, cu- 
ius confequens eft, vt etiam 2f+ Marti* intermedius fit Lu- 
na X I V. quodBedaaddit. Hanc doctrinamzit Chryfofto- 
mus nupcr Roma fuifft aduectam. 

En fundamenta calculi erronei. Nam f! Joannescen- 
ceptus die 27. Scpt.& Luna X. Tifri die Expiationisiquse- 
ritur quo anno id fieri potuerit. September enim eft fola- 
ris menfis apudRomanos:Tifri Iudaicus eftLunans vagus 
in anno foIari,ncc omnibus annis eadem illi fedes. Re- 
fpodetur autem non alio quam 4/. Juliano fieri hoc quam 
proxime potuiile,circa quidem tricefimum annum a mi- 
nifterio Chrifti plus minus retro computatum. Nam an- 
no 1II0 4S. die 17. Sept. mane fuit Nouilunium, Et vefpera 
fequentiquarrefeturad 18. Sept. cenfebatur Lunaprima- 
&rfici7. Sept. LunaX. Conclufum igitur abillis Joan- 
ncm annunciatum &c conceptum an. IuUano 44127. Sept* 
Chnftum 2f. Martii Anno 4* loannem vero natum fe- 
qucnti 24. Iunii, Ghriftum^ Decembrisexeunteanno 
46. qui primus numeratur xrx noftrx hodiernx. 

Apparet igitur qrod coppi dicere fub initium capitts 
huius, VeteresillosChnftianos, quorum veftigiavulgus 

hodiei^ 



w 

renr. 

tm 

iiunm 
addci 
Iicft< 
rioa 
m 
comp 
amcffc 
hoclik 
resiHih 
nmlac 

parte? 
bih 
vmuc 
ktnlc 
iddenu 

BaODB 

nonle^; 
mfa 

-7-nonc 

1 Da 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



.svagus 
b 

. 

i:veip 



C^. XV. tAEralncamatwnis. iif 

hodiernimiimitatur,minimeccfuife 
angelifta: Lunae numerum ^//^/r/g/^.pra^cireobferua'- 
rent. Namabexeunte^.Iulianoquando Chriftumna- 
tum ponunt,ad 73. Iulianum exeuntem, quando baptifa- 
tus eft, anni funt non plurcs 27.Eodem itaque iure>quo &: 
olim&hodieomnis Occidensprojo. computat^. ( vel 
fummum^. vtdicetur) ego pro 30. computoji. tantum 
addens quantum illi demunt , qma pcr Lucam vtrumque 
licet.eoquodvoculamC/rr/^rvel^^//, numero tricena- 
rio adiecit. Per alias vero rationes quidliceat,fidifcerna- 
tur \ mueniemus hanc mille annorum confuetudinem 
computandi annos Chriftiabanno 46. omnino errone- 
amefte,cumHerodes anno ^.antea fueritmortuus : vt 
hoc libello comprobatum. Defmant igitur obtre&ato- 
resmihipriuatimimputate contemptum Patrum, difli- 
mulato Moeftlino, Deckerio, Suslyga manudu&oribus 
meis y dilhmulato & exemplo fimili >in contrarias tamen 
partes,totius Occidentis amilleannis.Agnofcanttolera- 
bilius efte meum fa&um qui addo ad triginta , quam vulgi 
vniuerfalifque Ecclefias qu# demitdeio. Namegoqui- 
dem fenfum vetufta: Romanas Ecclefia? propius infequor 
addendo^quam illi minuendo.£x^/^>inquit Rituale Ro- 
manum>qu^so.annorumcurricul£s y eoqs & GrascorumCa- 
non legitur talis. Siquis triginta&tatis mnosnonexyleuerit y nul- 
lomodo presbyter ordtnetur,quia dripfedominttSydrc.lzm conftat 
27. non efle expletos ^o.at qui 33 . annos habet,is etiamio. 
expleuit. 

Dixerit hic Chronologia? ftudiofus , inopinatum 
hoc & abfurdum fiba accidere, quod inter inueftigatio- 
nemoriginiscxra: hodiern;rpraiiippofitumfit ? authorem 
eius natiuttatem Chrifti repofuine ad finem primi illius 
anxii ; atqui fic nos hodie vfurpare aerarn noftram ac fii 

X 3 Chr^ 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



w 



j/S6 *~De tAnno Natali Chrifti, 

Chriftusprimis primianni Calendis Ianuariis fuerit cir- 
cumcifus; vnde fequi vt nos natiuitatcm Chrifti octo die- 
bus altius ante lnitium xxx collocemus,fc.ad diem 25.de- 
cemb anniluliani^j.nonanni^d? 

P.efpondeo : Verum omnmoefTc, quod arram ho- 
diernam,rationibusfupraexplicatisoliminftitutam,ho- 
die perperam & fenfu aberranti ab authoris mente vfur- 
pemus. Caufar etiam huius abcrrationis paulo poft expli- 
cabuntur. In prarfens muniendus eft le£tor,vt quod prima 
frontc tantopereabhorret afide, certiflimis argumentis 
comprobatum habeat, menteminuentorum^rsenoftrx 
artificialis hanc fuifle, quod Chriftus die 2$. decembris 
anm primi,anni fc. ^tf.Iuliani finientis natus fitretfi verum 
interim & hoc eft,ilios hoc ftatuentes a vero aberrafle per 
annos fex , cum nos hodie , vtentes illorum #ra alio fenfu, 
a vcritate ipfa aberremus annos tantum quinque. 

Notaigitur argumema , quibus de iliorum mente 
rcddemurcerti. 

Primum argumentum iam in fuperioribus eft illa- 
tum.Nam qui dicit die^. lunii , quo natus Ioannes fuifle 
Lunam X V. quod Latini tempore Chry foftomi tenuere; 
non llle lulianum^y . fed 46-incclligic, qui pnmus eft xrx 
noftrx.Teftaturhoc AftronomiateftanturCycli,feuCa- 

lendariaLunariaj fictamcn, vtdiflimulemus iam turba- 
tionem biflexti, qux temporibus histenuit, &anno lul. 
4 , ?i fuumlargiamur biflextum,qucmexlegehadenusob- 
icruarahaberedcbet, quamuiseum emendationis caufa 
tunc non habuit.Neque enim verifimilc eft Patres Eccle- 
fiafticos , qui tempora Chrifti tribus quatuor vel quinque 
Gjculis fccuti funt, in tanto rerumrnulto euidcntiorum 
neglectu,rationem habuiftc illius cmendationis ab Au- 
guftofacte; procliuiuseftcredere, ipfos rationem lulia- 

nam 



7~ 




0 

OJtJ 
flfiC 
fliun- 

intra 

flfcfl 

feirti 
vnoi 
poreC 

emen. 
baOac 
14.I 



fcop 
(e 

f 
nro. 

turrr 
Vene- 
respo 



fequit 

rcrum 

rohos 

<*» 

locidu 

chum 

numt 

picnte 



Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



tt mcnrevh:. 
^opoftexp!;. 
xcjuodprimi 
s argumcnr.i 
iiztrtofa 
5. ieccnifei 



iribus cft 
oitiitcnucn 



Cap\ X V . <t4£>4 Incarnatwnis. 16/ 

namretroextendifie, vtiilla fuis temporibus obferuaba- 
tur. Anno igitur primo a rx hodiernar die /o. Iunii in me - 
rid-efurtNouiIunium:itaquefcquentivefperacuminitio 
n.Iunii cepit Luna prima, & die^.Iunij fuit Luna XIV. 
Cum autem Chry foftomi tempore Cycli cflent in vfu,qui 
intrajjo^.annos vnamferediemdeperdunt desetate Lu- 
nx , vnde fi tempore Chryfoftomi cum carlo confentiunt, 
fit vt inde ad Chrifti tempora crebro cStinuati lunx xtate 
vnodie celenusindicent : fequitur igiturvtChriftitem- 
poreCyclusdiei^. Iunij ponatLunam XV. planevtLa- 
tini & ex eorum indicio Chryfoftomus tradidere. Hxc fic 
emendata lege &infcripto meo Germanico, inquoper 
hallucinationem in 2/. I ulij fum verfatus ; tefto Iacobi,cum 
Z4.Iunij vellem,quippefeftum loannis. 

Secundumargumentum,TraduntHippolytusEpi- 
fcopus Thebanus, Auguftinus &Synodus fextamatum ef- 
fe Chriftum die dominica feu primahebdomadis. Age 
igiturliteramdominicalemanniprimidenoftraa^raqu^- 
nto , qux eft B.illa vero collocatur ad ij.decembris huius 
anniprimi fc. 4<3.nonvero^.Iuliani:adquodconfequi- 
tur vt dies conccptionis d i c z y. Martii fit fcria V 1 .feu dies 
Veneris, quodBedatenet.Icaquecertumeft, hosautho- 
res ponere natiuitatem pd fincm ^tf.non vero 45 Iuliani. 

Tertiumargumcntum,cum Gnrcorumaliqui,quos 
fequitur GcorgiusTarafij Patriarchx fyncellus.abortu 
rerum a-J ortum Chrifti putent annos 55:00. Georgius ve- 
rohos fmiat cum initio confulatus Sulpicij Camerini& 
C.Poppxianno 54- luliano (dequoerrorcnoneft huius 
Ioci dicerc ) teftatur ldem Georgius, Panodorum Mona- 
chum jf^vptienfem referre natiuitatem Chrifti in an- 
num xvxCsx 545? }..feptem annis anterius aufcr 7 ab irfci- 
picnte ^.rehnqui tur incipiens luhanus^ 7-feu finiens 46, 

fiiper 

/ 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



x 6 8 ^De Anno Natali ChriJ?i y 

fupcrquoannoPanodorus lfteaccedit fuperioribus: in~ 
dice quidem Georgio Syncello. Sin aucem Panodorus 
hos j^oo.contraquamSynceliusifte, fmiiftetcum^tf.Iu- 
liano^fcucumzj.Martij anni^7.tunccorre£hoeius,7.an- 
no$ decrahencis, digicumincenderec in 2j. Marcij anni 
4o.luliani,quorfumegoconcepcionem Chrifti refero.ati 
que hoc ad fuperiora percinercc.In prxfens ftandum affir- 
matoGeorgij. 

Acmulco clarius eft quarcum hoc ceftimoniumau- 
thoris anonymi apud Cufpinianum , qui cradic Chriftum 
natumCaio Caefare & Paulo Colf. VI 1 I.Cal.Ianuarii,hoc 
eft ^.decembris. Nocum enim ex fuperioribus , confula- 
tum hunc incidere in ^6\Iulianum,non in .qucm Caius 
gefTic abfensin Armenia. Confirmacions caufa addicur 
hos CofT.incidere in 44. Augufti,incellige a Confulatu eius 
primo,& aUiliano^ Quodveroidemauchor &Lunam 
X V*ad^5*decembrisapplicat,idfalfum eftfeu Cyclosie- 
quaris ieu Aftronomiam confulas, idque non tantum an- 
no 46. fedeti^manno 45. Iuliano. Anno enim^j.diei^. 
dec.VefperifuitNouilunium : quare15.dec.Luna1.Et2r. 
dec. Luna X I. vndenullus Cyclus 4. lunis aberrauit illo 
tempore. Annovero^. dequoauthorilleteftatur, No- 
uiluniumfuitdie 4. decembris antelucemitaquc diej^. 
decembris, Luna XXII.vel XXI.Itaqueerratumputo 
niemorixlapfu;legeratauthorillc,LunaX V.natumnon 
Chriftum , fed Ioannem ; ad 24. Iunij igitur cum debuiftet 
apponere Lunam X V. pcrperam appofuit ad 25. dcccm- 
bris. 

Addequinto,xramhodiernamolim fecus quamho- 
die> dici folitam ^tram incarnationis, non vero v r nos,ar- 
ram natiuitatis : Exempla pete ex Her\srardo, fol.u*. 
Chronologici opcris , Cafliodori , Beda? , PauJi Diaconi, 

Landul- 



r.c 

*g 
oirr 

«) 

fc) 

uaui 

jueo 

iiwm 

ciru 

tunc 

Fran 

fcfl 

h- 

na. 

k 
u 

aliu 
b 

n 

Gill 
aba 
natio 
% 
ho 
huii 
anat 
bnsl 



non 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



, an odorus 

aoniumau- 
itChrilk 
.*nuir.;i:; 

jCODilll]. 

Ktnew 
rtctuom 

&nnr« 
an#<to 
Lonifti 

iiti) 

Iftftffrj 
[V.nanfflW* 

0« 



Cap. XV. (dLrahcmiattwt). 16$ 

I andulphi Sagacis, Annalium Francicorum, A flcris Mc- 
neuenfis,etiamque Panodonfupradi&i. Cognatum eft 
argumentum fextum,quod vetcres icnptores aeramln- 
carnationisputarunta Martij die mcarnationis ,non 
a iy Decembris die natiuitatis : quale quid fupra etiam 
inMarianoScoto, quamuiscorre£tiori asravtentc obter- 
uauimus, «quod illum annum primum numeret, quo fi- 
nientc Chnftum natum putat ; annum igitur & lpfe 
fuum, ^.Martij die incarnationis feu conceptionis aufpi- 
catur. Quod exemplum fccuti funt,qui #ra hodierna 
tunc fueruntvfi. Hoc clare docen poteft ex Annahbus 
Francicisadannum8o£.eoenimannopaucis diebus an- 
tePafcha, fc. ^ante 2j. Martij, numerabatur adhuc annus 
807. cum ftatim poft pafcha #ra obtineat noftra hodier- 
na. Eundemmorem hodieqjinTreuerenfi aliisq-, Eccle- 
fijs Gallicisobtinere tradunt; eundem Lucas Gauncus 
Epifcopus Geophonenfis etiam Venetis & Florentinis & 
alius quidam Pifimis tnbuit : qui fic habet \ Supenori 
hyemelmp. Caefar Matthias, profectus eft Lincio Budo- 
^eciumadcomitiaBohemica: numerabamusnosiama 
Cal. Jan, antecedentibus annum Nati Chrifti /tf/^.nume- 
rabantilliadhuctunc& vfqueadzy.Martij annumlncar- 
nationisicSij. A ^y.Martij nobifcumnumerantxqualiter 
2614. fed iliiab lncarnatione ,nos aNatiuitatc. Euidens 
hocdocaxnentum eft iliis videri a conceptione Chnfti ad 
huiusanni^y.Martij lapfosannos/tf/j?, cumnosputemus, 
anatiuitate Chnfti vfque ad antecedentem -25. Decem- 
bns lapfos efle totidem. 

Nobis ltaqj vno anno maior fic xtas Chrifti , quam illis 
aquibusaeram hancacccpimus. Indeadeocuenit,vtocti- 
duumilludinter j/.Decemb, &CalJan,nobisincenfum 
Aon veniat/ed penitus negligatur. Cum cnim nobis qui 

Y princi- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



ljo De NatahChrifti, 

principio anni Romano in Calen.Januariis fumus afTueti, 
moleftum lit aliud infuper anni principium obferuare>fe. 
2j. Martii cum Scriptonbus hiftoricis veteribus , fattum 
eft vtperdies84.abhocinfecuto & Ecclefiaftico ad fue- 
tum&Politicuminitiumanniafcendenmus , quodcum 
appropinquaret diei natalitio,interuallo non maiori dic- 
busodoriamnosharcpropinquitas decepit> vtputemus 
nos a Natiuitate numerare,atque die natali in 2 j. Deccm- 
bris 5 defcendifle potius ad Calen.Jan. initium anni ciuile: 
atquinon interuallum a natiuitatediminuimus octiduo, 
numerantes a Cal. Jan. fedcontrainteruallumabincar- 
nationef quantum id tradiderunt authores huius xrx)au- 
gemusdiebus 84. eiq, auftonomcnnonabincarnatione 
lcd a Natiuitate facimus. 

Hisomnibusaddefeptimo &cillud, quod Clemens A- 
lexandrinus, Anaftafius Patriarcha Annochenus, Gre- 
goriusTuronenfisetalii Aprilemnumerant primum mc- 
fium 0&obremfcptimum,Decembremnonum Ianuari- 
umdecimum: &propteranticipationem mcnfis Lunaris 
Ecclefiaftici a Judans acceptum , lnterdum Martium pri- 
mum : vndeGrcgonoeideminterdum Julius eft quin- 
tus,Sidonio Februarius duodecimus : Martio vero non 
natus fed conceptus eft Chnftus : ab Incarnatione igitur 
cumnumerent, Chriftum ponunt natum dic^j. Decem- 
bris anni pnmi de hac a:ra:quod omnibus fuperioribus ar- 
gumentis probatum eft. 

Quomodo receptm erroncm cdculm. 

Dete&is occafionibus quibus annus lulianus 46. pro 
annoincarnationis & natiuitatis eledhis fuit, caufis er- 
rorisconfutatis : nihilrcftatnili vtetiam hocvideamus ; 
quifieri potuerit, vt totus Occidens per mille annos ad 
nos vfque hunc erroneum potius calculum fequeretur, 
quam illum Patrum veterum vero propiorem. Oc- 



k 

0 

raflo 

Coil 

pcrfi 

nspc 

fere 

que 

exi 

roi 

tes 

h 
iec 

CGP 

w , 
cc: 

Up 
mk 

niola 
aRei 

Li 

R1US 

Apu 



mr 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



iwsma 



umlamiari. 
nsis Lunans 
Jaraumpn- 
s cft qum- 
> vero ncu 

.aEoncijpM 
ci/.Dcccm- 
eiionbusar- 



Caput XV. Vulgo Authores. 17/ 

Occafiones igitur recipiendx xrx crroncx cxplican- 
das fufcipiam. 

Primis itaque Chriftianis nequaquam erat in more po- 
fitum,numerandi aNatiuitate aut ab incarnatione Chri- 
fti.Nam res geft#,vt di£tum eft capite tertio, confignandi 
rationem habebant aliam per annos Imperatorum, & per 
Coff Romanos : in libens Rebufpublicis per Prastores, 
per facrorum AntiftitesjinquibufdamprouinciisOrien- 
tis per seram Antiochena, qux videtur xvx Seleucidarum. 
ferc tunc antiquatx in quibufdam vrbibus.fucceflifle, eft- 
que a:ra annorumlulianorum: iniEgyptoperannosab 
excifaftirpePtoIemarorum&^gyptoin prouincix tor- 
ma redacta: res vero Ecclefiaftic#,vt funt Martyria, mor- 
tes aut fuccefliones Epifcoporum, apud Grxcos quidem, 
vfq; ad nr 'leiimurn annumvtplurimumperannosapaf- 
fionc Domini (quam perperam in annum 15. Tiberii con- 
icceruntaliqirij currcntes fignabantur* Paflionis enim 
annus certus ipfis videbatur & indubitatus,quippc quem 
. confignatum eife ftatuebant anno quintodecimo Tibe- 
n: , de aniip vero natiuitatis videbant non mter omnes 
1 £onuenire$ nec erat is prxcifc dehnitus abEuangclifta 
Luca, qmvocelatitudinis Circitervfiis eft:deniquc Mar- 
cus^:IoaxinesEuangeIiumnonaNatiuitatefedaBaptif- 
mo Ioanni&anno u ♦Tiberii exorfi funt: Maluerunt igitur 
a Reccfiu Domini &exortu Chriftianitatis numerum an- 
norum deducere, quam ab eius in carnem aduentu. 

Apud ^Egyptios maturius invfumreceptifueruntan- 
niDiocl ^mi,quamdicunt£ramMartyrum, cuius pri- 
imis annuseft vfualis xtx noihx i$s- vfqj ad 29. Awgufti. 
A nud Latincs vcro & in toto Patnarchatu Occidentis a- 
liquandmfunt vfi annis Diocletianeis.-noninterimdefi- 
ften s numcrare a Pafiione Domini vfqj ad Bed^ tempo- 

Y 2 ra.Hi* 





Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



WkM 



m 



172 De Anno Natali ChrijH 3 

ra.Hifpanietiam ^rafunt vfipeculiari.quam videap.Sca- 
ligerurn. Tandem poft quingentefimumannum Chrifti, 
ratio numerundi a Natiuitate Chrifti obtinuit,apud Lati- 
nospotillimum. 

Primusqu;dem> quod fciam, Eufebius Chronologus 
annos Chnfti nati digeffit in Canone fuo vt fupra diftum 
anno Chrifti ^27. quem Hieronymus latinis litens cdidit, 
continuauitqj ad annum 37$. Profper Hieronymum ad 
annum^(). Ab his prima funtia&afundamentarecipi- 
endimonsnumerandiqj perannosNatiChrifti: quan- 
quamnonftatimreceptu5publicemos ipfe, nec Eufebii 
calculus fed alius plus illo errans tandem obtinuerit. 

Aiter vero & potillimus gradus a gemino confurgic 
fundamento, aneceflitatecomputationumPafchaliujri, 
&abvtilitateIndi&ionum. Pafchatis feftum varie cclc- 
braueruntantiquitus, Occidentales die fixo > vt & Orien- 
talium illi,qui anno Perfico funt vfi Gneci & Syri &y£gy- 
ptiifecundum Lunam : iiqueinter fediuifificerant, vr 
quidamludaicumobferuarent Pafcha.- alii dominicam 
fequentem, & menfem Xanthicum inPeriodis Alcxan- 
drei Varietas intercaiarii men fis mitio per O&oetcmks 
inquircbatur, vt Dionyfius Epifcopus Alcxandn^fa&i- 
tare folitus eft.Hanc Hippoly tus duplicauit,vt elfe t Hex- 
csedecaeteris ediditq-, harum feptem, fummam annorum 
112. continentcs,ab anno Chnfti 222. vfq; m Interim 
ortacontrouerfiaeaque etiam compofita in SvnodoNi- 
cena cum vtraquePeriodusefietvitiofaEufebius O&ae- 
tenda & Hendecaeterida coniunxit , vt cflet Enneadeca- 
eteris,cuiusadminiculo Ecclefiaftici decreta concilij fc- 
querentur. Necdum fublata omni controuerlia.quomo- 
do hoc re&c fieret, Theophilus Alexandri^Epifcopus, 
periodum ex|/, Enneacsdecaeteridibus compofitam 2c 



an 
0 

k 

Cf 

Pe 
G 
or 
ui 
li< 
tf 
tt 
m 

COL 

m 

m 
t* 

ciuse 
lunt, 
5:0. 
+H 
noru 

&c 

tui, 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



cns cdidit, 

*fmi 

atarecip:. 
K: (jiiaii- 
>necEuieki 

i conlinp: 
ilchaliwi) 
mneccle- 

MtfcQK* 

iiticcraiM 
; aoiDinicao 

)docwitf 
ndrizhcfr 
trfctHfl- 
oonis 
tfc:?- 

JfcbinsOdae- 



CV^itf XV. Vitlgi zAuthores. fft 
inannospy.vtvero Marianusin io-o. prodtt&aminftiuiit 
abanno38z. Cyrilluseiufdem fcdis Epifcopus hacpenu- 
dumannorum^j.aliterordinauit , mcipiensab iff. Dio- 
cletiani, quieratChrifti^7. Cumautem RomaniThco- 
phili periodum ab anno 3 82. fequercntur , Pafchafinus 
anno 44/. confultus fuperorta controuerfia recurrit ad 
O&oada vt ait, legalem, puto Jlidaicam. 

Jnrerim Anianus Monachus in yEgypto vidit non 
fieri plenariam Apocotaftafin feriarum nifimultiplicato 
cyclo \unx 19. in GyclumfoliS28. annorum,qua ratione 
P eriodus furgit annorum /32. Hanc igitur Aniano tribuit 
GeorgiusTarafij PatriarcharSyncellusHerwardus &Ge- 
orgio Vificlx.Igitur VidorCapuanus &Vi£torinus Aqui- 
ranus abHilario Roin t xEpifcopoinuitatus , vtTheophi- 
li cyclos Romarvlitatoscorrigeret, circaannum 460. A- 
niani periodum/32.annorum edidit,incipiens eam ab an- 
no /j. Tiberii. Cumautem&: hicaliqua Nicenis Cano- 
nibusineonuenientia admififlet, tandem Dionyfius Ab- 
bas Romanuseandem magnamperiodum 531. annorum 
correxit , &abalioinitiofc.a45 Julianodeduxit, Aureum 
etia Numerum, feu Enneacardc caeterida diebus anni Iu- 
lianiadfcripfit in Calendario, circaannum Diocletiani 
2^8. quierat Chrifti vulgaris y^.qtrando vna talis perio- 
das iam finiebatur : quo cyclo in vfum receptolites Pi- 
ichalesconquieuerunt.Idemadiecit &: indi£tiones: Cy- 
cluseft annorum quindecim, inftitutum vt quidam vo- 
Itint, Iuftiniani, vtalii, Conftantini,circaannum Chrifti 
j^o.vtalii antiquioris alicuius, &c omnino ^ulij Csefaris: 
quod originem traxille videtur ab interuallo quinque an- 
noruminterduos CenfiasciuiumRomanorum.Hacvehi- 
ti Cy nofiura Veteres vfi ex variis Imperiorum inter fe con- 
fcuibrum auc hiantium Masandns tefe fidicitcr expliciLe- 

Y 3 runt* 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 





174 T)e Anno Natali Chrifti, 

runt. Quod cum perpcnderet Diony fius, appofuit indi* 
dionem ad caput vnius cuiufque cycli decemnouenna- 
lis , quorum in eius Cyclo M.igno funt viginti o&o. Ita ta- 
ftum videtur , vt Indi&io vulgo notiflima &c vfitatiflima 
ducerct primum Ecclefiafticos ad capitaCyclorum de- 
cemnouennalium quibus cyclis opus erat ad computa- 
tionem Pafchatis.In cyclorum vero tabulam illata erac fe - 
riesannoruma natoChrifto> confurgens ahanno 46. Iu- 
lianojquo anno Latini, ipfeque adeo Dionyiius veteres 
illos fecutus Chriftumnatumeflc pofuerunt:cumnon hi- 
ftorias,nec laxum EuangcliftcC numerum eriginta qiuii 
annorum , vtEufebius, pro praxifoficqucrentur; fedcir- 
cumftantias conceptionis loannis confi&as ( quod fuc- 
ritcirca 2~. Scpt. LunaX. cumCyclisfuiscompararent: 
quodcum Dionyfius eciam fuoincyclo faccret, muenit 
nonalium quam prnnum annum Cyclifui, annumic.45. 
Iulianum; hocigitur 'oannem lcquentiChnftumconce- 
ptum ftatuens^annum lccundumCyclifuinumerauitpri- 
munTincarnationis ; hunc Indi&ionis populari numero 
rctro extenfo fignauit,hunc fi£to confenfu cum luna,cun- 
ftisperfuafit: omiflb anno quem aut Eufebiusaut anti- 
quioresftatuiflent. 

Argumentum erroris his occafionibus introdudi prar- 
bent fcriptores illorumtemporumhiftorici. Vi&orenim 
Tunnunenfis continuator Profperi primus annosChrifti 
nonamplius^vtProfperjHieronyrnuSjEufebiusfecerant, 
digeflit, ne fcilicet illorum numerationisfilopergensv- 
110 anno plus ponerct quamDiony fiusrdeinde opus fuum 
licclauditvtprimumannumluftinijcum Indi&ione de- 
cimaquinta comparatum (qua Indiftione mortuum ait 
luftinianum annis Imperii 40. exodis 4 ) coniiciat in an- 
num Chrifti j 6 7. natiuitatem vero Chnfti m Augufti 45. 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



Caput XV. Vulgiauthom. 



"5 



Eufebius &c Vcteres: 



tunnouii!. 

fcib 
k 

T.pmm; 
x, inuccir 

nccncc- 
;amtpr, 
muns:::" 

Vidor» 
nosCii^ 

lioptff*' 



a pofteriori mitio contra < 

potius vtnoshodie,vtentcs numeris Dionyin alioleniu: 
Ediderat autcm Dionyiius Cyclumfuumante^o. annos. 
Vidtorem hunc fecutus eft Ioannes Bidarienfis Abbas, vf- 
que ad ann um a Synodo Niccna 266. numerans. 

Vi&oris vero Tunnunenfis Coartaneus Marcellinus 
Comes Hieronymi &ipfe contlnuator, neq; Profperum 
reipicitjneq^Hicronymum^imitantesnumerationemEu- 
febii,fed Confulatum Aufonii &01ybr4i,que illi confenfu 
numerauerant Chrifti j8o. cu ipfcDionyfio numerat^i5>. 
additanequiddubites,Indi&ione vn. Apparetitaque & 
hos, &quipoftillospermilleannos fcripferunt, Bedam 
puta&Hcrmannum,&Sigebertum,&:c. excepto vnico 
Mariano Scoto, aeram noftram erroneamab vno Diony- 
iio mutuatos eife: quod quidem Bedo claris verbis ipfe te- 
ftatur in Chronico farpius. 

Dixi quandoetrornoftrxvfualisa^ra; inoleuerit apud 
Ecclefiafticos,dicendum eft & deRebufpublicis.E tfi non 
diutius dilata harc arra etiam in politicis & forenfibus ne- 
gotiis, Erantenimillatempora,cumbarbar*enationes, 
Teutonica noftra lingua vfi , Chriftiani vt plurimum aut 
Ariani, toti Europxfuperfufi, prouincias Occidentales 
Imperii Romani , lpfamque deniq; Romam occuparunt: 
quorum omnis fcientia literarumq; vfus , omnisque adeo 
cognitiotemporumpenesEcclefiafticoserat: hi fcribar, 
hi notani, commentarienfes , hiftoriographi,Iuris deniq; 
& lcgum praefertim Canonicarum interpretes: apudhos 
antiquitatismonumentain Monafteriis, Regum &: Dy- 
naftarumfepulturahonoratis: quicquid Reges Impera- 
tcresq-, gerebant,largiebantur fanciebant authoritate fu- 
prema, id Epifcopis teftibus firmabantillisattributxdi- 
nones ampliiTim* : ipfum adeo Lantim vetus fedes Ro- 

mani 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



i 7 6 De Natau Chrifti, 

manilmpericumvicinisquibufdam regionibus Eccle&S 
Romanx,&pacrimoniovtappellitantPetnadiunclu,de- 
nique fuprema fub Imperatore dignitas & ius Eligendi 
Regem Germaniar, penes qucm hodic eft Imp. Rom. ta- 
ftigium, omnibus Chriftianis Regibus & Rebufpublicis 
venerandumihxcinquamdignitasfuprema tribiis Impe- 
rii Cancellanis, fed qui clarillimarum Metropoleon Mo* 
guntixCoionixTreueris Archiepifcopi 3 hoc eft Eccle- 
fiaftici eflcnt,peiTniftafuit.Cum igitur vnicum fundame- 
tumomnium legum politicamm litnobis Chnftianarc- 
ligio; quid mirum etiam morcm Ecclefiafticum nume- 
randi a Chrifti incarnationc velnatiuitacenonhiftonce 
fedhypotheciceaftronomice mueftigaca, inoleuiile etia 
in foreniibus aliisq; polkicis leu faxularibus Chnftiano- 
rumnegociis? Neque tamen quenquam adeoperfrichr 
frontis futurum fpero, qui hanc confilio fufceptamnu- 
merandi rationem,licet deficientem a mfta fumma, erro- 
ribus in fide velit xquiparare , Chriftianifque obiicere: 
quemadmodumnequehuiuslaboris Scopus eft, perfua- 
dere Chriftianorum Orbi, vt a*ram hucufq-, perdu&am e- 
mendent & quinario augeant. Qu^ enim neceflkatis cau- 
fa primum fufcepta,infinitas hucufque prasbuit vtilitates: 
cur iiulla vrgente neceflitatecum fumma perturbatione 
negociorum fpiritualium &: temporalium deponeretur 
autmutareturr* Veritatis vero circaresipfas refpedus m 
aliis rebus eft ; quam etiam hoc ln libello in hunc folum fi- 
nem manifcftaui, vt fciamus vtcumque & vndccunq; nu- 
meremus,Natiuitatem Chnftifecundumhiftoncamve* 
ritatem prxcedere hocartificialecaputxrxnoftrx a na- 
tiuicatc dcnominatum , annis folidis quinque: quodfcias 
an ncfcias ad coniignationemrerum te circumftantium 
nihil intereft ; at fuo loco,vt capite primo di&um , fcitu & 
negeflarium & vrii-- cft* P E R CK 



rilianarc. 
catnnoip.e- 
oabiorict 
oieuiiiecoi 



ptao- 
: ofe 
,pe::'.i' 

ana 

jtfdHB 
mnltfi» 
lODjrc: 

:oricim ff 

Doto 3 . 11 ' 

^uoi^ 
jfirti' 



nkp; 



Pemwio, 
PERORATIO. 



OncludohuncIibellumrepetitionepr ? cipuammre- 

toabev^S 0 J atUm emm P Ut0 ' P™«m argumcn- 
ftrfr! ^ r He c r ° dlSa , uatuoran nisanteinitiumlra:no. 
itxar, iecundo a Sentio Saturnino Syriar przfide, & defcri 

£ J ° & ^^confpiratione contra Re - 

5S? R w Cm ^ UXCUm Aduentu Magorum&Infcnti- 
cidio Bethlccmitico cognationem habet, & defcriprio- 

riannhiabat; hismquam argumentisdemonftratumpu- 
toNatum xflejefum ChriftumDei & Marisfilium.sX 
corcmnoftrumquinquc folidisannisante principium* 
rxhodiern*: econtrario verorefponfum eft fuflTcicntcr 
ad obiediones , I. de cenfu Quirinii prarfidis Syri*? 1 1 d e 
triginta quafi annis xtatis Chrifti in bapt.fmo. I 1 1 de Pa- 
trum Veterum calculo dmerfo.IV.de vniuerfaliOcciden- 
tis more numerandi , iam mille annos obtincnte • adeo 

quidem, vt neminem futurum putem qui diligenter ledo 
hochbello, exccptioncs ittas vlterius vrfurus aut demeis 

demonftrationibusdubitaturusfit. 

Caluiflum vero quod attinet, qui Epiftolam fuam 

magnotumultu finit,demonftratumeft, non mepJ^ 

cumEuangekJla Luca; fed ipfum nulla necc ffitate fibi exlraf 

potaonctextuj vocabulorum, anguftias circumuallare 

cumpernaturalemtcxtusordine &fenfumin laxo cam- 

poftcmus : nec mihi angujlum eJfeJpaciumtemporUwterEdi- 

pjtn&pajchas fed ipfi aliumannumquarrcnri fuperfluum 

prolixu&abundansmcc^magisquamCaluifiumipfum 
cumconfcnfuMwEccUfupugnare, vt ia qua Vetercs interfe 
&ab hodierna Ecclefia manifeftiffime &libcrrime dif- 

Z fenfe- 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 



178 Teromio. 

fenfcrint: fitamcndifTenfusdicidebet, cum isqui alium 
calculum fequitur , rationes casterorum non confidera- 
uic , nec fententiam eorum expreffis verbis reiecit aut co- 
futauit. Denique pofTum egoverbaCaluifijpoftrema, 
quibus ille libellum meum Germanicum & meam Ap- 
pcndicem ad librum de ftella criminatus eft, iure optimo 
in ipfum rctotqueTC.Nonmirumesf>miCaluift>txamopinienem 
falftmejfe> cum nttatur pUne falfis>erateconficfis> hypotheftbus. 
Nullibi enim fenfum vel EuangelifU Luca vellofophi quem verba 
fimpliater tntelleclagignunt >Jequeris>fed in Euangeltfta peruertis 
verborum ordinem>tn Iofephoerroremfujpicans> quotiestibivtik 
eft>erroris cauftts extextu> contramantfeftum eius tenorem vena- 
ris>&ftcvbiquenonamfententiam fingis.lt aapudLucam quafttri- 
ceftmus annus Chrtftiincipientisprddtcare>efttibitriceftmusprdcije 
annus quaft tnctpiens altquidaddere detriceftmo primo: ita triceft- 
mus quartus regni Herodis polittcus Iudaicus ctt tibi triceftmus 
tertius velut ad libellam exaftus a die captd Ierofolymd > & ts 
quidcm per errorcm> quem lofepho imputas triennij: Econtra>poft- 
quam Iofepbi 34. transformafli inj?. iam hi tf. funt ubi iterum 
rnore lofcpht> ciutles crnonad dtemcaptd vrbis expenft>vt a qua 
nondurn 3 (f. rmplebantur. Ita quem loftphus facit ad (eptuageftmum 
annumacccdere> tu prxctfo vts ipftfftmum fcptuageftmum agere^>> 
ignarus te tnterim ct feptuagefimum fecundum necejfario tribuerc^> 
maiorierrore: itaquxvtxvnummenfemimpUnt inter Ecltpftn& 
Pafcha> tu tn tres rnenfcs dtflrahis : atque tta ex merk drfffis con- 
iecluris> meam fententtam > qux verum annum natiuitatis Chrifli 
eruat> euertere conaris : id quod mecum fatehuntur omnes qui Iofo- 
phurn c? altos htfloricos legcre> crmomenta rerumletto hoclibello 
perpendcre voluertnt. Scd finemfacto huius commentattuncuU.cu- 
tus edtttone lattna fuperjedere poteram ; nift a te prouocatus fuijfem. 

Hancautem meamoperam fpero Ecclefu > qu<e veritatis inquifi- 
ttonimnquam (oltta eji obJlarc> nec turbari detrttwne errorcubrum 

h0i~ 




i 

41» 

»100 



Teroratio. 179 

logijlicorum ad abacum fhelarum pertinentium, vtilem fore, dr 
fortafisetiamtibh Chronologiam tuam pr&clarijftmam recudentiy 
quam opto quam emendatijfimam prodire , non ingratam. Vales. 
Lincij VIII. CaUn.Marttas prima dte anni fecundum Dionyfium 
2614. ab Incarmtione putati , annifc. vfualis & politici , eoque au- 
thentici,quamuis a veraNatiuitate curreret fecundum te 1616.fi- 
cundummei6ip* abincarnationeveroverai 62 0. quos tamen in 
aftis publicis hodienemofanuspofuerit. 

Io.Keplcrus. 




m 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69 




Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

59, 69
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

See other formats
